Fibromyalgie

In Nederland heeft maar liefst 2 procent van de volwassenen fibromyalgie. Het komt voornamelijk bij vrouwen voor en ontstaat doorgaans tussen het 25ste en 45ste levensjaar. Maar wat is fibromyalgie? En is het te behandelen?

Reumatische aandoening

Fibromyalgie hoort tot de reumatische aandoeningen van de spieren en gewrichten. Daar vallen 3 groepen onder. Reumatoïde artritis, ontsteking en vervorming van de gewrichten. Artrose ofwel gewrichtsslijtage. Hierbij verdwijnt het kraakbeen in het gewricht. Het vervangen van de gewrichten is vaak onvermijdelijk. De 3e uit de groep reumatische aandoeningen is fibromyalgie, ook wel weke delen reuma genoemd. De klachten zitten vooral in de spieren en het bindweefsel. Het woord fibromyalgie zegt het eigenlijk al: fibro komt van bindweefsel, myo betekent spier en algie is pijn.

Klachten en symptomen

De meest bekende klacht is pijn in de spieren op diverse plekken van het lichaam. De pijn zit vooral in de buurt van de gewrichten waar pezen aanhechten. Het kan stekende, brandende of zeurende pijn zijn. De pijn gaat gepaard met een chronische vermoeidheid, de hele dag door. Een ander symptoom is stijfheid. Vooral ’s morgens, maar ook na lang stilzitten. Over het algemeen gaan slapen en concentreren ook moeizaam. De helft van de patiënten heeft buikklachten, hoofdpijn, een gevoelige blaas en rusteloze benen.

Tenderpoints

Op het lichaam zijn 9 punten waar vooral de pijn zit. Van achteren bij de nek, de schouders, de billen en de heupen; van voren bij de hals, de borst en de knieën. Dit worden de tenderpoints genoemd. Bij fibromyalgie patiënten zijn deze punten pijnlijk als daarop wordt gedrukt. De gewichten worden niet dikker. Dat gebeurt wel bij reumatoïde artritis. Fibromyalgie is moeilijk vast te stellen. Er zijn geen afwijkingen op röntgenfoto’s te zien en geen afwijkingen in het bloed. Met bloedonderzoek kunnen wel andere zaken uitgesloten worden. De diagnose wordt gesteld aan de hand van de klachten van de patiënt en de tenderpoints op het lichaam.

Oorzaak

Wat fibromyalgie veroorzaakt is nog steeds niet bekend. Het is geen ontsteking en leidt niet tot blijvende schade. Er is ook niet bekend of het erfelijk is of niet. Er wordt vaak gedacht dat het met stress te maken heeft, maar waarschijnlijk is het andersom: de pijnklachten en het niet goed functioneren veroorzaken stress. Wat tot nu toe bekend is, is dat fibromyalgie ontstaat door veranderingen in de wisselwerking tussen de hersenen, klieren en spieren. Maar de echte oorzaak is nog niet gevonden. Daar wordt veel onderzoek naar gedaan.

Pijnklachten verminderen

De (pijn)klachten van fibromyalgie moeten van meerdere kanten aangepakt worden. Pijnstillers kunnen helpen, maar zijn schadelijk als u ze langdurig inneemt. Stopt u, dan komen de klachten ook weer terug. Neem bij voorkeur paracetamol. Dat kent de minste bijwerkingen en kan goed samen met andere medicijnen worden ingenomen. Soms helpt een lage dosering van een antidepressivum, amitriptyline, om de nachtelijke pijn te verminderen en beter te slapen. Het belangrijkste is bewegen. Dat lijkt tegenstrijdig door de stijfheid en pijn. Laat u goed informeren en ga bij voorkeur aan de slag met een fysiotherapeut. Zij kunnen u helpen op een andere manier te bewegen. En heel belangrijk, maak het bespreekbaar. Vaak leidt fibromyalgie tot angst voor allerlei nare gevolgen. Wanneer u zich goed laat voorlichten kan dat geruststellend werken. Bespreek met een psycholoog hoe u het beste met uw ziekte kunt omgaan. Daarmee zijn de klachten niet weg, maar zijn ze wel beter inpasbaar in uw leven.

Dokter Ted van Essen bespreekt dit onderwerp in Tijd voor MAX Radio op woensdag 18 mei 2016 en in KoffieMAX op 13 april 2011.