Gedragsmedicatie in woonvoorzieningen

Kenniscentrum voor langdurige zorg Vilans werkt samen met 4 zorgorganisaties aan de vermindering van gedragsmedicatie bij dementie. Volgens zorgadviseur Annemieke den Ouden is dit een belangrijke ontwikkeling, want Nederland vergrijst en dementie rukt op. Beperking van overmatig gebruik van kalmerende middelen is dus van belang.

Onwetend

Gedragsmedicatie zorgt ervoor dat het gedrag van een patiënt verandert. 1 op de 4 dementerenden in Nederland krijgt kalmerende medicijnen, blijkt uit Monitor Woonvormen Dementie. Soms worden deze middelen toegediend op verzoek van huisarts en kinderen zonder dat de patiënten dit zelf weten. Deze kalmerende middelen worden niet alleen voorgeschreven in woonvoorzieningen, maar ook in de thuiszorg.

Pilot

Wat wringt: er is niet onderzocht of deze medicatie de juiste oplossing biedt. Nu worden namelijk alleen de acute symptomen bestreden en niet opgelost. De gedragsmedicatie heeft een negatief en ingrijpend effect volgens Den Ouden. Daarom is zij vanuit Vilans een kleine pilot gestart waarbij een team 1 of 2 cliënten op zich neemt. Door de individuele wensen, behoeften en normen van de dementerenden voorop te stellen is het gelukt om bij gemiddeld 20 cliënten per organisatie de medicatie te verminderen of geheel af te bouwen. Het succes hierachter bestaat uit de herkenbare dingen zoals maaltijden of muziek die dementerenden houvast geven in een periode van onzekerheid.

‘Nee, tenzij’

De overheid kwam in 2013 al met het wetsvoorstel Zorg en dwang, gericht op mensen met dementie of een verstandelijke beperking. De kern luidt: ‘Nee, tenzij’. Dus alleen medicijnen toedienen als het niet anders kan. De belangrijkste voorwaarde volgens Den Ouden om vermindering van dwangmedicatie te realiseren is de betrokkenheid van management en bestuur in de zorginstellingen. Ook de familie en mantelzorgers kunnen een bijdrage leveren door de schat aan informatie uit het verleden van een patiënt op de juiste manier toe te passen. Dat vraagt soms ook om een andere houding.

Hoe gaat u om met dementie in uw omgeving?