Gezond ouder worden: vroeger tegenover nu

‘Hoe word ik gezond ouder?’ Deze vraag houdt mensen al eeuwen bezig. In het Universiteitsmuseum te Groningen is nu de tentoonstelling Gelukkig Gezond! te zien, die gezonde leefregels door de eeuwen heen belicht. Wij gaan ook terug in de tijd en behandelen een aantal opvattingen van vroeger. Hoe kijken wij hier nu tegenaan?

‘Aderlating verhelpt ziektes’

Vroeger: aderlating wordt van de 17de tot de 19de eeuw gezien als dé manier om ziektes en overtollige stoffen uit het bloed te verwijderen. Omdat de medische wetenschap nog in de kinderschoenen staat, overlijdt er regelmatig een patiënt tijdens deze ingreep. Dit komt omdat de chirurgijn een incisie in de ader maakt, waardoor de persoon in kwestie doodbloedt
Nu: over aderlating wordt nog steeds hetzelfde gedacht, want het wordt ook anno 2017 toegepast. De manier waarop is wel behoorlijk veranderd. Inmiddels wordt er via een slangetje bloed afgetapt waardoor ijzeropstapeling in het bloed wordt tegengegaan.

‘Kaas is gezond’

Vroeger: in de 17de eeuw worden er veel stillevens geschilderd met voedsel erop. Op deze schilderijen wordt weergegeven welk eten er in die tijd doorgaat voor gezond. Een van die levensmiddelen is kaas.
Nu: kaas is niet totaal ongezond, maar staat niet meer in de Schijf van Vijf. Er zitten te veel (verzadigde) vetten en zout in.

‘Dik zijn is niet schadelijk’

Vroeger: nog een andere opvatting uit de 17de eeuw is dat dik zijn helemaal niet ongezond is. Iemand die wat dikker is, wordt juist gezien als een symbool van welvaren.
Nu: inmiddels weten we wel beter. Dik zijn is niet alleen ongezond, het kan zelfs lijden tot de dood. Dit geldt voor mensen met de morbide variant van obesitas. Dit is extreem overgewicht waarbij het BMI (body mass index) boven de 40 uitkomt. BMI is een rekensysteem dat aan de hand van leeftijd, lengte en gewicht uitrekent of iemand op een gezond gewicht zit. Iedereen wiens BMI boven de 25 is, heeft overgewicht. Overgewicht vergroot onder andere de kans op hart- en vaatziektes, kanker en diabetes.

‘Middagdutjes zijn slecht’

Vroeger: middagdutjes zorgen voor luiheid. Althans, dat is de opvatting die vroeger vaak is aangehaald.
Nu: anno 2017 weten we steeds meer over het nut van middagdutjes. Het zorgt ervoor dat het brein opgefrist wordt, waardoor er daarna weer creatiever en beter nagedacht kan worden. Zeker mensen die ’s nachts te weinig slaap krijgen, doen er goed aan om in de middag even de ogen dicht te doen.

‘Roken is sportief’

Vroeger: tot 1975 is roken ontzettend populair. Het mag overal en de meeste Nederlanders maken hier gretig gebruik van. Het wordt op een gegeven moment zelfs als sportief gezien, omdat verschillende sporters het ook doen.
Nu: tegen roken wordt nu volledig anders aangekeken. Het is bewezen dat het allerlei ziektes, zoals longkanker, in de hand werkt. De overheid zet zich actief in tegen roken. Zo zijn tabaksreclames al enige jaren verboden en mag er op openbare plekken en in de horeca niet meer binnen gerookt worden.

De tentoonstelling Gelukkig Gezond! is te zien in het Universiteitsmuseum Groningen van 22 juni 2017 tot en met 31 januari 2018.

Wilt u meer weten over gezond ouder worden? Bekijk dan de colleges van MAX Academie. Deze video’s gaan allemaal over dit onderwerp.

(Bron: NOS, Universiteit Groningen NTR)