Heel Nederland Slaapt

Heel Nederland Slaapt

Slapen. We doen het allemaal en hebben het nodig. De grootste misvatting is dat veel mensen denken dat er tijdens onze slaap niets gebeurt en dat het zonde van onze tijd is. Maar niets is minder waar. Het programma Heel Nederland Slaapt gaat dieper in op het fenomeen slapen.  

Slapen is belangrijk

Slaap heeft meerdere belangrijke functies. Zo is het van groot belang voor de energiebehoefte van de hersenen, de centrale controlekamer van ons lichaam. Wanneer er daar iets niet goed gaat, dan heeft dat onmiddellijk effect op het functioneren van het maag-darmstelsel, hart- en bloedvaten en ons afweersysteem. Daarnaast bevordert slaap het opruimen van het brein. Overdag zijn we actief en gebruikt ons brein veel energie. Bij die stofwisselingsprocessen komen afvalstoffen vrij. Worden deze stoffen niet opgeruimd? Dan dreigen zij het brein te vergiftigen. Dat opruimen gebeurt over het algemeen tijdens onze slaap. Het brein heeft geen eigen opruimingsdienst, dus maakt het gebruik van het lymfesysteem om de afvalstoffen af te voeren. Slapen kan dus gezien worden als een schoonheidsslaap, want wanneer we goed uitrusten worden afvalstoffen afgevoerd waardoor we bijvoorbeeld wallen kunnen worden voorkomen. En niet onbelangrijk, tijdens onze slaap wordt het lange-termijn geheugen bijgewerkt. De ervaringen van die dag worden aangevuld. Ons brein krijgt als het ware een update.

Slapeloosheid

’s Avonds niet in slaap kunnen vallen en daardoor geen normale slaap en nachtrust hebben, is zeer frustrerend. Zover bekend heeft in Nederland ongeveer 7% last van slapeloosheid. Mogelijke oorzaken zijn jeuk, pijn, slaapapneu, overmatig alcoholgebruik, depressies, angst of de overgang. Niet altijd is er een duidelijke oorzaak. Naast het niet slapen gaat slapeloosheid ook gepaard met functioneringsklachten overdag. Concentratieproblemen, lusteloosheid en prikkelbaar zijn, zijn maar een paar van de symptomen die kunnen ontstaan door te weinig slaap. Heeft u last van slaapproblemen? Neem dan contact op met uw huisarts. Slapeloosheid is bijvoorbeeld met een slaappsycholoog goed te behandelen.

Feiten en fabels

Over de hoeveelheid slaap die een mens nodig heeft verschillen de meningen. Er zijn mensen die beweren niet veel slaap nodig te hebben. Toch heeft maar 1 procent van de mensen het gen dat er voor zorgt dat zij met minder dan 6 uur slaap kunnen volstaan. De meeste mensen hebben tussen de 7 en 9 uur slaap nodig per nacht.

Er zijn ook mensen die zweren bij een beker melk voor het slapen gaan. Het zou te maken hebben met de voedingstoffen die in melk zitten die goed zijn voor de hersenen. Dat ligt genuanceerder, want de hersenen zijn prima in staat om deze stofjes zelf aan te maken. Daarvoor hoeven wij niets extra’s voor te doen. Wat het ritueel wel goed doet, is dat het een routine is. En daar zijn onze hersenen dol op. Het drinken van de melk wordt gezien als een slaapsignaal voor de hersenen, zoals bijvoorbeeld ook het poetsen van de tanden een signaal kan zijn. Dat helpt voor de start van een goede nachtrust. Het gebruik van cafeïne heeft een negatief effect op de kwaliteit van onze slaap. Het kan er zelfs voor zorgen dat we helemaal niet in slaap vallen. Dit komt omdat cafeïne lange tijd in ons lichaam blijft, wel 4 tot 7 uur. Koffie drinken voor u naar bed gaat, kan dus voor een slaapverstoring zorgen.

Dromen

Iedereen droomt. Niet iedereen onthoudt zijn dromen, maar we doen het echt allemaal. Dromen vertellen veel over hoe we ons overdag voelen. Wat we dromen zegt iets over onze stemming van die dag. “Wanneer u droomt dat u in de regen staan, dan kan dat iets zeggen over zaken die u moeilijk vindt, of mogelijkheden die u misschien nog niet zo goed kent van uzelf.  Droomt u van een leeuw dan kan dit te maken met uw eigen kracht”,  aldus drs. Ada de Boer, klinisch psycholoog. Een andere functie van onze dromen is om er iets van te leren. Jonge kinderen dromen 60 procent van hun slaaptijd. Naarmate we ouder worden, wordt dit steeds minder. Volwassenen dromen gemiddeld 25 procent van hun slaaptijd.

Dromen voelt voor veel mensen alsof het hen overkomt. Wanneer een droom verschillende keren terugkomt, dan zijn we in staat om deze droom te sturen. Volgens Ada de Boer wordt deze methode ook vaak toegepast bij mensen die last hebben van nachtmerries. “In lucide dromen, dat is als u weet dat u droomt, bent u zich meer bewust en is de kans groter dat u kunt sturen dan in een gewone droom. Maar er zijn grenzen, niet alles is te sturen.”

Regelmaat

Een regelmatig slaapritme van groot belang. Onze biologische klok heeft een 24-uurs ritme. Ons lichaam functioneert het beste als we ieder dag hetzelfde slaap-waak-ritme hebben. Dat is niet voor iedereen mogelijk, bijvoorbeeld door onregelmatige werktijden. Hierdoor raakt onze biologische klok van slag en dat heeft weer gevolgen voor de rest van ons lichaam. “Uit grootschalige bevolkingsonderzoeken in meerdere landen blijkt dat er een sterke samenhang is tussen te kort slapen en een verhoogde kans op slaapstoornissen, hart- en vaatziekten en stofwisselingsziektes als diabetes en maag-darmproblemen. Ook depressie en ernstige angststoornissen liggen bij gebrek aan slaap op de loer, aldus slaapexpert prof. dr. Gerard Kerkhof: “Ik spreek altijd over de heilige 3-eenheid: beweging, voeding en slapen. Slapen wordt niet altijd als ‘stoer’ beschouwd. Zonde, want 1 nacht niet goed slapen heeft grote gevolgen.”

Slaapgewoonten van het MAX Opinie Panel

In aanloop naar het programma Heel Nederland Slaapt is het MAX Opinie Panel gevraagd naar hun slaapgewoonten. Daarvan laat ruim 31 procent weten tussen de 7 en 8 uur per nacht te slapen. Maar een kleine 8 procent zegt minder dan 5 uur per nacht te slapen. Ruim 60 procent is tevreden over het aantal uren slaap. Iets minder dan 37 procent vindt dat zij te weinig slaapt. Ongeveer 38 procent ligt regelmatig ’s nachts wakker of kan de slaap niet vatten, maar vindt het geen slaapafwijking.

We hebben het panel ook gevraagd hoe zij zich voelen ’s ochtends. Ruim 42 procent laat weten zich uitgerust te voelen. Daar staat tegenover dat een kleine 10 procent zich nog steeds moe voelt. Een middagdutje is het panel ook niet vreemd. Ruim 26 procent doet regelmatig een middagdutje van een half uur tot een uur. Diegene die zich niet uitgerust voelen laten weten zich in het dagelijks leven daardoor moeilijk te kunnen concentreren en een iets korter lontje te hebben.

Slaapschuld

Een slaapschuld is het aantal uren dat we niet genoeg hebben geslapen. Wat de slaapschuld is verschilt per persoon, want het is afhankelijk van het gemiddeld aantal uren slaap dat u nodig heeft. Wanneer we eerder naar bed gaan krijgen we extra veel diepe slaap. Dat komt omdat die diepe slaap vooral in de eerste helft van de nacht plaatsvindt. Uitslapen is niet functioneel, dat verstoort eerder onze biologische klok. Het zijn tevens kwalitatief niet onze beste uren slaap.

Berekening slaapschuld: ga na hoeveel uur u nodig hebt om de hele dag uitgerust te zijn. Dat betekent ook dat u zonder problemen een hele saaie meeting kunt bijwonen zonder naar de koffie te grijpen of een saaie film kunt kijken zonder in slaap te vallen. Stel: voor u is 8 uur ideaal. Dat betekent dat u doordeweeks (werkdagen) 8 x 5 = 40 uur slaap nodig hebt. Stel dat u niet aan meer dan 7 uur per nacht dus 35 uur komt, dan heeft u een slaapschuld van 5 uur. De enige manier om de slaapschuld is te halen is vroeger naar bed gaan. Uitslapen helpt niet. En loopt de slaapschuld op, doe dan een middagdutje. Bij voorkeur rond 14.00 uur. Dan hebben we van nature al een dipje in ons 24-uurs ritme.

Heel Nederland Slaapt is te zien op woensdag 2 november 2016 om 21.20 uur op NPO 1.

Stel uw vraag aan prof. dr. Roelof Hut – Universiteit Groningen

U kunt van woensdag 2 november tot en met donderdag 3 november 12.00 uur hieronder vragen stellen aan prof. dr. Roelof  Hut over slapen. Na donderdag 3 november 15.00 uur mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. U heeft uiterlijk donderdag 10 november 2016 antwoord op uw vragen. 

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.

Geef een reactie

Reacties (257)

    Aagien says:

    Geachte professor,
    Ik ben mijn hele leven ( 66 jaar) al een slechte slaper. Komt het voor dat het lichaam geen melatonine aanmaakt? Of in elk geval te weinig?
    Vriendelijk groet
    Aagien

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      De aanmaak van melatonine kan inderdaad sterk verschillen tussen mensen, zowel in timing als in hoeveelheid. Ook daalt de melatonine aanmaak vaak met de leeftijd. Toch hoeft dit een gezonde nachtrust niet in de weg te staan. Als uw verminderde slaap een probleem vormt, kunt u dit het beste met uw huisarts bespreken.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

      Rieja says:

      Waarom wordt er niet gezegd dat de aanmaak van het natuurlijk hormoon melatonine afneemt door de elektromagnetische straling van de smartphone, DECT-telefoon, wifi en al het draadloze? Probeer eerst dit eens te mijden. Zeker niet op de slaapkamer.

    ArtMjg says:

    Hallo dr Roelof Hut,

    Ik heb al zo lang een probleem ,(20jaar) met inslapen zodra ik dreig in slaap te vallen ( regelmatig) voel ik in de verte dat er iets gebeurt in het slokdarm hals gebied , het ziet er uit als een spasme , doet geen pijn , maar moet een enorme beweging maken om weer door te kunnen , Huisarts geweest , ziekenhuis slikfoto’s niks aan de hand ,
    heel soms als ik heel moe ben heb ik het ook overdag , dan moet ik ook een rare beweging maken hoofd uitrekken met een ruk en dan is alles weer oke, soms als ik wil slapen herhaald zich dat soms tussen de 3 tot 8 keer en soms langer , als ik me met een ruk hoofd beweeg ,dan is het ook over en probeer gewoon verder te slapen , hart gaat als tekeer, maar ach zolang het tikt ;- )
    Mijn vraag zijn er meer mensen of weet u wat het is?
    Keurige groet Marianne

      ArtMjg says:

      Vergeten te schrijven dan ik Ehlers danlos syndroom heb! Misschien heeft dat er mee te maken.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Marianne,

      Voor klachten heb ik geen duidelijk antwoord. Als uw klachten en uw verstoorde slaap een probleem vormen voor uw functioneren, kunt u dit het beste met uw huisarts bespreken. Hij kan u eventueel doorverwijzen naar gespecialiseerde artsen.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    sanderm78 says:

    Hallo Professor Hut,

    Ik ben op zoek naar een goeie wekker omdat mijn oude wekker aan het overlijden is. Nu heb ik wel gehoord van de Wake-up lights van onze nederlandse verlichting boer uit Eindhoven.
    Zij claimen dat het clinisch bewezen is dat dit soort wekkers helpt om beter en uitgeruster wakker te worden.
    Klopt dit eigenlijk wel?

    Sander

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Sander,

      We hebben wake-up lights inderdaad in onze onderzoeksgroep bestudeerd. Uit proefdieronderzoek is gebleken dat er inderdaad een effect lijkt te zijn op de biologische klok: afhankelijk van de diersoort, kan de klok sneller of langzamer gaan lopen. Bij mensen hebben we geen duidelijk effect op hormoon niveau’s gevonden, maar wel op temperatuur regulatie. Dit kan mogelijk verklaren dat mensen prettiger wakker werden met een wake-up light en zich minder lang duf voelden na het ontwaken.
      http://onlinelibrary.wiley.com.proxy-ub.rug.nl/doi/10.1111/j.1365-2869.2010.00828.x/abstract;jsessionid=A1E364F8ED8B27A20B96BB957FD8DBE3.f04t03

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut

    Karin Wis says:

    Beste professor Hut,

    Al mijn hele leven slaap ik slecht. Ik heb jarenlang gewerkt met het dagelijkse gevoel van een jetlag. Acht jaar geleden is me dat fataal geworden en ben ik ziek geworden. Daarna ben ik nooit meer de oude geworden.
    Nu heb ik een tijdelijke baan in de middag- en avonduren. Slaap ik nu ’s nachts slecht dan kan ik in de ochtend nog wat uurtje ‘inhalen’. Echter deze baan is tijdelijk en er zijn collega’s die zich al erg storen aan mijn werktijden.
    Slapeloosheid kan jammer genoeg vaak niet serieus besproken worden net als een fysieke handicap of wanneer je autisme hebt. Als ik het noem voel ik meelijdende blikken alsof ik overspannen ben of kleinerende blikken alsof ik mijn leven niet op orde kan krijgen. Voor mijzelf heb ik het gegeven dat ik vaker tot 5 of 6 ’s ochtends wakker lig als een feit aanvaard. Dat maakt het leven meer leefbaar! Jammer dat de omgeving er weinig flexibel in is. Acceptatie is het enige dat me nu geholpen heeft. Maar, pijnlijk blijft het toch. Niet alleen omdat ik me er zo alleen in voel staan maar ook omdat ik veel van de dag mis. Is het herkenbaar dat het beter te accepteren is dat je nachten niet slaapt dan dat je eindeloos jezelf probeert ’te veranderen’ wat veel energie kost en weinig oplevert op de langere duur?

    Acht jaar geleden kreeg ik het advies melatonine te slikken om een goed slaap waakritme op te bouwen. Behalve dat heb ik vele ander dingen gedaan om een ‘normaal ritme’ proberen te krijgen. Niets heeft volledig geholpen.
    Melatonine had wel enig effect en ik slik ik dan ook tot op de dag van vandaag. 6 Mg per dag. Tegenwoordig lees ik vaker dat het langere tijd slikken van melatonine helemaal geen effect zou hebben! Ik durf er niet mee te stoppen. Zijn er meer mensen die dit zo lang slikken en heeft dit goed effect of kan het zelfs nadelig zijn?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Karin,

      Slapenloosheid kan inderdaad het dagelijks functioneren sterk negatief beinvoeden. Heel erg vervelend, maar knap dat u het ook geaccepteerd hebt. Het kan immers ook weer verdwijnen met de tijd. Ik u wel adviseren uw melatonine dosering met uw huisarts te bespreken. Melatonine moet ongeveer 2 uur voor het gewenste moment van inslapen worden ingenomen, maar het blijft lang in het lichaam. Een te hoge dosering kan daarom de biologische klok in de war brengen en averechts werken. Het is persoonlijk en ook leeftijdsafhankelijk, maar sommige mensen hebben meer baat bij lage dosering dan bij hoge dosering. Optimale doseringen kunnen verschillen van 0.1-6mg. Bespreek dit eens me uw huisarts.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut

    live says:

    Geachte professor,
    Ik heb slaapapneu. In had 76 keer in het uur een apneu.
    Wat gebeurd in de hersenen tijdens een apneu? Is dat ook schadelijk voor de hersenen?
    Vriendelijke groet
    Reino

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Reino,

      Tijdens apneu stokt de ademhaling en zal het zuurstof niveau in het lichaam dalen. Dat hoeft niet direkt erg te zijn als de apneu periodes kort zijn. Bij veel en lange apneu periodes (76 keer per uur is inderdaad vaak) kan het verlaagde zuurstofniveau weefselschade veroorzaken, ook in de hersenen. Gelukkig merken de hersenen dit en zullen ze ‘alarm’ slaan door een zogenaamde ‘arousal’ te veroorzaken waardoor de persoon kort wakker wordt en gaat verliggen zodat de ademhaling weer normaal wordt. Dit kort wakker worden voorkomt mogelijk weefselschade, maar het verstoord wel de slaap. Er zijn veel verschillende vormen van apneu en veel verschillende behandelingen (van mongbeugel tot operatie). Als de apneuklachten aanhouden zou ik u adviseren dit (opnieuw) met uw huisarts te bespreken.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut

    Annelie Marsman says:

    Geachte professor,

    Ik ben 21 jaar en weet sinds 2 jaar dat ik tandenknars. Kan dit overgaan?

    Met vriendelijke groet,
    Annelie Marsman

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Annelie,

      Periodes van tandenknarsen tijdens de slaap, ook wel slaapbruxisme genoemd, zijn niet zeldzaam en kunnen inderdaad overgaan. Toch kan het gebitsschade veroorzaken. Het is dus verstandig om dit even met je tandarts of huisarts te bespreken. Mogelijke gebitsslijtage kan namelijk vermeden worden door ’s nachts een bitje in te doen.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut

    Lejo van de Walle says:

    Wat droomt iemand die vanaf zijn of haar geboorte blind is?

    Lionne says:

    Hallo.

    Wij hebben een dochter van 4. Meestal slaapt ze in haar eigen bed.

    Een hele enkele keer of wanneer ze veel te vroeg op is, kruipt ze bij ons in bed. Het valt mij op dat ze verschrikkelijk veel woelt. Waarom doet ze dat?

    Soms als ze slaapt en ik vraag haar wat dan reageert ze een beetje en soms niet.
    Hoe komt dit?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Lionne,

      Tegen het einde van de nacht kan de slaap soms onrustiger worden. Er vind dan meer REM slaap plaats en tijdens REM is de kans groter om even korte wakker periodes te krijgen waarin er vaak gewoeld wordt. Dit is niet verontrustend: het geeft uw dochter de kans iets aan de dekens te veranderen als ze het te warm of te koud heeft, of om na een droom even bij de ouders te gaan liggen.
      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Tahar Haouachi says:

    Wat is de beste kleur licht om bij in slaap te vallen?

    En is al dat blauw in het witte licht van LED lampen in kantoren, autokoplampen en op straat niet slecht voor je slaap?

    Hartelijk dank voor het antwoord!

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Tahar,

      Slapen doe je het beste in het donker. De blauwe component van wit licht is het meest effectief om de biologische klok te verschuiven. Lichtbronnen met een hoge kleurtemperatuur (>3000K of zo) hebben relatief veel blauw licht. LED lampen kunnen soms kil overkomen (lees: met veel blauw, dus een hoge kleur temperatuur), maar dat hoeft niet. LED verlichting is in allerlei kleurtemperaturen te krijgen. Het is goed om in de avond lichtbronnen te gebruiken met een lagere kleurtemperatuur zodat een vroege nachtrust gegarandeerd blijft!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Rosemarije says:

    Ik heb al jaren regelmatig nachtmerries inclusief slaapwandelen, schreeuwen en gillen.
    Als ik meer stress heb dan heb ik hier ook meer last van.
    De eerste nachtmerrie in een nacht komt eigenlijk altijd binnen een half uur tot een uur na het inslapen.
    Naarmate de stress toeneemt komen im de nacht steeds meer nachtmerries voor.
    Ik vraag me af hoe het komt dat sommige mensen hier meer last van hebben dan anderen.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Rosemarije,

      Nachtmerries kunnen erg vervelend zijn en als ze vaak voorkomen kunnen ze een probleem vormen. Ik ben geen specialist in nachtmerries, maar ik begrijp dat er wel iets aan gedaan kan worden. Ik adviseer je om het probleem met je huisarts bespreken. Verder heeft de Universiteit van Utrecht belangrijke informatie omtrent nachtmerries verzameld op deze website:
      http://www.nachtmerries.org/
      Hier worden ook goede zelfhulp strategieen besproken.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    adige says:

    Ik droom iedere nacht en heb het gevoel om dan doodmoe wakker te worden. Klopt dat.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Dat is moeilijk te beoordelen zonder een EEG slaap meting te doen. Als het een goed functioneren in de wegstaat, kun je het eens met je huisarts bespreken. Die zou je kunnen doorverwijzen naar een slaapkliniek.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    elsa111 says:

    Geachte professor,

    Ik ben een prima slaper geweest .
    Ik kan niet op mijn rug slapen dan krijg ik absoluut apneu.

    Maar sinds een jaar heb ik een ander probleem, ik lig zo hard op mijn tanden te bijten dat ik smorgens
    opsta met kramp in mijn kaakgewricht.
    Wat kan de oorzaak zijn mijn gebit is nagekeken en in orde

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Onwillekeurige spierbewegingen kunnen tijdens slaap voorkomen. Dat hoeft niet verontrustend te zijn. Veel mensen hebben in hun leven een periode van tandenknarsen. Dat kan weer overgaan en hoeft geen probleem te zijn, echter, als het heftig is en lang duurt, kan het gebitschade veroorzaken. Het blijft dus zaak dit met uw tandarts te bespreken. Een simpel slaapbitje kan gebitsschade voorkomen.

      vriendelijke groet,
      Roelof hut.

    Kimiko says:

    Beste professor,

    Ik heb al van kind af aan last van hallucinerende dromen in combinatie met slaapverlammingen. Dit is zeer beangstigend. Wat is hier een oorzaak van en kan ik dit verminderen?

      MNW1 says:

      Slaapparalyses komen voor tijdens de remslaap.
      Het lichaam verlamt om te voorkomen dat wij onze acties in onze dromen niet in werkelijkheid gaan uitvoeren.
      Tijdens de slaapparalyse bevindt uw kind zich tussen de slaap en waaktoestand, waardoor hij hallucinaties krijgt.
      Het is een beangstigende ervaring, maar maak uw zoon voora duidelijk dat hallucineren niet meer is dan “dromen met je ogen open”.

      Enige tip die ik heb is om vaste tijden te slapen.
      Voor mij helpt dit niet altijd, maar natuurlijk dit blijven doen!
      Verder ben ik ook op zoek naar de oplossing. (zie mijn reactie)

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Slaapparalyse komt vaak samen met hallucinaties voor en zijn beide verschijnselen zijn inderdaad zeer beangstigend. Het verschijnsel komt vaak voor op de grens van waken en slapen, dus bij inslaap vallen, bij wakker worden, maar ook midden in de slaap tijdens de REM slaap fase. Verlamming (paralyse) tijdens slaap is normaal, iedereen is min of meer verlamd tijdens de slaap, vooral tijdens de REM slaap. Verder is men zich tijdens normale slaap niet (of nauwelijks) bewust van de omgeving. Bij normaal in slaap vallen, verliest men eerst het bewustzijn en daarna treed pas spierverslapping op. Bij slaapparalyse lijkt dit omgedraaid: de spierverslapping treed op voordat men het bewustzijn verliest. Op zich hoeft dit geen probleem te zijn, maar de beangstigende ervaring kan ervoor zorgen dat het instand gehouden wordt. De hallucinaties kunnen op vergelijkbare wijze worden uitgelegd: het lijkt op dromen terwijl men nog bij bewustzijn is. Die dromen worden vermengd met de werkelijkheid, wat tot hallucinaties kan leiden. Het is belangrijk om te weten dat deze hallucinaties uit het eigen brein komen en geen bovennatuurlijke oorsprong hebben. Het is dus niet iets om bang voor te zijn. Andere wetenswaardigheden en tips om het te doorbreken kunt u ondermeer hier vinden:

      inslaap.nl/slaapstoornissen/slaapverlamming-kenmerken-slaapparalyse/

      Als klachten en zorgen aanblijven adviseer ik u dit met uw huisarts te bespreken.

      vreindelijke groet,
      Roelof Hut.

    iinge says:

    Hi, ik vroeg me af hoe het komt dat je soms dingen droomt die later in de toekomst echt gebeuren? Maar dan dingen droomt waarover je niet gedacht hebt maar wat je eigenlijk random droomt en wat dan later echt gebeurd.
    Mvg
    Inge B

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Inge,

      Misschien ben ik te nuchter (want Groninger), maar ik geloof niet dat dromen een voorspellende waarde hebben. Wat wel kan gebeuren is dat je heel veel droomt, min of meer random (zoals je zelf zegt), maar dat je dat pas weer herinnert als iets soortgelijks de volgende dag meemaakt. Daardoor denk je dat je droom het voorspeld heeft. Iets anders is dat je iets meemaakt overdag en dat je brein je het gevoel geeft dat het lijkt op een herinnering. Dat is in feite een foutje in het brein: het brein weet even niet goed of een beleving uit het geheugen komt of uit de werkelijkheid van dat moment. Dit word ook wel een deja-vu genoemd. Het zou goed kunnen dat de gedachte dat je iets eerder beleeft hebt in een droom in feite een deja-vu is.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Koos Naamloos says:

    Waarom droom ik vaker en zijn mijn dromen heftiger als mijn lichaam warmer is?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Een hele goede vraag, Koos!
      Eus van Someren in Amsterdam heeft slaap onderzoek gedaan bij verschillende huidtemperaturen en heeft gevonden dat 0.4C huidtemperatuurverhoging zorgt voor een diepere nonREM slaap. Deze diepere nonREM slaap kan er voor zorgen dat je eerder van je slaapschuld af bent, waardoor er meer tijd voor REM slaap en het beleven van dromen is aan het eind van de nacht.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    MNW1 says:

    Geachte professor,

    Al bijna 2 jaar heb ik last van regelmatige slaapparalyses.
    Ik voel mijn lichaam langzaam verlammen voordat ik in slaap kan vallen en/of ik word ook verlamd wakker.
    Ik ben er voor naar de huisarts geweest, hij heeft gebeld met het slaapcentrum maar er is geen echte oorzaak voor. Ik heb melatonine voorgeschreven gekregen om beter in slaap te kunnen vallen.
    Als ik een middagdutje doe heb ik gegarandeerd die nacht meerdere paralyses.
    Wat nou zo vervelend is, is dat ik (bewust ben van) hallucinaties heb. Ik houd mijn ogen gewoon dicht, maar stemmen die ik hoor kan ik niet ontkomen. Angstaanjagend. Als ik eruit wil breken, moet ik zo erg aanspannen dat ik de volgende ochtend doodmoe ben.

    Is er een middel voor slaapparalyses en waarom gebeurt dit ?
    Kom ik er ooit van af ?

    Vriendelijke groet,
    Myrthe

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Myrthe,
      goede vraag! Ik copieer even hieronder het antwoord wat ik ook aan Kimiko heb gegeven….
      vr.gr.
      Roelof Hut.

      Slaapparalyse komt vaak samen met hallucinaties voor en zijn beide verschijnselen zijn inderdaad zeer beangstigend. Het verschijnsel komt vaak voor op de grens van waken en slapen, dus bij inslaap vallen, bij wakker worden, maar ook midden in de slaap tijdens de REM slaap fase. Verlamming (paralyse) tijdens slaap is normaal, iedereen is min of meer verlamd tijdens de slaap, vooral tijdens de REM slaap. Verder is men zich tijdens normale slaap niet (of nauwelijks) bewust van de omgeving. Bij normaal in slaap vallen, verliest men eerst het bewustzijn en daarna treed pas spierverslapping op. Bij slaapparalyse lijkt dit omgedraaid: de spierverslapping treed op voordat men het bewustzijn verliest. Op zich hoeft dit geen probleem te zijn, maar de beangstigende ervaring kan ervoor zorgen dat het instand gehouden wordt. De hallucinaties kunnen op vergelijkbare wijze worden uitgelegd: het lijkt op dromen terwijl men nog bij bewustzijn is. Die dromen worden vermengd met de werkelijkheid, wat tot hallucinaties kan leiden. Het is belangrijk om te weten dat deze hallucinaties uit het eigen brein komen en geen bovennatuurlijke oorsprong hebben. Het is dus niet iets om bang voor te zijn. Andere wetenswaardigheden en tips om het te doorbreken kunt u ondermeer hier vinden:

      inslaap.nl/slaapstoornissen/slaapverlamming-kenmerken-slaapparalyse/

      Als klachten en zorgen aanblijven adviseer ik u dit met uw huisarts te bespreken.

      vreindelijke groet,
      Roelof Hut.

    Yvonne de Boer says:

    Geachte Professor,

    Ik ben 52 jaar en door de overgang kan ik niet in slaap komen. Ik gebruik nu hormoonpreparaten, en kan wel weer slapen. Wat kan ik doen om wel weer in slaap te komen zonder deze preparaten.
    Vriendelijke groeten,

    Yvonne

      Lilian van der Velden says:

      Nou ik ben hier al jaren mee bezig en niemand neemt je serieus. ach ja overgang….ik had echt om de 30 min opvliegers.
      Daar kan je echt niet aan wennen. na meerdere keren en jaren heb ik besloten maar weer aan de pil te gaan. en na 1 week slaap ik weer heerlijk.
      Veel sterkte, maar ik vind het slecht dat ze “ons” niet serieuzer nemen.

    Loesvanraven says:

    Beste professor
    Sinds ik 3 maanden zwanger ben kan ik niet meer in slaap komen als ik in bed lig. Het maakt niet uit hoe laat het is. Voordat ik zwanger was viel ik direct in slaap maar werd destijds altijd vaak wakker en praatte en spookte vaak. Ik viel ook vaak overdag tijdens het werk bijna spontaan in slaap. Dat heb ik momenteel bijna niet maar val dus moeilijk in slaap. Hoe kan dit?

    Stien says:

    Vroeger sliep ik als een marmot, als het kon in de middag ook 2 uur. Vanaf ik 48 ben (nu 58) kan ik niet meer slapen. Na een burn-out en overgang. Ik word er helemaal gek van. Komt het door hormonen?
    Ik slaap gemiddeld 3 uur per nacht. De rest is draaien en draaien, opstaan, eten, naar bed etc. Wat kan ik doen.

    Anneke58 says:

    Wanneer ik wakker wordt, zijn mijn spieren verkrampt en heb ik dove pijnlijke handen. Heeft dat met leeftijd te maken?

    Irene-T says:

    Waarom hebben vrouwen in de overgang meer last van slaapproblemen?
    Irene 53 j.

    musicvenlo says:

    Beste Professor Hut

    Ik slaap de gehele nacht prima, maar rond de klok van 6 wordt ik wakker, en word dan zeer onrustig. Krampen in de buik, en het gevoel dat ik op Moet staan, dus dat gebeurt ook! Ik moet dan 2 x naar de wc ( grote boodschap). Diversen onderzoeken gehad, maar geen een wijst uit naar een probleem….kunt u helpen??

    Ria2 says:

    Ik slaap slecht in en slaap niet door. Dit heeft plaats gevonden ongeveer 25 jaar geleden in de periode van overgang. Meestal slaap ik 3 uur achter elkaar en wordt dan wakker. Ontspanningsoefeningen, ademhalingstechnieken werken niet. Ik pieker niet probeer aan leuke dingen te denken. Droom iedere nacht en weet dit ook nog. Zijn meestal gebeurtenissen die overdag hebben plaats gevonden maar worden in mijn droom tot een verhaal gemaakt. Soms heb ik een nacht waarin ik nauwelijks slaap, overdag geen last hiervan. Soms neem ik na 1 week slecht slapen een slaaptablet.

    Rosemarie10 says:

    Soms kan ik direct inslapen en andere dagen helemaal niet. Ook word ik vaak om half 4 wakker en kan daarna niet meer in slaap komen. Gedachten malen door mijn hoofd. Hoe kan ik die gedachten een halt toe roepen en gedachteloos in slaap vallen.

    ReneHendriksen says:

    Hoi dr. Roelof Hut,

    Mijn ‘probleem’ met slapen is dat ik voor mijn gevoel ‘s-nachts te vast slaap. Zodra ik in mijn bed ga liggen en mijn ogen sluit, val ik binnen 5 minuten in slaap. Het volgende moment wordt ik wakker. Het heeft dan wel een ‘nacht’ geduurt, maar dat gevoel heb ik totaal niet. Ik ben niet wakker te krijgen.
    Daarnaast heb ik overdag vaak last van het feit dat ik in slaap val op de meest onmogelijke plaatsen en tijden. Tijdens het autorijden, tijdens het werk of zelfs tijdens het fietsen. Ik heb ook altijd het gevoel dat zodra ik mijn ogen voor een ‘wat langere tijd’ sluit, ik in slaap ga vallen.
    Graag zou ik ontdekken waar dit vandaan komt. Ik ervaar het ‘vaste slapen’ echt als een probleem. Heeft u een idee wat er met mij aan de hand kan zijn?

    Met vriendelijke groet,

    René Hendriksen

    WilmaLeona says:

    Goede avond,

    Ik heb eigenlijk nauwelijks problemen met inslapen maar wel met doorslapen, ik ben vaak na 5 uur slaap klaarwakker.
    Met vriendelijke groet,
    Wilma

    Arco de Boer says:

    Hallo professor,
    Ik ben 13 en het lukt mij nooit om snel in te slapen, kunt u mij vertellen hoe dit komt en wat ik ertegen kan doen? Wat dan gelukkig wel zo is, is dat ik altijd heel diep slaap en niet in de nacht wakker wordt.
    Groeten Arco de Boer.

    Ruud40 says:

    Maakt het nog uit wat voor kleding je aanhebt tijdens het slapen? Of kun je juist beter zonder kleding gaan slapen?

    Nomi says:

    Geachte professor,
    Mijn vriend hoort me vaak knarsetanden in mijn slaap, hoe komt dit en hoe kan ik daar wat aan doen?
    Vriendelijke groeten,
    Naomi

    Marg says:

    Ik ga altijd tussen 23.00 en 23.30 uur slapen. Binnen 2 minuten slaap ik maar ik word altijd na plm. 10 à 15 minuten wakker en heb daarna heel veel moeite om weer in slaap te komen. En ik word gedurende de nacht zeker 2 tot 3x wakker. Hoe kan ik dit doorbreken,

    mvg Marg

    Riannek says:

    Goedenavond, na een herseninfarct slaap ik heel slecht en droom ik erg veel.
    Weet u hier de reden van.
    Voor het herseninfarct sliep ik altijd heel goed

    Wijsvrouw says:

    Beste prof. Hut,
    Ik ben een 53-jarige vrouw. Ik heb al jaren last van te vroeg wakker worden. Ik heb alle adviezen van mijn huisarts gevolgd, van voeding tot activiteiten (juist wel of juist niet doen) enz.. Het inslapen is geen probleem want ik ben ‘ s avonds vaak erg moe. Ik ga meestal om 22.00 uur naar bed, want moet om 6.00 uur op. Maar ik word vaak al om 4.00 uur wakker en kan dan vaak niet meer inslapen. Wat kan ik doen om door te slapen tot de wekker?

    Theo Thomassen says:

    Val je af als je goed slaap? Met andere woorden, kom je aan als je niet goed slaapt.

    Kimpw says:

    Wat zorgt voor heftige nachtmerries?
    Mvg Kim

    Erik_c says:

    Ik ga vaak slapen met een koptelefoontje in mijn oor, luister dan nog naar de radio. Soms word ik wakker en heb dan de hele nacht radio ‘geluisterd’ tijdens mijn slasp. Is dat schadelijk, of heeft dat geen negatief effect?
    Erik

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Als het geluid niet hard staat is het misschien niet direct schadelijk, maar ik zou het toch niet doen. Het oor bevat veel zenuwcellen die ook hun rust nodig hebben!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    kortom says:

    Door een angststoornis heb ik moeite om na geen nachtrust (inslaapproblemen) de deur uit te gaan. Dit komt doordat mijn angststoornis feitelijk aangeeft dat de kans groter is om op het werk in slaap te vallen of slecht te presteren. Tevens heeft het angstaanvallen tot gevolg. Is deze angst terecht? Ik kan hier maar geen antwoord op vinden. Want juist een reëel antwoord helpt beter.

    dien says:

    Hallo professor,

    Hoe komt het dat je het koud krijgt als je moe bent?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Leuke vraag Dien!

      In de natuur daalt de omgevingstemperatuur ’s nachts. Als je wilt gaan slapen is een goede isolatie dus belangrijk voor het verminderen van warmteverlies zodat de lichaamstmperatuur op peil blijft. Als je je koud voelt als je slaperig wordt, zul je er voor zorgen dat je een goede slaap plek vindt met goede isolatie. Het is dus heel functioneel! Eus van Someren in Amsterdam heeft gevonden dat mensen dieper slapen als ze een iets warmere huidtemperatuur hebben (een halve graad maakt al verschil!) en je slaapt ook makkelijker in met warme voeten (vandaar de kruik). Alles komt dus op het zelfde neer: de isolatie moet goed zijn als het ’s nachts koud is!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    jjagtenberg says:

    Beste prof. dr. Hut,

    Klopt het dat ademhalingsoefeningen veel kunnen helpen voor een betere nachtrust?

    Groet,

    Julian

    Natasja Bos says:

    Ik heb OSAS en heb 10 jaar geleden borstkanker gehad nu heeft iemand van de CPAP firma mij verteld dat OSAS een oorzaak kan zijn van kanker.
    Is dit waar?

    dreamer says:

    Beste Els,
    Waarom gaat men soms tijdens de slaap tandenknarsen?
    Groeten, Dreamer

    Giovanni B says:

    Goede avond
    Wat is de functie van de pijnappelklier tijdens het slapen

    EM-S says:

    Beste dokter,

    Ik – en een aantal familieleden- hebben een serieus slaapprobleem, waarbij onze slaap nu ‘kunstmatig’ dmv medicatie wordt opgewekt. Ik vroeg mij af of er op dit gebied ook genetisch onderzoek gedaan kan worden om uit te zoeken wat er mogelijk ‘fout’ gaat in onze breintjes? En zo ja, waar zou ik terecht kunnen met deze vraag?

    Mvg EM

    Ilja says:

    Ik heb een ernstig ongeluk gehad twee jaar geleden. Ik heb nog steeds problemen van nachtmerries/dromen. Klopt het dat je dingen verwerkt tijdens je slaap?
    Daarnaast word ik regelmatig wakker van pijn ondanks medicatie tegen zenuwpijn. Wat zijn de effecten? Heb ik meer slaap nodig?
    Ilja

    Marianne van Buitenen says:

    Wat is eigenlijk het effect van een teveel (meer dan 9 á 10 uur), in plaats van een tekort, aan slaap?

    Noura says:

    Goede avond,
    Ik heb al een lastig beroep als het gaat om slapen want ik ben in het dagelijks leven stewardess. Daarnaast heb ik al jaren last van slaapwandel en tijdens een slechte nacht kan ik wel 5 keer per nacht gaan wandelen. Kunt u mij meer vertellen over wat er met mijn lichaam gebeurd als ik ga slaap wandelen?
    Met vriendelijke groet,
    Noura Chahider

    Karejet says:

    Wat is precies slaapverlamming en wat is ertegen te doen?

    Herman2 says:

    Dag Professor Kerkhof,

    Kun je makkelijk testen of je problemen met slapen hebt? Kan dat ook online of moet ik altijd naar een huisarts?

    Groet Herman

      Erika v K says:

      Ik heb hiervoor de slaappoli doorlopen het zijn hele testen die je hebt om uit te sluiten of je een slaapprobleem (stoornis) hebt.

    Avaa says:

    IK HEB EEN VRAAG, help me AUB: ik (32)heb tijdens mijn slaap twee keer een enge situatie meegemaakt. Ik word wakker maar mijn lichaam slaapt nog. Ik hoor en voel alles en kan mijn lichaam niet bewegen. Heel eng.eerste keer zag ik mezelf vliegen. En de tweede keer zag ik iets engs/ buitenaards naast mijn bed. Ik doe zo mijn best om te bewegen en het lukt niet. Ik durft het aan niemand te vertellen, maar ik las op internet dat het wel vaker voor komt. Ik krijg hartkloppingen van. Weet u wat dat is..?

    Hannapanna says:

    Wat gebeurd er al je te veel slaapt?

    mgiessen says:

    Graag zou ik willen weten of het slecht is om bijvoorbeeld na het werk een uurtje te slapen en dan later op de avond je “gewone” slaap te hebben. Dus zijn hazenslaapjes slecht?

    Egel says:

    Ik doe geregeld nachtdienst. Mijn uren slaap overdag voelen minder effectief dan zelfde aantal uren snachts. Waarom?

    Sacha says:

    Heeft je slaaphouding invloed op de kwaliteit van je slaap?

      Petbor says:

      Reactie op de persoon die vaak naar de toilet moet:
      Uw slaap wordt verstoord door irritaties die elkaar versterken. Bv gevoelige blaas icm slechte ondersteuning of te warm slapen. Daarbij speelt de kwaliteit van het een grote rol. Dat bepaalt de biomechanischeondersteuning en de warmtehuishouding. Wanneer u tijdens het slapen de behoefte heeft de bovenste knie sterk op te trekken, krijgt u te weinig steun van het bed en daardoor versterkt de irritatie van de gevoelige blaas. Voor meer info kunt me bellen Peter Borst 0725121188

    Erika v K says:

    Geachte professor,

    Zojuist hoorde ik dat er verteld werd dat als je weinig slaapt je meer kans hebt op dementie, nu weet ik sinds 3 jaar dat ik een zware in- en doorslaapstoornis heb van mezelf maak ik geen melatonine aan betekent dit dat ik grote kans heb op dementie?? Slik via specialist wel melatonine en quetiapine maar zal nooit een gewone nachtrust hebben.

    hasetten says:

    Hallo, als ik in de avond wat eet/snoep, heb ik het idee dat ik veel slechter slaap. Wel goed in slaap val, maar na een paar uur, wakker wordt en dan slechter slaap. is de voedselverwerking de oorzaakvan het slechte slapen?

    Valerie-a says:

    Als je niet kunt slapen en alleen maar ligt en uitrust, is het effect dan anders dan slapen?

    Jeroen Willems says:

    Wat zijn de ervaringen met accupunctuur bij insomnia?

      Mercedes AE says:

      Of dat zal helpen weet ik niet, maar er is natuurlijk een reden waarom je slecht slaap. Dus die onderliggende problematiek moet je eerst aanpakken. Vaak weet je niet waarom maar zit het diep in je onderbewustzijn verborgen. Met de EFT techniek kan dit probleem meestal worden opgelost. Als coach-bio-energy therapeut kan ik je daarbij helpen. Mercedes Choufoer

    Queen says:

    Ik word elk uur wakker door een opvlieger, en los dit op door om de dag een slaappil te nemen, anders trek ik het niet, maar wat doet een slaappil met je lichaam?

    Ferruccia says:

    Al mijn hele leven heb ik een ‘ overactieve blaas ‘ . Lang heb ik ‘ s nachts in bed geplast.
    Overdag moet ik ongeveer 1 maal per uur plassen. Al tweemaal onderzoek gehad – met de blaas is niets mis.
    Heb er medicijnen voor (Vesicare), maar desondanks moet ik ‘ s nachts ongeveer elke 2 uur er uit om te plassen.
    Waarschijnlijk slaap ik daardoor niet voldoende of niet goed. Is hier iets tegen te doen?
    Afgezien van dit probleem heb ik ook een ‘ verschoven dagritme ‘ meer dan 24 uur. Geërfd van mijn vader – mijn moeder had een heel vast dagritme.

    Maria60 says:

    Goedenavond,
    Ik gebruik regelmatig een halve slaaptablet.
    Als je slaaptabletten gebruikt, worden de hersenen dan ook ‘schoongespoeld’? Rusten de hersenen dan dus ook uit?

    Graag uw antwoord.

    Vivian says:

    Beste professor Hut,

    Ik ben sinds mijn jeugd heel snel moe.
    Nu 40 jaar oud wil ik alleen maar slapen. Ik kan als ik de kans krijg wel 24u per dag slapen. Het liefst sta ik nooit op.

    Ik weet van mijn moeder dat zij vanaf haar jeugd ook veel sliep, ik wilde nooit als mijn moeder zijn. Maar heb het niet in de hand. Wat kan ik eraan doen en wat voor onderzoek kan ik laten doen?

    Alvast dank voor uw reactie.

    Hoogachtend,
    Vivian

    Wilma68 says:

    Helpt meditatie of yoga voor het slapen gaan

    Lisan says:

    Hallo professor.
    Wat kun je doen om minder te gaan dromen? Kun je er iets tegen doen?
    Groetjes.

    Ellen van Gerwen says:

    Mijn dochter van 8 jaar heeft met periodes last van angstdromen. Een uur na het naar bed gaan wordt ze ‘wakker’, gaat ze huilen, schreeuwen, lopen, springen, zweten, hart gaat tekeer enz. Best heftig om te zien. Na 5 min. zwakt het af en ‘komt ze bij’ en weet ze ook niet wat er gebeurd is. Wat kunnen we hier aan doen? Het is begonnen toen ze 7 was en nu een jaar later is het nog steeds. Niet continu. Soms weken, maanden wel, soms maanden niet.

      Kitnl says:

      Mijn moeder lijdt aan het pavors nocturnus syndroom, daar lijkt did wel een beetje op. Mijn vraag aan de professor is wat er gebeurd bij mensen die dat syndroom hebben en welke gevolgen did kan hebben.

    CorEngels says:

    Waarom moet het bij mij pikdonker zijn om te slapen? Bij het minste licht ben ik al wakker! Hoe kan dat?

    Cor Engels

    Kati says:

    Beste professor,

    Ca 1 keer per maand geef ik 3 dagen achter elkaar een intensieve training persoonlijke ontwikkeling aan een groep van 14 deelnemers. Van s ochtends 8 tot s avonds 22.00 uur. Het lukt me dan niet om s avonds (na 22 uur) goed te ontladen en in slaap te komen. De dag en de groep blijft in mijn systeem zitten. Daarom heb ik een inslaper: temazepam gekregen van de huisarts. Dit werkt qua inslapen, alleen ik word na ca 4 a 5 uur wakker en slaap dan niet meer.

    Heeft u tips voor een ander slaapmiddel en een tip om goed te kunnen ontladen?

    Hartelijk dank voor uw reactie!

    Viola says:

    Goedenavond professor Hut,
    Zou het verstandig zijn om een bevolkingsonderzoek te doen naar slaap apneu? Meer mensen dan we denken, lijden daaraan terwijl ze het niet weten. Boven de 15 adem-stops per uur, mag je niet autorijden zegt de longarts. Misschien rijden er meer mensen auto dan we weten, die dat niet zouden moeten doen. Ik denk dat het aantal ongelukken, door in slaap gevallen mensen achter het stuur, zou verminderen als diagnoses gesteld worden en mensen daardoor goed beginnen te slapen. Wat vindt u van een bevolkingsonderzoek?

    Kaatje59 says:

    Klopt het dat de uren voor23.00 uur belangrijker zijn? Dat wordt zo vaak geroepen.

    LenyWiegman says:

    Als ik een keer uitslaap kom ik met hoofdpijn wakker. Hoe komt dat?

    Leblanc56 says:

    Beste,
    Mijn sporthorloge (Fitbit) registreert hoe ik slaap (hoe lang, ritme etc).
    Hoeveel waarde kan ik hieraan hechten, hoe betrouwbaar is dit.
    Bvd Theo

    Kitnl says:

    Wat is het pavors nocturnus syndroom dat vaak bij kinderen voorkomt en in uitzonderlijke situaties ook bij volwassenen en welke effecten heeft het op het functioneren overdag?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Parvor nocturnus, oftwel nachtangst, nachtschrik of night terror, is het plotseling wakker schrikken uit diepe slaap. Het kom waarschijnlijk niet door een nachtmerrie maar lijkt eerder een onwillekeurige schrikreactie van het brein. Waardoor dit ontstaat is niet bekend, maar het komt inderdaad het meest voor bij kinderen. als het vaak voorkomt en de nachtrust in de weg staat, kan een huisarts geraadpleegd worden.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Boud says:

    Na een hartinfarct heb ik meerdere medicijnen nu slaap ik slechter en droom iedere nacht. Wordt zeker 6 tot 10 keer wakker van een droom. Wat is hier aan te doen.

    OIgesz says:

    Toen ik nog ploegendienst liep sliep ik na de nachtdienst maximaal 4 uur wel ging ik na het avondeten een uurtje slapen voor de nachtdienst. Ik heb nooit last gehad van een dipje of slaap tijdens de nachtdienst en dat terwijl collega’s vaak last hadden dat ze de ogen haast niet open konden houden en dat terwijl zij uit de nachtdienst wel 8 of meer uren sliepen sommigen moesten wakker gemaakt worden voor de volgende nachtdienst. Hoe kan dit zo verschillen per persoon.

    60martin says:

    Kan je een onjuiste handeling van een arts of politieagent, zo rond 06.00 uur na 8 uur nachtdienst nog wel aanrekenen.

    bertmidd says:

    Ik slaap altijd direkt in ,maar ligt s nachts uren wakker. Na een orgasme val ik echter weer redelijk snel in slaap. Hoe komt dit?

    Struijk says:

    Beste professor Hut,

    Onze zoon is bijna 4 jaar. Van baby af aan is hij een onrustige slaper. Hij valt rustig in slaap maar op den duur begint hij te ‘wauwelen’ waarbij hij met open mondje zijn kaken heen en weer draait. Dit neemt in intensiteit toe en houdt lang aan, Nb. Hij knarst geen tanden.
    Waar zou dit vandaan kunnen komen? Het zorgt voor veel onrust!
    Alvast bedankt voor uw reactie.

    Dunya says:

    Helpt kamille slaap thee om beter te slapen?

    kreeft22 says:

    geachte professor
    ook ik ben een slechte slaper hoe komt het dat ik altijd om 3 uur s nachts wakker word dit zelfde fenomeen heeft ook mijn moeder en mijn neefje hoe kun je dit veranderen ?

    HenkIss says:

    Beste professor,
    Ik slaap elke nacht kort, minder dan 6 uur gemiddeld. Ik drink veel cola, als extra info en ben een roker.
    Ik heb last van rusteloze benen en mijn vriendin zegt altijd dat het lijkt alsof ik de marathon loop als ik slaap.
    Heeft u een tip voor mij?
    M.vr.gr.
    Henk

    MaxHugo says:

    Goedenavond,

    Hoe kun je het beste een slaapritme opbouwen, als je twee kinderen hebt (0 en 5 jaar) en wisselende diensten in de zorg hebt?

    Mvg,
    Hugo

    rsdj70 says:

    Dag Professor Hut,
    Ik heb last van tinitus en daardoor last van constante piepen.
    Wat kan ik doen om toch de slaap te kunnen vatten.
    Is melatomatine handig?
    Is muziek luisteren op laag volume handig?
    Groetjes, Diego

    Elles says:

    1)Wat zegt het over mijn slaap wanneer ik bijna iedere dag kan na vertellen wat ik die nacht heb gedroomd (vaak leuke dingen)? Ik ervaar het alsof in intensief bezig ben geweest in mijn slaap en wordt vaak moe wakker.
    Wat kan ik doen om het dromen te beperken?

    Sloppie says:

    Waarom is t programma zo laat…Ik wil zo graag slapen… 😉

    slaaprust says:

    Beste Prof. dr. Roelof Hut,

    ik heb gemerkt/weet ondertussen zeker dat ik mij ‘s-nachts mij niet beweeg, omrol tijdens mijn slaap. Hoe komt dit?
    Hartelijke groet,

    Jettie

    Maarten Boswinkel says:

    Geachte professor,

    Ik hoorde net ttv het programma dat je bij onvoldoende slaap in de nacht, ook even een uurtje overdag kan gaan slapen.
    Ik doe dat bijna nooit, terwijl ik s nachts eerder te weinig dan voldoende slaap (ben dierenarts eenmaking lange dagen en soms door de dienstenregeling korte nachten) krijg.
    Waarom? De keren dat ik het wel eens doe, wordt ik heel ‘brak’ en kom niet meer op gang. Beter gezegd: ik ben en blijf voor mijn gevoel nadien heel duf!
    Hoe kan dat? Dat de powernap bij mij niet werkt!?
    Toch te weinig slaap ’s nachts en dus eerder naar bed?

    Dank

    Maarten

      Powernap Expert says:

      Dag Maarten, goede vraag! Ik heb mee zitten kijken en tweeten met HNLS en het viel me op dat veel mensen vragen hebben over powernappen, maar dat er niet echt op werd ingegaan. Ik ben daarom zo vrij om op je vraag te reageren. Als sportarts adviseer ik topsporters om sneller te herstellen. Een van de interventies die ik regelmatig voorschrijf is de powernap. Daarnaast adviseer ik ook bedrijven om powernappen op het werk te implementeren. Nu terug naar jouw vraag. Het feit dat je vaak gebroken wakker wordt na een powernap heeft waarschijnlijk twee oorzaken. Je hebt waarschijnlijk een chronisch slaaptekort. Elke kans die je lichaam krijgt om te herstellen zal het maximaal benutten en dus kom je sneller in diepe slaap terecht. Het is daarom zaak om je slaap beter te gaan plannen en bijvoorbeeld voor je nachtdienst al zoveel mogelijk rust in te bouwen. Daarvoor kun je de powernap prima gebruiken. Een echte powernap is alleen maximaal 20minuten, juist om te voorkomen dat je in diepe slaap terecht komt. Wanneer je echt wilt bijslapen overdag kun je je slaap het beste plannen in hele slaapcycli. De duur van een slaapcyclus verschilt per persoon, maar is gemiddeld 1,5 uur. Het is dus slim om bijvoorbeeld 1,5u of 3u te gaan slapen ipv 60m. Zo sta je als het goed is frisser op. Heb je tussendoor toch een energieboost nodig? Doe dan een powernap van 20min, bijvoorbeeld aan de kant van de weg in de auto. Voor op je praktijk kun je eventueel een powernapstoel laten plaatsen. Zo kun je altijd even snel bijtanken. Ik hoop dat je wat hebt aan mijn tios.

      Mvg Kasper Janssen
      Sportarts

    Wilcovdmei says:

    Hallo,

    In de ochtend is bij mij gelijk het ”lampje” aan, mijn vriendin heeft dit niet( vind ze vervelend)
    Waar heeft dit mee te maken?

    Gr wilco

    Tuinhuisje says:

    Geachte mevrouw Hut,

    Ik heb een vraag over nachtangst. Onze kleinzoon van 2 1/2 jaar wordt al ruim een jaar geregeld angstig wakker; lijkt zich niet bewust dat hij wakker is en het duurt soms wel 3 kwartier voordat hij weer in slaap valt. Wat zou de oorzaak van deze nachtangsten kunnen zijn en wat kunt u adviseren. De huisarts heeft geen oplossing, anders dan dat het wel over zal gaan. De ouders lopen op hun tandvlees en zijn radeloos. Bedankt alvast voor uw reactie.
    Met vriendelijke groeten, Ruud

    Rijke says:

    Dag Prof. Hut,

    Mijn probleem is dat is mij nooit uitgeslapen voel. Ik slaap zo’n 6 uur per nacht en val overdag regelmatig in slaap.
    Ik word wel 5 soms 6 keer wakker per nacht. Ik zou zo graag eens een nacht door willen slapen.

    Wat doe ik om dit te verbeteren? Ik heb al een nieuw bed aangeschaft, nieuwe kussens etc. maar dat hielp niets.
    Verder heb ik last van een zeer droge mond, drink ongeveer 1 liter water ’s nachts. Dus als ik wakker ben moet ik gelijk er uit.

    vr. groet, Rijke

      Petbor says:

      De kwaliteit van uw nachtrust wordt gedomineerd door irritaties die elkaar versterken. Als u een goed bed heeft wordt uw lichaam zo ondersteund dat er weinig irritaties zijn. Als u te weinig steun krijgt wil, wanneer u op uw zij ligt, de bovenste knie sterk omhoog. Dit geeft veel irritatie en verstoort uw nachtrust. Voor meer inf kunt u bellen met P Borst 0725121188

    Joep says:

    Beste Gerard,

    Zijn er goede online testen beschikbaar om erachter te komen waar mijn slaapproblemen vandaan komen en wat ik aan mijn slaappatroon zou kunnen veranderen?

    Alvast bedankt.

    Groet,

    Joep

      Petbor says:

      Sleepbot is een goede app om te registreren wat er gebeurt.

    Nesj says:

    Goedendag

    Mijn vraag is ik droom hele nachten..weet ook vaak mijn dromen na te vertellen en vaak gaat het niet over hedendaagse belevenissen maar over vroegere belevenissen en soms lopen die samen met mensen die ik nu ken. Ik heb het idee dat ik alleen maar droom ook nadat ik even wakker ben geweest gelijk weer in een droom val of verder ga in dezelfde droom. Door het dromen ben ik vaak moe en het is soms echt even uit de droom te komen. Wat kan ik doen om beter te slapen. Ik slaap meestal 8- 9 uur. Viel als kind vaak overdag in slaap.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Ik hoor vaker dat mensen moe worden van hun dromen. Mogelijk slaapt u niet diep genoeg, maar ik kan daar niets over zeggen zonder slaapmetingen met EEG. Ik adviseer om uw huisarts te raadplegen als het uw functioneren in de weg staat.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Loesvanraven says:

    Ik heb een droom die zeer vaak terug komt. Het uitvallen van mijn tanden. Is dit te verklaren?

    Igor dude says:

    Klopt het dat het een mythe is dat je laat in de avond niet (intensief) moet sporten omdat je daardoor slecht in slaap zou komen? Oftewel klopt het dat je prima laat in de avond kan sporten?

      Powernap Expert says:

      Dag Igor, als sportarts reageer ik graag even op je vraag. Het klopt idd dat je ’s avonds moeilijker in slaap komt als je nog tot laat actief bent geweest. Je lichaam en hersenen hebben tijd nodig om tot rust te komen. Zo is heeft je lichaamstemperatuur bijvoorbeeld invloed op het in slaap vallen. Van een daling van je lichaamstemperatuur wordt je slaperig. Door te sporten gaan je stofwisseling en temperatuur juist omhoog en val je dus moeilijker in slaap. Eventueel kun je na het sporten een warme douche proberen. Door tijdelijk je lichaamstemperatuur nog meer te verhogen, zal die ook weer snel dalen na het douchen, waardoor de meeste mensen toch in slaap vallen. Maar nog beter is het natuurlijk om gewoon vroeger te gaan sporten. Veel succes!

      Mvg Kasper Janssen
      Sportarts

    gwaleusink says:

    Hallo ik heb last van nierstenen en moet dus veel drinken maar dat houd in dat ik snachts moet plassen en dan niet weer in slaap kom
    Vriendelijke groet
    Wim

    Raymond1969 says:

    Ik droom heel vaak erg angstig in mijn remslaap, ga schreeuwen spring uit bed. Hoe kan dit?

    Ottoline says:

    Hallo,

    Ik heb heel veel last van machtmerries:
    Hard lopen en niet vooruit komen.
    Bijna verzuipen onder wat er.
    Iemand slaan, maar de klappen komen nooit aan.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Vervelend. Nachtmerries kunnen verminderen als er tijdens het functioneren overdag iets veranderd. Voor persoonlijk advies moet u toch echt professionele hulp zoeken.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Kimpw says:

    Hebben pijnklachten invloed op je slapen?
    Mvg Kim

    yippiekajee says:

    Goedenavond,
    Ik gebruik een telefoon app om wat ontspannender wakker te worden (sleepcycle). Deze app maakt een zogenaamde slaapanalyse (waak, slaap, diepe slaap) doordat mn telefoon naast mn hoofdkussen moet liggen en zo beweging registreerd. Het alarm dat je insteld gaat af in een periode van een half uur naar gelang je het minst diep slaapt (volgens de app).
    Volgens de app slaap ik bijna nooit diep.
    Mijn vraag is of een app wel deze meting op deze manier kan doen?
    Ik ben vaak moe, heeft de app gelijk, dat ik niet goed/diep slaap? Hoe zorg ik ervoor dat ik in mijn slaap wel de diepe slaap bereik?

    Vriendelijke groet van Petra

      Petbor says:

      Probeer eens de app sleepbot. Vermoeid opstaan kan te maken hebben met een slechte ondersteuning tijdens de slaap. Slecht ondersteuning heeft irritaties en die verstoren de slaap.

    Rem2205 says:

    Kan een mens TE veel REM slaap hebben en dus teveel droomt. Met als gevolg dat je er juist moe van wordt ?

    Kaatje59 says:

    je droomt elke nacht, maar ik kan mijn droom maar zelden navertellen dus me herinneren. Hoe komt dat?

    frank1971 says:

    Ik vraag me wel eens en misschien klinkt het gek maar stel je moet eruit om te plassen heeft dat invloed op je slaap en hoe weten slapende hersenen dat ze je moeten wekken dat je moet plassen? Mijn laatste vraag hoe leren de hersens bij peuters dat ze wakker moeten worden op te plassen?

      Petbor says:

      De volle blaas geeft een irritatie. Na het voltooien van een diepslaapfase wordt deze irritatie hiervan sterker waardoor u wakker wordt. Dit heeft naar mijn idee geen invloed op de kwaliteit van de slaap omdat de diepslaapfase was beëindigd en na de toiletgang zal de volgende diepslaapfase zijn aanvang nemen zonder verdere irritatie van de blaas. Zinderlijkheid houdt in dat de plas wordt opgehouden ook tijdens de slaap.

    Estherosa says:

    Ik was ieder uur wakker omdat ik naar de wc moest. Nu heb ik anti plastieken en wordt nu iedere 2 uur wakker. Ik drink weinig in de middag en avond. Ik val wel snel weer in slaap, maar ben altijd moe. Tevens heb ik last van een depressie en ben wel moe.

      Estherosa says:

      In vervolg op het vorige, ik heb overdag geen plas probleem. Ga maar 3 keer naar toilet

    Rene B says:

    Geachte heer Hut,
    In 2007 is er bij mij apneu ontdekt, in eerste instantie heb ik een beugel gehad, maar deze kapot gebeten. In 2008 heb ik een CPAP gekregen, welke zijn werk goed doet. Ik heb nu nog 01- apneu’s per uur.
    Helaas heb ik nooit mijn energie terug gekregen en ben hierdoor afgekeurd op 50 jarige leeftijd. Ik heb ook al diverse slaaponderzoeken gehad, in ziekenhuizen (vanWeelBethesd, Sint Franciscus, Dijkzigt) en Slaapkliniek in Woerden. Hier heeft men niets bijzonders in mijn slaappatroon kunnen ontdekken. Iedere ochtend wordt ik tussen 6 en 7 wakker, soms nog eerder. Iedere avond probeer ik tussen kwart over elf en twaalf naar bed te gaan.
    Ik ben constant moe. een paar keer per week ga ik overdag terug naar bed om te slapen. dit lukt niet altijd.
    Heeft u misschien nog suggesties.
    Bij voorbaat dank,
    Rene Boswinkel

      Petbor says:

      Wanneer uw lichaam niet de juiste ondersteuning krijgt van het bed, gaat u automatisch meer op uw rug liggen, met tot gevolg tot apneu zich sterker ontwikkelt. Dit zou de vermoeidheid kunnen veroorzaken. Met een bed met een juiste ondersteuning gaat u automatisch meer op uw zij liggen, krijgen organen, zoals de longen meer ruimte en het vermindert drukpunten.

    Henry de Vries 1958 says:

    Goedenavond, Ik heb al jaren een cpap-apparaat voor mijn slaapapneu en ik heb last van hartritme stoornissen,
    ’s nachts zweet ik vaak veel, zoveel dat mijn beddengoed tegen de ochtend doorweekt is, ook gebruik ik regelmatig een extra handdoek op mijn kussen voor het zweten. Wat kan ik hier aan doen, om dit te temperen. Ik begrijp dat de mens sowieso vocht verliest tijdens de nacht, maar ik doe dit wel in zeer grote hoeveelheden.

      Petbor says:

      Een goed ventilerend dekbed helpt. Dwz geen dons en geen synthetisch maar wol of kameelhaar. Matras met een coolpack van gel werkt heel goed.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Tijdens de slaap veranderd de balans in het autonome zenuwstelsel, wat ook voor thermoregulatie en zweten zorgt. Bij u lijken die veranderingen wel erg sterk. Of dit komt door medicijn gebruik, door onrustig slapen, of door simpelweg te warme dekens, kan ik niet beoordelen. Misschien uw huisarts wel?

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Rene B says:

    Geachte heer Hut,
    In 2007 is er bij mij apneu ontdekt, in eerste instantie heb ik een beugel gehad, maar deze kapot gebeten. In 2008 heb ik een CPAP gekregen, welke zijn werk goed doet. Ik heb nu nog 01- apneu’s per uur.
    Helaas heb ik nooit mijn energie terug gekregen en ben hierdoor afgekeurd op 50 jarige leeftijd. Ik heb ook al diverse slaaponderzoeken gehad, in ziekenhuizen (vanWeelBethesda, Sint Franciscus, Dijkzigt) en Slaapkliniek in Woerden. Hier heeft men niets bijzonders in mijn slaappatroon kunnen ontdekken. Iedere ochtend wordt ik tussen 6 en 7 wakker, soms nog eerder. Iedere avond probeer ik tussen kwart over elf en twaalf naar bed te gaan.
    Ik ben constant moe. een paar keer per week ga ik overdag terug naar bed om te slapen. dit lukt niet altijd.
    Heeft u misschien nog suggesties.
    Bij voorbaat dank,
    Rene Boswinkel

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Blijkbaar hebt u al overal professioneel advies gezocht en daar kan ik weinig of niets aan toevoegen. Probeer wel zoveel mogelijk de slaap ’s nachts te houden. Iedere minuut dat u overdag slaapt zal de kans op goede nachtrust in de volgende nacht verminderen. Een leuke wandeling in plaats van slapen kan wonderen doen! Zorg er ook voor dat u overdag zoveel mogelijk zonlicht krijgt. Dat versterkt het slaap-waak ritme. Voor het verminderen of verhelpen van de apneu, moet u het doen met het advies van de slaapklinieken.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Mariahw says:

    Ik ben een avondmens. Meestal, wanneer ik op mijn normale tijd naar bed ga ((tegen 12 uur) heb ik geen moeite met inslapen. Ik slaap wel te kort volgens uw normen en word gewoonlijk wakker na enkele uren, en zeker als ik erg druk ben geweest, slaap ik moeilijk weer in. Mijn manier van ontspannen en opnieuw inslapen is om heel zacht ( te weinig om inslapen te verhinderen) ’s avonds al de radio aan te laten (kabbelende radio 1 praatradio).
    Beïnvloed dit de kwaliteit van slapen? Meer dan bv een drukke weg?

    vanstappershoef says:

    Als ik niet kan slapen zet ik vaak de radio aan. Ik val dan sneller in slaap. Heeft dit ook effect op mijn nachtrust?

    Gemini52 says:

    Ik ben 64 jaar, eet ongezond en slaap gemiddeld 4 uurtjes per nacht. Heb veel beweging, wandelen, fietsen, aquasporten. Begin pas rond 03:00 uur ’s nachts slaap te krijgen en word rond 07:00 uur fit en met een uitgeslapen gevoel wakker. Ik val wel regelmatig ’s avonds een kwartiertje of zo in slaap en heb daarna weer zoveel energie dat ik pas tussen 03:00 en 04:00 uur echt slaap krijg. Zal wel niet normaal zijn alleen voel ik mij er gewoon goed bij. Hoe slecht is dit voor mij als ik 100 jaar oud wil worden?

      Mercedes AE says:

      Ik denk dat je wel 100 kan worden zo, zolang je maar geniet van het leven. Ik ben ook al 64 en slaap ook weinig en ben superactief en blijf werken tot dat ik er bij neer val..dus nog minstens 25 jaar. Ben een nieuwe praktijk als coach aan het uitbouwen en bouw mijn websites..ach why not ? Als ge mar leut het, niewar !

    Eric Ross says:

    Hoe komt het dat ik, wanneer ik omval van de slaap, na een uurtje op de bank, de héle wereld weer kan verzetten. Eric Ross.

      Powernap Expert says:

      Dag Eric, goede vraag! Als powernapexpert voel ik me vrij om even te reageren. In feite doe je een full cycle nap. Dat wil zeggen dat je echt even hebt geslapen. Zo’n lange nap geeft afname van stress hormonen en toename van groeihormoon. Bovendien kunnen je hersenen tijdens deze nap de opgebouwde afvalstoffen afvoeren. Je krijgt dus zowel fysiek als mentaal een boost!

      Mvg Kasper Janssen
      Powernap expert

    Chloe says:

    IK slaap meestal goed. Maar Ik zit nu al tijden in een vicieuze cirkel vwb de zondag op maandag en de nacht voor spannende gebeurtenissen. Ik MOET dan van mezelf slapen omdat ik weet dat juist die avond belangrijk is ivm het starten van een nieuwe werkweek de dag erna. Ik ga dan juist op tijd naar bed, maar merk dat mijn lichaam niet tot rust kan komen. Mijn hersenen blijven maar actief met een stem die zegt dat ik moet slapen, hoge hartslag, veel draaien. De dag erna voel ik me beroerd. Nu kan ik me uit dit patroon niet losmaken. En denk juist het lukt toch niet. Ik heb alles geprobeerd, geen koffie, geen laptop, telefoon rustig aan doen, lezen, ontspannings CD luisteren melatonine etc. Als ik gewoon ontspannen ben, slaap ik prima. Vanaf maandag tm zaterdag nacht slaap ik weer goed.

    Hoe krijg ik mijzelf op dat soort moment in een ontspannen toestand zodat ik weer kan slapen??? Juist op de dagen dat het extra belangrijk is om genoeg te slapen??

      Mercedes AE says:

      Ik denk dat je teveel moet van jezelf. Let it be….ga gewoon ook zondagavond pas naar bed als je gaat geeuwen of je ogen dichtvallen. Nu heb je toch op maandag een slechte dag, dus slechter kan het niet worden. Relax, doe gewoon je denk en stop met je er zorgen over te maken. En het je oude voorprogrammering die je verteld dat je bijtijds moet gaan slapen omdat je anders niet genoeg slaap krijgt…..dat heeft je moeder je ooit voorgehouden, maar dat hoeft helemaal niet. Je moet misschien juist lekker actief blijven tot zondagnacht. En leer te mediteren smorgens gedurende een kwartiertje. Als coach en therapeut kan ik de daar vanaf helpen…..je mag mij benaderen en ik help je graag.. Succes, Mercedes Choufoer

      Powernap Expert says:

      Dag Chloe, heb je de headspace app al geprobeerd? Echt een aanrader!

      Mvg Kasper Janssen
      Sportarts

    PlatformBetereTijdenT says:

    Geachte prof, Beste programma, Hai Dionne en Hallo andere kijkers,

    Goed dat hier aandacht aan wordt besteed!!
    Veel zaken worden goed over het chronotype (biologisch klok) verteld. Het bevorderd het verspreiden, vergroten en laten toepassen van de kennis over chronotypes, van ochtend-, dag- tot avondmensen.

    Helaas wordt wel iets teveel nadruk gelegd op “wat je er aan kan doen richting eerder slapen” (voor avondmensen). Wat VEEL effectiever is om meerdere dagprogramma’s te krijgen voor de hele samenleving. Dus dat avondmensen uur of twee uur later opstaan, beginnen met werken om 10 of 11 uur, later sporten, eten en boodschappen doen. Je krijgt dus verschillende doelgroepen. Beter voor creativiteit, files, onderwijs, gezondheidzorg.

    Ik ben van het platform betere tijden, wij willen dat een gezondere samenleving komt die rekening houdt met alle chronotypes en de invloed daarvan op het geestelijke en lichamelijke welzijn. De samenleving heeft veel te winnen als mensen kunnen leven volgens hun eigen chronotype!

    Thomas

      PlatformBetereTijdenT says:

      Geachte redactie, Beste Els,

      Kan het programma hier nog aandacht aanbesteden?! Zou top zijn.

      (dus dat mensen de omgeving zouden moeten aanpassen en niet de mensen aan de omgeving)

      Alvast bedankt.

      Pieterbeentjes says:

      Goeden avond,

      Hoe komt het dat ik soms dingen overdag zie waarbij ik dan denk “Hier heb ik vannacht over gedroomd”.

      Pieter

      Katelein says:

      Wat fijn om te lezen dat anderen dit ook hebben! Ik heb hier ook al jaren “last” van, en vind het wel heel apart. Ik ben benieuwd of we hier antwoord op krijgen.
      Groeten van Katelein

      Mercedes AE says:

      Het gevoel te hebben bepaalde zaken , momenten, plekken of dromen te hebben meegemaakt wordt in het spirituele gedachtengoed verklaard omdat men zegt dat het heden, verleden en de toekomst allemaal tegelijkertijd bestaan. Je leeft in het nu en dus ook in het verleden en ook in de toekomst. Vandaar dat er soms ook wordt gezegd dat je krijgt wat er op je pad ligt, hoewel dat voor velen niet leuk zal klinken. Ik vind dat zelf ook heel moeilijk te begrijpen hoor ! Ik ben zeer van het NU. En ook van de beinvloeding van het nu door je bewustzijn en onderbewuste . Dat onderbewustzijn heeft geen tijdklok maar wel een programma aangemaakt en je kunt deze programmering wijzigen met EFT therapie. Dus ook traumas en angsten opheffen. Dat is mijn passie, vandaar.

      Powernap Expert says:

      Dag Thomas, helemaal met je eens! Zou graag met jullie samenwerken. Kijk eens op napatwork.nl Wellicht kunnen we samenwerken!

      Mvg Kasper Janssen
      Sportarts

    Erik van Hoef says:

    Het tijdstip van melatonine aanmaak kan dit verschillen bij continudienst? Of wordt dit elke dag op hetzelfde tijdstip aangemaakt?

    Jeanet says:

    Als Mirjam na een nachtje slapen haar danjse nog een keer mocht doen had ze het dan beter gedaan?
    Want als dat niet zo is betekent het dan ook dat je beter niet in de ochtend kunt leren?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Goede vraag Jeanet
      Nee, het onthouden van het dansje werkt het beste als je de nacht erop veel REM slaap kunt hebben (procedureel geheugen moet versterkt worden). Als die REM slaap niet komt is het dansje niet vastgelegd in het geheugen en moet er dus weer opnieuw geleerd worden.
      Leren van tekst en kennis betrekt zich op het declaratief geheugen. Dat wordt vooral versterkt door de diepe nonREM slaap. Of dat leren beter beklijft als je het kort voor het slapen leert, weet ik niet. Voor sommige leertaken bij ratten is het wel zo dat dingen die in de ochtend geleerd zijn ook het beste gereproduceerd kunnen worden in de ochtend. Of dat bij de mens ook zo is, weet ik niet. Wel een goede vraag dus!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Joostdrieman says:

    Geachte Professor Hut,

    Slapen is voor mij een verloren tijd. Ik kan jaloers zijn op mensen die aan 4 uur slaap genoeg hebben.
    Ik ga er vanuit dat alles te leren en te trainen is: conditie, spierkracht, denken, gewoontes, etc.
    Met dit in gedachten heb ik geprobeerd om te trainen om minder te slapen.

    Iedere week 10 minuten minder per nacht.
    Week 1: 7:00 uur slaap per nacht
    Week 2: 6:50 uur per nacht
    week 3: 6:40 uur per nacht
    etc.

    Maar het blijkt niet te werken.
    Waarom niet?
    Is minder slaap niet te trainen of moet ik iets anders doen om mijn slaap te beperken tot 4 uur per nacht.

    dank voor uw antwoord.

    vriendelijke groeten
    Joost Drieman

      Mercedes AE says:

      Hallo Joost, probeer eens dagelijks te mediteren. Dat hoeft helemaal niet lang te duren, zeg een kwartiertje of 20 minuten. Ik doe het al 20 jaar dagelijks en zend ook dagelijks ( Human )Universele Energie naar mensen over de hele wereld, wat hen enorm helpt gezond te worden en te blijven. Dat kost mij totaal geen energie; ik krijg er juist heel veel energie van en slaap dus ook vaak maar 4,5 uur exact en word kraakhelder wakker. Heerlijk.Vroeger had ik meer slaap nodig en was ook veel mee vermoeid en vaker ziek of verkouden. Nu al 20 jaar stralend en gezond. En relaxed. Succes met je meditatie….zie mijn website Rebuildyourenergy.com

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Joost,

      Helaas is minder slapen niet te trainen. Net zo min als dat je ook niet kunt trainen om minder adem te halen. Het brein heeft slaap nodig en zonder slaap ga je dood. Daarom werkt jouw training ook niet. Het is wel zo dat je iets minder hoeft te slapen als je ouder wordt. Het is mogelijk dat meditatie zorgt voor minder slaap opbouw (zie reactie Mercedes hieronder), of zelfs iets van de slaapschuld wegneemt, maar daar is geen wetenschappelijk bewijs voor.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Ellenn says:

    Als het goed is om te slapen om iets in je langetermijngeheugen op te slaan, is het dan ook beter om kort voordat je gaat slapen te leren?

      Powernap Expert says:

      Leuke vraag Ellenn! Je hebt helemaal gelijk, het werkt. Je kunt eventueel ook een powernap doen na je studie, dat werkt ook!

      Mvg Kasper Janssen
      Powernap expert

    Jelmar says:

    Ik ben eigenlijk heel benieuwd waar blinden mensen over dromen, aangezien ze nooit iets van vorm hebben kunnen waarnemen. en waar mensen over dromen die op latere leeftijd hun zicht zijn verloren.
    Vriendelijke groet,

    Jelmar.

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Een hele leuke vraag Jelmar!

      Lopez-Da Silva (universiteit van Amsterdam) heeft hier onderzoek naar gedaan en hij heeft gevonden dat visuele hersengebieden ook bij blinden actief zijn tijdens dromen. Dit kan betekenen dat vroegblinden die gebieden anders gebruiken om tast, geuren en geluiden in hun dromen te verwerken. Het kan echter ook betekenen dat die gebieden worden gebruikt om toch een visuele voorstelling te maken tijdens dromen. Sommige blinden kunnen bijvoorbeeld prachtige kleuren zien als ze muziek horen. De plasticiteit van de hersenen kan er dus voor zorgen dat sensorische ervaringen in elkaar overlopen. Voor vroegblinden kan het dus best moeilijk zijn om hun droomervaring uit te leggen aan mensen die kunnen zien!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    YJansen says:

    Na een vrije dag moet ik de nachtdienst in. Wat is de beste manier om mij zo fit mogelijk te zijn tijdens de dienst?
    Heel laat naar bed en proberen zo lang mogelijk uit te slapen? Is een energiedrankje een hulpmiddel om fitter te blijven tijdens de nachtdienst?

    AnnekeJ says:

    Ik heb iets vreemds en check regelmatig bij andere mensen, maar niemand anders lijkt dit te hebben. Als ik s avonds in bed ga liggen en mijn hoofd het kussen raakt, komt onmiddellijk de droom van de nacht ervoor naar boven, met name het gevoel. Ik heb ook vaak heldere dromen. Herkent iemand dit?

    Egel says:

    Na mijn nachtdienst is auto rijden niet fijn. Lijk in slaap te vallen met mijn ogen open.

      Powernap Expert says:

      Dag Egel,

      Dat is levensgevaarlijk! Probeer tijdens je dienst of voor je dienst eens een powernap van 20min in te bouwen. Je zult verstelt staan van het effect!

      Mvg Kasper Janssen
      Powernap expert

    Mark R says:

    Als ik wakker wordt weet ik eigenlijk nooit wat ik heb gedroomd, niet eens dat ik heb gedroomd. Mijn vrouw weet vrijwel altijd wat ze heeft gedroomd. Hoe kan dat?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Tijdens een goede slaap zijn we ons niet bewust van de omgeving. Deze onbewuste toestand zorgt er ook voor dat we meestal geen herinnering kunnen opbouwen. Mensen die hun dromen kunnen herinneren zijn tijdens lichte slaap iets minder in onbewuste toestand dan mensen die hun dromen niet meer kunnen herinneren. Hoe dit op neurobiologisch niveau geregeld wordt is onduidelijk.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Liselot83 says:

    Beste meneer Hut,

    Mijn dromen zijn zo actief dat ik als ik wakker word moe ben van mijn dromen. Is dit te doorbreken?

    Mvg, Liselot

    Iefje says:

    Ik heb de laatste tijd maar 3 uur per nacht geslapen door veel pijn ivm 2 slijmbeursontstekingen. Daarnaast last van lymfeoedeem en een burn-out. Wat doet dit met het opruimen van de eiwitten? Welke effecten heeft e.e.a. op. het werkproces?

      Iefje says:

      Toen ik op een gegeven moment bij mijn bedrijfsarts, in dienst van mijn werknemer, kwam en mijn klachten vertelde: elke dag overgeven, bijna niet slapen, vreselijk veel pijn in mijn arm en heup door een val, kreeg ik een aantal vreemde dingen van haar te horen:
      – Als je niet slaapt rust je wel
      – Als je toch om 4 uur al wakker wordt, kun je ook wel vroeg opstaan
      – Ondernemers zijn blij met me omdat de vorige te veel toe stond
      – Ik vind het niet goed dat je je ziek meldt.

      Ik heb daarna nog een week gewerkt! Ben naar de huisarts gegaan, die me vertelde dat ik me wel degelijk ziek kon melden, gezien ook de medicatie die ik meekreeg. Dat gedaan. Maar kreeg van mijn leidinggevende vervolgens te horen dat hij mijn ziekmelding niet accepteerde. Sinds die tijd gebruik ik voor het slapen een slaapmiddel. Normaal slapen lukt me niet meer.

      In de uitzending werd verteld dat ’s nachts het lymfesysteem de afvalstoffen in de hersenen opruimt. Mijn lymfesysteem werkt niet goed, hoe zit het dan met het opruimen van de afvalstoffen?

      Op dit moment heeft de bedrijfsarts mij toch ziek gemeld omdat ik eerst allerlei bewijzen van huisarts moest tonen. Wat heeft het slecht slapen voor gevolgen voor je werk?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Slecht slapen heeft uiteraard negatieve invloed op prestaties overdag, zowel lichamelijk als geestelijk. Slecht slapen kan zo erg worden dat er een medische indicatie van de huisarts op volgt. De huisarts of een medisch slaap specialist kan adviseren of ziekmelden genoodzaakt is en een behandeling voorstellen. Ik zou willen voorstellen dat uw bedrijfsarts uw klachten zeer serieus neemt.

      Betreffende het lymfesysteem zoals genoemd in de uitzending: Gerard Kerkhof refereerde hier aan relatief nieuw onderzoek over het lymfesysteem in de hersenen. Dit is een ander lymfesysteem dan in de rest van het lichaam, met een ander regelmechanisme: het zoganaamde glymfatisch systeem. Afwijkingen in het lymfesysteem van het lichaam hoeft niets te zeggen over het glymfatisch systeem in de hersenen.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    jos van de logt says:

    kun je door verkeerde slaap last hebben van tinnitus ( oor zuiden ) als je waker word.

      Petbor says:

      Vocht in binnenoor kan tinnitus verschijnselen geven. Als u aan de andere kant in bed gaat liggen, gaat u automatisch meer op de andere zij liggen. Het kan zijn dat dit invloed heeft op uw tinnitus ervaring. U zult er wel een aantal dagen aan moeten wennen.

    mgiessen says:

    Soms gebeurd het dat ik mijn ogen letterlijk niet open kan houden. het is dan als ik net een paar uur wakker ben. Wat houdt dat in?

    xawixosh says:

    Kan het dragen van een slaapmasker kan slaapproblemen afnemen ?

    xanscho says:

    Als ik te weinig slaap of slaap krijg, krijg ik lekkere snaaitrek. Hoe komt dat?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Als je wakker bent in de nacht, stelt het lichaam zit hierop in: het ‘verwacht’ een verhoogde energie uitgave als de omgevingstemperatuur daalt in de nacht. Meer eten (vaak vet en/of zoet) zorgt voor een snelle energie aanvulling om de thermoregulatie op peil te houden. Dit lijkt een principe wat bij alle warmbloedige dieren (zoals mensen) aanwezig is. Mensen in nachtdiensten hebben hier ook vaak last van. Bij oermensen zal dit principe hebben geholpen om onderkoeling tegen te gaan, maar in de moderne samenleving met binnenhuisverwarming is het niet meer nodig en zorgt het juist voor overgewicht.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Kluuner says:

    Ik val elke nacht rond half 12 vast in slaap. ik word echter elke nacht tussen 4 en 5 uur wakker en lig dan 2 tot 4 uur wakker. Daarna val ik soms terug in een heel lichte slaap. Wat kan ik hieraan doen?

    Jettepet says:

    Geachte professor,

    ik heb een vraag over mijn dromen. Ik val vaak ergens van af in mijn slaap of schrik midden in de nacht wakker. Wat heeft dit te betekenen? Verder droom ik inderdaad ook veel over examen doen, zoals die mevrouw uitlegde.
    Verder slaap ik soms erg onrustig omdat ik last van hartritmestoornissen heb en vaak erg moe ’s ochtends wakker wordt.

    Met vriendelijke groet,
    Henriëtte

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Het onderwerp van ‘vallen’ tijdens slaap is helaas niet meer in de uitzending belicht, maar we kunnen het wel (een beetje) verklaren. Als je in slaap valt verslappen de spieren. De spierspanning wordt gemeten door het Golgi tendon orgaan (GTO), zenuwcellen die bij de pees aanhechting van de spier zitten. Als je tijdens een wandeling struikelt of valt zal het GTO een signaal aan het brein geven dat ineens de spierspanning verslapt en zul je een snelle beweging (vaak met de benen) geven om de val te corrigeren zodat je op de been blijft. Als je in slaap valt, moet het brein de signalen van GTO negeren voordat de spieren worden ontspannen. Dat gaat helaas weleens mis: de spieren ontspannen, de GTO geeft aan het brein door dat de spieren ontspannen en het brein denkt dat je valt.

      Ik hoop dat het duidelijk is!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Maude says:

    mijn vriend heeft heel vaak het idee te struikelen en te vallen bij het in slaap vallen. door de schrikreactie wordt hij dan weer wakker. kunt u dit verklaren?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Leuke vraag Maude!
      Dit onderwerp is helaas niet meer in de uitzending belicht, maar we kunnen het wel (een beetje) verklaren. Als je in slaap valt verslappen de spieren. De spierspanning wordt gemeten door het Golgi tendon orgaan (GTO), zenuwcellen die bij de pees aanhechting van de spier zitten. Als je tijdens een wandeling struikelt of valt zal het GTO een signaal aan het brein geven dat ineens de spierspanning verslapt en zul je een snelle beweging (vaak met de benen) geven om de val te corrigeren zodat je op de been blijft. Als je in slaap valt, moet het brein de signalen van GTO negeren voordat de spieren worden ontspannen. Dat gaat helaas weleens mis: de spieren ontspannen, de GTO geeft aan het brein door dat de spieren ontspannen en het brein denkt dat je valt.

      Ik hoop dat het duidelijk is!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Elchna says:

    Goedenavond.
    Ik heb een vraag, als ik slaap word ik vaak half wakker en zie dan heel snel allemaal beeldjes voorbij komen, een soort film, met dia beelden die heel snel gaan. Dus lijkt het op een ouderwetse film. Ik kan dat niet stopzetten, hoe kan dat en wat is het?

    Christien Tijsinger,

    quic says:

    In mijn dromen ben ik heel vaak ergens verdwaald. Over het algemeen in gebouwen zoals grote hotels of andere openbare gebouwen.

    Spaappel says:

    Hallo!

    Sinds een aantal jaren ben ik regelmatig tussen slapen en waken in. Telkens als ik bijna in slaap val hoor ik hele harde muziek waardoor ik weer wakker word. Ik kan mij ook niet bewegen.
    Wat is het en hoe kan ik dit tegenhouden?
    Mvg!

    Philo Sliepenbeek says:

    Ik heb de indruk dat ik minder goed slaap sinds ik in de overgang ben. Heeft de overgang inderdaad invloed op het in- en doorslapen?

    Mevrouwhoogland says:

    Bestaat er iets zoals slaapverlamming als je net in slaap valt?

    alex38 says:

    Hallo dr Hut
    Ik ben 78.
    Ga nooit voor 12 uur slapen (Pauw !!!) word iedere nacht om de ongeveer anderhalf tot 2 uur wakker en moet dan naar de wc. Val makkelijk en snel weer in slaap maar elke nacht heeft dus een gestoorde slaap.
    Als ik wakker wordt ben ik direct totaal helder.Rond 4 uur heb ik een inzinking.
    Is dat normaal voor de leeftijd?

    Niena0 says:

    Ik merk vaak bij college’s maar ook op het werk dat ik ineens erg moe word en mijn ogen dichtvallen, een flinke inzinker. Ik rij geen auto maar kan mij voorstellen dat ik dit dan ook zal hebben en dit best gevraalijk kan zijn. Het enige wat dan helpt is om te bewegen, naar daglicht te kijken etc. alleen kan dat natuurlijk niet altijd. Dit terwijl ik prima en genoeg heb geslapen. Hoe komt dit?

      Powernap Expert says:

      Dag Niena, het is heel normaal om verdeeld over de dag af en toe een inzinking te hebben. Wakker zijn heeft net als slaap meerdere stadia. Probeer eens toe te geven aan zo’n dip. Een powernap van slechts 20min kan je een flinke Energy boost geven.

      Mvg Kasper Janssen

    mgiessen says:

    Het zien van dingen die er niet zijn tijdens het slapen, waar komt dat vandaag?

    Polkapoes says:

    Hoe komt als je vlak voor het in slaap vallen, het gevoel hebt naar beneden te vallen?

    Hoe komt het als je slaapt en wakker wilt worden, maar het lukt niet en da je dat ook beseft?

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Het gevoel van vallen tijdens het slapen….dit onderwerp is helaas niet meer in de uitzending belicht, maar we kunnen het wel (een beetje) verklaren. Als je in slaap valt verslappen de spieren. De spierspanning wordt gemeten door het Golgi tendon orgaan (GTO), zenuwcellen die bij de pees aanhechting van de spier zitten. Als je tijdens een wandeling struikelt of valt zal het GTO een signaal aan het brein geven dat ineens de spierspanning verslapt en zul je een snelle beweging (vaak met de benen) geven om de val te corrigeren zodat je op de been blijft. Als je in slaap valt, moet het brein de signalen van GTO negeren voordat de spieren worden ontspannen. Dat gaat helaas weleens mis: de spieren ontspannen, de GTO geeft aan het brein door dat de spieren ontspannen en het brein denkt dat je valt.

      Ik hoop dat het duidelijk is!

      Op de tweede vraag kan ik alleen antwoorden dat de overgang van wakker naar slaap of van slaap naar wakker bij sommige mensen soms langzaam verloopt: het bewustzijn is er soms al wel, maar het lichaam slaapt nog.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    misscait says:

    Beste,

    Ik heb al een paar jaar last van slaapverlamming, dan kan ik niet bewegen en moet ik heel veel moeite doen om mezelf weer wakker te krijgen wat soms best eng kan zijn. Soms zie ik zelfs schimmen in mijn kamer etc. Wat kan ik hieraan doen?

    mvg

    Jaapos says:

    Wanneer je denkt ik wil in slaap vallen anders ben ik morgen niet fit lukt dat juist niet, hoe kun je jou gedachten verzetten zodat je gewoon ontspannen in slaap kan vallen?

    Miesje5 says:

    Hallo,

    Ik heb heel vaak als ik droom een bepaald beeld als een soort foto. Meestal binnen een paar maanden zie ik dit zelfde beeld overdag precies zoals in de droom. Hoe kan dit?..

    Groetjes michelle

    DaanHees says:

    Hoe kan je het beste met je slaap omgaan als je nachtdiensten werkt?
    Hoe voorslapen?
    Direct naar bed na het werk of wakker blijven?

    gonnys says:

    Wat zou ik graag van mijn dromen af komen . Ik word er zo verschrikkelijk moe van. Elke nacht meerdere , vaak absurde dromen, door de hele nacht heen .
    Kunt U me helpen ? Wat kan ik doen om niet meer te dromen , of ze in ieder geval niet meer te weten als ik wakker word ? Ik kan er boeken vol mee schrijven . Gelukkig vervagen ze wel na enige tijd .
    Help me alstublieft , Gonny

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Gonnie,
      Geen aandacht aan besteden lijkt mij de beste remedie. Als het probleem blijft kunt u proberen om professionele hulp te zoeken.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Carelc56 says:

    Door pijn themazepan nodig om te slapen. Wat is het effect van dit soort slapen.

    Miekie says:

    Beste prof. Dr Hut,
    Soms kom ik niet in slaap omdat ik een enorme kou ervaar in mijn hoofd. Alsof er een ijsklont in zit. Pas als ik dan iets over mijn hoofd leg, een sjaal bijv of een muts, val ik in slaap. Weet u hoe dit komt?

    koje53 says:

    Hallo dr Roelof
    Ik was vroeger een vaste slaper maar sinds ik een paar jaar in de overgang zit heb ik aantal nachten dat ik geen slaap kan krijgen en niet vast slaapt
    Hebben daar meer vrouwen last van ???

    Theye says:

    Mijn moeder zegt dat slaap voor middernacht dubbel telt? Klopt dit?
    Theye Veen

    PvanS says:

    Mijn man en dochter ervaren regelmatig tijdens het slapen dat ze het gevoel hebben dat ze wakker zijn maar niet kunnen reageren. Ze horen de gesprekken om hen heen, voelen dat de kat op bed komt enz. Ze vinden het vervelend dat ze dan niet kunnen reageren. Hoe komt dit?

      Angela van Andel says:

      Kataplexie?

    Angela van Andel says:

    Beste,
    Er wordt volop gesproken over niet kunnen slapen. Maar ik heb narcolepsie en heb onbedwingbare slaapaanvallen; zonder medicijnen kan ik dit niet controleren.
    Is deze vorm van slaapproblemen niet net zo lastig en gevaarlijk (denk aan deelnemen aan het verkeer) als het niet kunnen slapen?
    Is narcolepsie erfelijk bepaald, heb ik dit ontwikkeld door bepaalde omstandigheden of is het gewoon pech dat ik dit heb?
    Mvg, Angela

    Katelein says:

    Ik droom bepaalde dingen uit het dagelijks leven, waarvan ik de volgende ochtend niets meer van weet. Later die dag zie ik de dingen gebeuren die ik eerder heb gedroomd. Hoe kan dit?

    Mariannebune says:

    Soms heb ik het idee dat ik de hele nacht wakker lig, alleen met mijn ogen dicht maar dan heb ik toch geslapen. Maar het voelt niet zo.

    De Vries15 says:

    Hoe komt het dat ik s’nachts last heb van zweetbuien? Soms word ik echt nat van het zweet wakker terwijl ik overdag helemaal niet zweet. Onze kamer is ook niet warm dus dat is het niet en het dekbed is niet super dik. Gedurende de zomerperiode slapen we met alleen een laken, hoe warm het buiten en in onze kamer het ook is maar ik heb er dan geen last van.

    NannyK says:

    Hallo professor Hut,
    Ik ben een vrouw van 58, en volgens mezelf een slechte slaper.
    wat ik echter heel vreemd vind is dat als ik ’s middags goed slaap, al is het voor een uurtje, ik ’s avonds ook goed in slaap val. Slaap ik ’s middags niet, kom ik ook ’s avonds niet in slaap.
    Ik zou het leuk vinden als hier een verklaring voor zou zijn.

    Met vriendelijke groet
    Nanny

    Harrie says:

    Geachte professor,
    Ik slaap op werkdagen iets minder dan vijf uur per nacht. Omdat ik voor mijn werk veel met de trein reis slaap ik ‘s-morgens ongeveer een uur in de trein (licht) en ‘s-avonds op de terugweg weer een uur. Zo kom ik aan ongeveer zeven uur slaap per dag en ik doe dit al bijna tien jaar. Tot nu toe heb ik daar weinig last van maar kan dit op de langere termijn wel tot problemen lijden?

    Met vriendelijke groet,

    Harrie

    Niels Jansen says:

    Waarom heb ik extreem veel slaap nodig?, meestal slaap ik 10u per nacht maar ben na 4 tot 5 uur weer dood op( soms val ik dan ook in slaap.

    Ik wil hier zo graag vanaf want dit heeft zoveel impact op men sociaal leven.

    Erwinwolberink says:

    Hoe kan het… wat gebeurt er… als ik na een dutje van 15 minuten me weer helemaal fit voel ?

      Powernap Expert says:

      Dag Erwin, zo’n powernap geeft afname van stress hormonen. Bovendien kunnen je hersenen tijdens deze nap de opgebouwde afvalstoffen afvoeren. Je krijgt dus zowel fysiek als mentaal een boost!

      Mvg Kasper Janssen
      Powernap expert

    Mamita says:

    Geachte professor,

    Is Het normaal om je dromen niet meer te weten wanneer je weer wakker bent? ik ben me Ervan bewust dat ik droom, alleen weet ik het in de ochtend niet meer.

    Hoogachtend,

    MAmita

    JPS1985 says:

    Geachte Dr. Hut,

    Enige tijd geleden lag ik in het ziekenhuis en gedurende één van de ochtenden merkte ik voor het eerst in mijn leven dat ik in mijn slaap praatte en ik zei “laat me met rust”. Op dat moment werd/was ik dus bijna wakker of iets dergelijks en zag ik een bezoeker met een vreemde blik om de hoek kijken. Ik kan het zelf nog steeds niet geloven. Is dit überhaupt wel mogelijk? Zo ja, hoe komt het dat men soms merkt dat men in zijn/haar slaap praat? Of betrof dit toch een droom?

    Met vriendelijke groet,

    Jochem Scheepmaker

    Charl says:

    Mijn jetlag naar de USA geeft veel minder problemen dan de jetlag na 3 maanden terug naar NL.
    Hou komt dit?

    Maurice konings says:

    Ik kan mij lang niet iedere droom herinneren, maar als ik me een droom wèl herinner en de verschillende elementen overloop, constateer ik dat die toch steeds terug te leiden zijn naar een of meerdere zaken die ik de voorgaande dag heb ervaren of meegemaakt. Is er een bepaalde reden waarom ik me juist die dromen kan herinneren?

    Prive says:

    Geachte professor,

    Een vriendin van mij heeft een paar keer last gehad van doodservaringen. Dat ze voor haar doen een trap op loopt naar een poort waar iemand op haar staat te wachten. Zou het misschien kunnen zijn dat dit een droom is of is dit toch iets ernstigs is omdat ze nog niet heel erg oud is namenlijk.

    Met vriendelijke groet,

    Ramon

    joro says:

    mijn zoon van 19 kunnen wij met geen mogelijkheid wakker krijgen .hij gaat ieder avond om 23.00 naar bed en moet smorgens naar zijn werk om 7.00.
    met een wekker die voluit staat word hij niet wakker .ook niet als wij die aan laten staan met de lamp aan
    inmiddels roepen wij een uur voor hij wakker is en dan nog met heel veel moeite .hij weet ook niet dat wij hem al een uur aan het wakker maken zijn .
    het zou heel fijn zijn als u ons een tip kan geven .

    mvg jolanda

    Amish says:

    Wat als je iedere nacht 4 keer uit bed moet om te plassen, dat is iedere nacht, al 20 jaar. En na 19.00 uur niks meer drinken helpt ook niet, ook de huisarts kan er niets mee. Veel vrouwen hebben hier last van. Ik heb al heel lang geen goede nachtrust meer hierdoor.

    Groetjes E

    mjk54 says:

    geachte professor door mijn snurken is mijn huig eruit gehaald heb dat ook invloed op slaapapneu

    Slaapmuts says:

    Ik heb een relatie gehad die regelmatig dromen had die ze ‘s-morgens uitvoerig en tot in detail en volledig van streek vertelde, vaak over rampen of ingrijpende gebeurtenissen. Deze gebeurtenissen kwamen dan een tot enkele dagen later in het nieuws, precies zoals zij dat in haar droom gezien had. Is hiervoor een verklaring te geven?

    Gert1966 says:

    Geachte professor,
    Ik werk nu al weer zo’n 30 jaar in verschillende ploegensystemen, o.a. een 2 en 3 ploegensysteem en de laatste 8/9 jaar in een 5 ploegensysteem. Bij de 2 en 3 ploegensystemen heb je nog deels een vast systeem, b.v. een week vroeg een week laat en weer een week later nog de nachtdienst. Maar bij een 5 ploegensysteem is er totaal geen vast patroon meer te vinden. Ik zal proberen in het kort uit te leggen hoe zo’n systeem eruit ziet. Ik werk 7 dagen van 8 uur per dag achter elkaar…. b.v. Ma. een (O)chtendienst (07:00-15:00), Di. O……. Wo. een (M)iddagdienst (15:00-23:00) Do. M….. Vr. (N)achtdienst (23:00-07:00 Za. N en Zo. N vervolgens ben ik 4 dgn vrij. Begin dan op Vr weer in de O Za en Zo O…. Ma. en Di. M…. Wo. en Do. de N vervolgens ben ik dan 5 dgn vr En dan de laatste cyclus begin ik op Wo en Do de O. Vr, Za en Zo M. en Ma en Di de N en dan weer 5 dgn vrij om daarna weer met een nieuwe cyclus te beginnen. Sinds ik in een 5 ploegensysteem werk slaap ik nog maar gemiddeld zo’n 4 uur per dag!!!!, soms ook wel eens een dag niet…. Natuurlijk ben ik ook al bij de huisarts geweest en heb al div. slaappillen gebruikt. De oplossing lijkt vrij eenvoudig (voor de buitenwereld) ZOEK een andere baan!!! Maar helaas liggen de banen nu eenmaal niet zomaar voor het oprapen. Ben nu 9 jaar gescheiden en heb 2 kinderen voor wie ik alimentatie moet betalen, ook heb ik een huis dat onder water staat…dus helaas kan ik niet zomaar uit de ploeg stappen….. de financiële situatie houd mij tegen om uit de ploegen te stappen.
    Dus bij deze de vraag: Heeft u tips voor mij om mijn slaapritme weer op de rails te brengen?
    M.v.g. Gert

    Jos K says:

    Ik kom moeilijk in slaap. Kan zo 2 uur duren. Hoe kan ik gedachtenvrij raken om sneller in slaap te komen?

    witchywoman says:

    Geachte professor,

    Ik denk dat ik goed slaap omdat ik uitgerust wakker word.
    Ik ben werkzaam in de zorg en werk 10 nachten per maand, doorgaans in een cyclus van 3/3/4. Ik slaap dan van 09:00-15:00. Dat doe ik al 25 jaar.
    Daarnaast gemiddeld 6 avonddiensten per maand tot 23:00h, ga dan meestal rond 01:30h naar bed en sta rond 08:00h op.

    Ik prijs me gelukkig dat ik geen last heb van de omschakeling van m’n dag/nachtritme, terwijl het toch heel tegennatuurlijk is.
    Ik ben benieuwd of en welke verklaring u daarvoor hebt.

    Met vriendelijke groet,

    Ineke Koopman

    Sentenilla says:

    geacht Panel, AL BEN IK NOG ZO DOOD MOE, VAL IK LKE AVOND INSLAAP , MAAR WORDT DRIE UUR LATER WAKKER EN LIG DAN UREN TE MALEN OVER VRIJ ONBELANGRIJKE DINGEN EN DRAAI VELE KEREN EN BEN ERG ONRUSTIG, MAAR KOMT VAN SLAPEN NIETS MEER TOT VOEG IN DE MORGEN.
    help aub

      Mercedes AE says:

      Hallo Sentenilla, heb je wel eens geprobeerd om te leren mediteren of wat energie oefeningen te doen. Ik heb net een boekje geschreven met 7 oefeningen om dagelijks, iedere ochtend in 10 minuten helemaal Energiek en Superfit te worden. Als coach en trainer zou ik in een goed gesprek met je kunnen onderzoeken hoe we je probleem kunnen oplossen. Mijn website heet .Rebuildyourenergy. en mijn passie is het om mensen weer fit en lekker gezond te maken met mijn bijzondere technieken. Je kunt mij via Google en Facebook vinden ( ikben ook kunstenares). Ik help je graag.Mercedes Choufoer

    Mercedes AE says:

    Ik ben altijd super actief van soms 6 uur of 7 uur smorgen tot vaak snachts 1 uur achter de computer en in huis en tuin bezig, aan het leren en in huis. Desalniettemin slaap ik altijd diect in en slaap een blok van 4,5 uur en word ik kraakhelder wakker. Toch wil ik wel wat langer blijven slapen en dwing mezelf om met een beetje licht aan weer te slapen. Dat is dan exact een blok van 2,5 uur. En ik ben weer fris wakker. Ik ben er wel blij mee want ik kan dus veel doen. Maar iedereen verklaart mij voor gek. Komt het omdat ik dagelijks ook even mediteer? ( zoals ik nu hoor op de TV). Ik heb dus ook geen TV op de slaapkamer. Bedankt voor uw reactie. Mercedes Choufoer- Frankrijk

    frederieke says:

    goedeavond,

    mijn vraag is:

    wat doet het roken van een cigaret die je nog vlak voor het naar bed gaat rookt?
    mijn partner gaat om 11.00 naar bed en rookt daarvoor om plm. half elf zijn laatste cigaret.
    Per dag rookt hij er plm. 10.
    Hartelijk dank

    Frederieke

    ewvo says:

    Goedenavond,
    Heel interessant al deze informatie. Mijn vraag is of er meer bekend is over slaap in relatie tot ME? Waarom laad de batterij gewoon niet op, ongeacht hoeveel (goed) wordt geslapen?
    Ik ben benieuwd naar jullie antwoord.
    Fijne avond!

    Pegster says:

    Geachte professor,
    Soms ervaar ik bij het in slaap vallen een soort grote lichtflits en klap/knal in mn hoofd (lastig te omschrijven), als een soort explosie. Het is een vervelende ervaring en duurt daarna even voordat ik in slaap val.
    Komt dit bij meer mensen voor en waar kan dit mee te maken hebben? En is dit te voorkomen?
    Mvg,
    Peggy

    Joop1967 says:

    Geachte heer Hut,

    Ik ben een man van 49, al van kinds af aan kan ik ik zeer slecht wakker worden, ik gebruik twee wekkers en daar kan ik zo doorheen slapen, ook een tijd met een wake-up light geprobeerd wakker te worden maar dat hielp ook niets.

    Soms slaap ik meer dan twaalf uur.

    Ook is mijn biologische wekker niet helemaal correct afgesteld, doordat ik zes jaar geleden ontslagen ben, omdat ik mezelf steeds versliep, heb ik nu vrije tijd genoeg, ik kan naar bed wanneer ik wil, momenteel ga ik zo ongeveer vijf uur s’ochtends naar bed, de wil om te gaan slapen is er dan nog niet maar toch.

    Het inslapen gaat naar behoren, ik denk dat ik zo rond een half uurtje wel in slaap gevallen ben.

    Ik heb twee vragen eigenlijk, ten eerste hoe ontwaak ik beter en ten tweede hoe verleg ik mijn biologische klok voor zo’n uur of vijf a zes?

    Aarnink says:

    Bedankt voor jullie tips. Wou nog een vraag stellen maar jullie site was gedeeltelijk in storing. Ik vroeg mij namelijk af of krachttraining een negatief effect heeft op het slaap gedrag van een individue . ik merk namelijk dat ik soms minder goed in slaap kom na m.n krachttraining. overigens train ik altijd of s.ochtends of d.middags.

    Linkesok says:

    Hallo dr Roelof Hut,

    Wat fijn dat wij bij u terecht kunnen voor vragen!

    Ik ben zelf – zoals ik het zelf noem – een heftige dromer. Ik slaap altijd erg diep met meestal heftige dromen.
    Dromen met veel emotie, details en echtheid. Dit beïnvloeden meestal ook de volgende dag. Want al weet ik dat (bijvoorbeeld) de droom over dat een vliegtuig neerstort en honderen mensen voor mijn ogen overlijden niet echt was, toch heb ik dan het gevoel dat ik het echt heb beleefd. Meestal dan ook met hartkloppingen en zweten. Die dag ben ik dan ook moe en voel ik de emoties van die droom de hele dag nog door bonzen.
    Zover ik weet heb ik geen traumatische ervaringen gehad.

    Heeft u ook tips om die heftige dromen te beperken? Alvast bedankt voor al uw moeite!

    Groeten,

    Marlie (25)

    Laura Dolores says:

    Geachte professor,

    Ik heb twee vragen, de eerste is de volgende: Als mijn man begint te snurken zeg ik dat hij op moet houden. Hij meldt dat dat hij nog niet eens sliep en niet eens snurkt, hoe kan dat?

    Mijn zoon knarsetand heel erg. Hij heeft een bitje en in dit plastic bitje komen na verloop van tijd gaten te zitten. Is dit gevolg van spanning? Als ik mijn zoon vraag of hij stress heeft, meldt hij dat hij daar geen last van heeft.

    Vriendelijke groet, Laura

    PetronellaJohanna says:

    Hallo professor Hut,

    Daar ik een zeer slecht slaper ben, gebruik ik sinds een paar jaar elke avond voor het naar bed gaan “Droomsap” of tewel “Dream Juice” wat voor heen Sleep Juice heette.
    Ik slaap hier heel erg goed op, mijn vraag is, mag ik dit elke avond gebruiken, daar er een heel klein percentage Doxylamine in zit. (op een halve liter 9,78mg). Ook zit er 0,09 ml alhocol in, op 500ml. Volgens mijn huisarts is dagelijks gebruik geen probleem. IK gebruik dagelijks een theelepeltje, wat zo’n 3ml. is.

    In het verleden werkelijk ván alles geprobeerd, maar tegen het vallen vd avond gingen mijn hersens “overuren” maken, het was in mn hoofd dan net een “bijenkorf”.
    Enorme angst ook om wéér niet te kunnen zodat ik de volgende dag weer als een zombie zou moeten doorbrengen. Zelfs héle nachten sliep ik niet, werkelijk élk half uur maakte ik mee. Werd maar niet moe/ontspannend in mn hoofd.

    Ik kan oprecht zeggen dat mn leven weer “zin” heeft nu ik weer héle nachten á 9uur slapen kan met deze Droomsap, ik probeer soms zónder te doen, maar dat lukt niet, om 3 uursnachts neem ik dan als nog een theelepeltje, waar door ik héérlijk in een diepe slaap val.

    Maar toch vraag ik me af, ondanks dat mn huisarts me gerust heeft gesteld, kan het kwaad om dit op de lange termijn dagelijks te gebruiken?

    Vriendelijke groetjes,

    PetronellaJohanna

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Wie ben ik om tegen het advies van uw huisarts in te gaan, maar veel bewegen in de buitenlucht is toch ook een beproefd recept om beter te kunnen slapen….misschien werkt dat wel beter!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

      margjes says:

      Droomsap is een verboden middel en mag niet verkocht / gebruikt worden in Nederland. Het bevat onder andere de verboden en verslavende stof doxylamine.

      bron: https://www.vetvrij.com/droomsap.html

    Dascha says:

    Hallo,
    Mijn man heeft al jaren Parkinson en droomt regelmatig dat hij zich fysiek moet verdedigen.
    Dit leidt tot “vechtsituaties” waarbij hij mij ook vaak stevig vastpakt of zichzelf.
    Hij wint ook altijd. Ik kan hem snel wakker maken en hij slaapt dan rustig verder.
    Het is een heel rustige man en wij begrijpen niet waar die agressie vandaan komt.

    Chica1965 says:

    Goedemorgen,

    Na weer een slechte nacht besloten u ook een vraag te stellen. Waarschijnlijk zit ik sinds enige tijd in de overgang.
    Ik ben nu 50 jaar. Altijd eigenlijk wel heel goed kunnen slapen maar wel altijd veel dromen en deze ook altijd goed kunnen navertellen. Werd vaak moe wakker. Gevoel niet geslapen te hebben. Nu echter sinds een week of 4 elke dag tussen 04 en 05 u wakker. Lig meestal rond 23u in bed. Het begint me op te breken.
    Heeft u een goed advies hoe ik rond 5u opnieuw in slaap kan vallen?En kan ik voorkomen dat ik altijd zo druk droom?
    In afwachting van uw reactie,
    Met vriendelijke groet,
    Coby

    Lula says:

    Hallo,
    In de trailer die ik zag voor deze uitzending werd ook verwezen naar slaapstoornissen, waaronder bedrocking, het heen en weer rollen tijdens het slapen. Ik scrollde even door het programma online maar zag dit nergens.
    Mijn tienerdochter heeft dit al sinds haar geboorte en het mindert niet.

    Is hier intussen al meer over geweten? Ik weet dat er meer mensen met deze slaapstoornis kampen in de wereld maar ik zou graag meer weten over de oorzaak en mogelijke oplossingen, en laatste ontwikkelingen.

    Bedankt,
    L

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Het bewegen van grote spiergroepen komt vaker voor bij kinderen tijdens de slaap en verdwijnt meestal met oudere leeftijd. Het wordt niet gezien als slaapstoornis, zolang het functioneren overdag niet negatief wordt beinvloedt. Het is mogelijk dat op de rug leggen de bewegingen doet verminderen. Als u zich zorgen blijft maken, moet u uw huisarts benaderen.

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Ton Bruins says:

    Zelden een programma gezien dat zoveel open deuren intrapte….niks gezien of gehoord wat ik al niet wist…kinderachtig toontje ook van de presentatrice….

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Ton,
      Lijkt me sterk dat u alles al wist, maar ik ben toch blij om te horen dat er mensen zijn die graag zien dat het niveau van de publieke omroep wordt opgekrikt…..ik blijf in iedergeval mijn best doen!

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Bopasja says:

    Goedendag ik ben chronisch moe, heb ooit onderzoeken gehad in kliniek kempenhage……
    Ik slaap heel veel en goed, en blijf maar moe, de laatste tijd ben ik heel misselijk en duizelig van de moeheid…..zou het helpen als ik stop met werken….of nog heel weing werken enkel op momenten dat ik me fit voel…nu staat mijn werk gepland, dus moet ik door. Ik sta duizelig achter de stoel.
    Ik vind de diagnose me zo vaag. Wat is verstandig om te doen….
    Met vriendelijke groet Jacqueline

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      Beste Jacqueline,

      In bovenstaande heb ik de diagnose niet kunnen lezen. Probeer hierover toch duidelijkheid te krijgen voordat u besluit dat stoppen met werken de oplossing is….

      vriendelijke groet,
      Roelof Hut.

    Bopasja says:

    Ik ben altijd moe, heb ook altijd kou, maar bij inspanning loopt t zweet van mijn kop……
    De huisarts weet hier geen antwoord op

      Roelof Hut - Universiteit Groningen says:

      vervelend, maar wat was uw vraag?

      vr.gr.
      Roelof Hut.

    Fieke says:

    Beste medewerkers van Heel Holland Slaapt,
    Allereerst wil ik Dione een compliment maken over het programma. Ik vond het erg interessant. Wat is dat een belasting om voor het journaal te werken! Veel respect voor jou!
    Ik heb in het programma niet zo heel veel gehoord over de psychische klachten bij slaaptekort.
    Ik heb in 2005 het dengue virus gehad en had hoge koorts. Daardoor ben ik nachten gaan overslaan. Ten gevolge daarvan ben ik psychotisch geworden.
    Wellicht is het een bewuste keuze geweest om dit aspect van slaaptekort niet te behandelen. Er is natuurlijk ook een kwestie van een tijdslimiet.
    De laatste tijd word ik soms hyperventilerend en in paniek wakker. Ik ben benieuwd naar de oorzaak hiervan en nog meer naar een remedie. Wellicht hebben jullie nog bruikbare tips?
    Slaap blijft een belangrijk onderwerp voor de gezondheid. Als het geen vanzelfsprekendheid is, kan het ook hinderlijk zijn. Bedankt voor jullie aandacht hiervoor.
    Met hartelijke groeten,
    F.

    tamarahoff55 says:

    tamarahoff55