Gescheurde aorta
Een gescheurde aorta is levensbedreigend. Door de grote hoeveelheid bloedverlies, kan iemand al binnen enkele minuten overlijden. Maar hoe ontstaat een gescheurde aorta? En is het te voorkomen?
Lichaamsslagader
De aorta is de grote lichaamsslagader. Hij komt uit het hart en vangt het zuurstofrijke bloed op dat vanuit de longen in de linker kamer van het hart terechtkomt. Daarna wordt het via tal van kleinere slagaderen naar diverse organen en weefsels getransporteerd zoals de hersenen, de nieren, lever en darmen. Elke keer wanneer de hartspier samentrekt wordt onder grote druk bloed de aorta ingepompt, zo’n 5 liter per minuut. Op die manier wordt het hele lichaam van zuurstof en voedingsstoffen voorzien. Soms ontstaat er een aneurysma in de aorta: dat is een verzwakking in de vaatwand waardoor een plaatselijke verwijding ontstaat. Normaal heeft de aorta een doorsnede van 2 á 3 centimeter, als dat meer dan 5 centimeter is, wordt het gevaarlijk en moet er wat aan gedaan worden. De druk op de vaatwanden neemt dan toe waardoor een scheur kan ontstaan. Dat kan overal in het beloop van de aorta, maar komt meest voor in de buik.
Hoe ontstaat een scheur in de aorta?
Verzwakking van de vaatwand kan verschillende oorzaken hebben: atherosclerose (aderverkalking), hoge bloeddruk, ontstekingsziekten zoals psoriasis of reuma, of erfelijke aandoeningen zoals de ziekte van Marfan. In dat geval is het belangrijk dat ook familieleden zich laten onderzoeken. Een andere reden voor het ontstaan van een scheur is dissectie: dat is wanneer er zich door een kleine opening in de binnenbekleding van de aorta bloed ophoopt tussen de verschillende wandlagen zodat die van elkaar los beginnen te raken. Dit kan zich zelfs over de hele lengte van de aorta voordoen en dat is extra gevaarlijk, want hierdoor kunnen belangrijke aorta-vertakkingen afgesloten raken. Dan krijgen allerlei organen en weefsels geen zuurstof meer. Tenslotte kun een gescheurde aorta ontstaan door een ongeval: bij een zwaar auto-ongeluk bijvoorbeeld komt het lichaam door de autogordel abrupt tot stilstand, maar de organen binnenin bewegen nog wat door en dat geeft een zwiep aan de aorta en die scheurt dan.
Moeilijk vast te stellen
Het vast stellen van een scheur in de aorta is niet eenvoudig. Het verraderlijke is dat bijvoorbeeld een aneurysma lange tijd geen klachten geeft en pas bij toeval wordt ontdekt, als er om een andere reden een echo wordt gemaakt of een CT-scan of MRI-scan. Een enkele keer hebben mensen wel wat klachten doordat de verwijde aorta drukt op een orgaan, zoals bijvoorbeeld de slokdarm. Bij een dreigende scheuring van de aorta voelt u acute pijn in de rug die kan uitstralen naar buik en liezen en een kloppend gevoel in de buik. Met deze klachten moet u razendsnel naar het ziekenhuis.
Behandeling van een gescheurde aorta
Als een aneurysma op tijd ontdekt wordt kan de doorsnede in de gaten worden gehouden door middel van echografie. Meestal groeit een aneurysma langzaam, enkele millimeters per jaar. Zolang hij nog geen 5 centimeter doorsnee heeft is er weinig kans op een scheuring. Leefregels zijn dan belangrijk: niet roken, niet een te hoog gewicht en geen alcohol. Een operatie is mogelijk, maar hangt af van een aantal factoren; de leeftijd, de algemene gezondheidstoestand, en de plaats van het aneurysma. Soms kan worden volstaan met bloeddrukverlagende of cholesterolverlagende medicijnen. Wanneer er wel geopereerd wordt wordt er in het zieke deel van de aorta een vaatprothese (kunstbloedvat) aangebracht. Meestal wordt daarvoor een snee in de buik gemaakt, maar bij een deel van de patiënten kan dit via de slagader in de lies. De vaatprothese versterkt de aorta van binnenuit (een vasculaire endoprothese). Dit is een minder ingrijpende operatie, maar wel een technisch hoogstandje. Doordat de buik niet open hoeft, herstelt de patiënt veel sneller en kan vaak al een dag later naar huis. En u houdt er alleen 2 kleine littekens in de liezen over. Of het op deze manier kan, hangt af van de plek en de aftakkingen van de aorta naar de verschillende organen.
Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX en Tijd voor MAX Radio op dinsdag 11 oktober 2016.
—
Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen
U kunt van dinsdag 11 oktober tot en met woensdag 12 oktober 2016 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over een gescheurde aorta. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 12 oktober 10.00 uur mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.
U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Beste dokter Ted,
Mijn vader van 89 jaar heeft al jaren een aneurysma van de buikaorta.
Hij staat wel onder controle van het ziekenhuis. Intussen is het al gegroeid tot bijna 6 cm. Maar over een operatie wordt niet gesproken. i
Is het niet heel gevaarlijk om zo door te blijven lopen?
Mijn vader is verder nog fit en rookt en drinkt niet.
Graag uw advies.
Alvast bedankt.
Met vriendelijke groet,
Lya Hut-van der Hurk (dochter)
Ik zou het zeker eens overleggen met de vaatchirurg. Een buikoperatie zal te zwaar zijn, maar misschien in zo’n endovasculaire prothese via de lies mogelijk. Soms zijn er gewoon geen technische mogelijkheden en dat kun je niet anders dan afwachten.
Bedankt voor uw advies Dr.Ted. We zullen in overleg gaan met de vaatchirurg.
ben april 2015 geholpen aan een dubbele aneurysma in de buik en in de lies ik heb een broek prothese gekregen.
de operatie is gelukt maar heb er een probleem aan over gehouden aan mijn rechter been,ik kan niet zover meer lopen zonder ontzettend veel pijn aan mijn been te krijgen en dat zijn verschillende pijnen het vaakst in mijn kuit andere keren mijn hele been als ik buk kan ik het al aanwakkeren ik heb mijn arts hierover geinformeerd die heeft mij naar verschillende artsen gestuurd.maar niemand kan een oorzaak aanwijzen wat het kan zijn.
Ik heb ruim 2 jaar geleden een dissectie typt B gehad die met bloeddrukpillen is verholpen.
Er blijkt echter in de aorta nog steeds een klein gaatje te zitten waar bloed uit komt, maar volgens de chirurg
hoef ik me geen zorgen te maken. Klopt dat?
Het is soms heel moeilijk om uit te zoeken waar die restpijn vandaan komt. De vaatchirurg die u geopereerd heeft kan dat het beste overzien. Soms duurt het lang voor er een verklaring wordt gevonden.
Antwoord aan iwbest: dat kan zeker kloppen. Een dissectie betekent dat de binnenlaag los laat van de buitenlaag. Dat kan met rust genezen, maar soms blijft er een klein stukje loszitten. Dat hoeft niet ernstig te zijn.
Bij mij is Aorta ascendens bij de cardioloog van 4,3 cm ontdekt. Bij een telefonisch consult stelde deze dat ik pas over 3 jaar voor controle hoef terug te komen. Ik vind dat tamelijk lang aangezien mijn beide ouders aan hartfalen jong (60) zijn overleden. Hij weet daarvan. Daarnaast had ik ook sinds 4 jaar PMR wat uiteindelijk volgens de reumatoloog is uitgemond in reuma in alle gewrichten. Daarvoor slik ik o.a. prednison en methotrexaat en foliumzuur dit om de prednison af te bouwen. Ik drink met mate rook niet en slik de nodige bloeddruk verlagende medicijnen. Verder voel ik me fit, wandel, fiets of doe thuis oefeningen op een van mijn hometrainers
Ik ben 75 jaar en heb het idee dat ik met een tikkende tijdbom in mijn lichaam rondloop. Ik vraag me af waarom er nu niet kan worden geopereerd aangezien ik over 3 jaar 78 ben en dan het risico van een operatie groter is.
Graag uw mening
Beste hansaplast, bedankt voor uw reactie. Als u twijfelt aan de beslissing van uw cardioloog, dan is het wellicht een idee om een second opinion aan te vragen. In dit artikel vertellen we daar meer over: https://www.maxvandaag.nl/sessies/themas/gezondheid-sport/zo-regelt-u-een-second-opinion/ Vriendelijke groet, webredactie MAX Vandaag