Farmaceuten werken aan ‘moreel kompas’ om medicijnen betaalbaar te maken

De farmaceutische sector ligt al langere tijd onder vuur vanwege de steeds vaker onbetaalbare medicijnprijzen. Ook uit de farmaceutische hoek zelf klinken af en toe kritische geluiden. Een groep van 44 farmaceuten heeft zich nu verzameld met de intentie echt wat aan de prijzen te doen. Er wordt gewerkt aan een code die moet dienen als ‘moreel kompas’. Waardoor niet alles wat wettelijk is toegestaan ook daadwerkelijk als acceptabel wordt doorgevoerd.

Transparanter en maatschappelijk verantwoord

Aarnoud Overkamp, topman van farmaceut Takeda, is als vicevoorzitter van de brancheorganisatie Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) belast met het opstellen van de code. In een interview met de Volkskrant vertelt hij dat in de code wordt vastgelegd dat de leden voortaan transparanter en maatschappelijk verantwoord te werk moeten gaan. Nu is vaak niet duidelijk hoe de torenhoge prijzen tot stand komen en worden ze onder andere als ‘onethisch’ (het Zorginstituut) en ‘maatschappelijk onaanvaardbaar’ (minister Bruins in een Kamerbrief) beoordeeld.

Medicijnen worden alleen maar duurder

Overkamp geeft aan de commotie te begrijpen en dat er door de 44 partijen aan wordt gewerkt een verantwoordelijke organisatie te zijn die haar maatschappelijke rol begrijpt. Overkamp benadrukt dat medicijnen alleen maar duurder zullen worden, door innovatieve ontwikkelingen. “Die middelen zijn allemaal nóg persoonlijker en nóg duurder. Als we willen dat die revolutionaire technieken ook voor onze kleinkinderen beschikbaar zijn, dan is het noodzakelijk dat we nu samen afspraken maken.”

Twijfels bij deskundigen

Ondanks dat het een stap de goede richting in is, twijfelen deskundigen aan de mooie woorden. Zo zijn er volgens patentrechtexpert Ellen ‘t Hoen vaker dit soort plannen geweest, als reactie op kritiek uit de maatschappij. Zij pleit er voor dat farmaceuten inzicht geven in de kosten en dat er wordt gesproken over wat een redelijke prijs is. Samen met Sigrid Attema van KWF Kankerbestrijding hoopt zij dat het ministerie het voortouw neemt om de farmaceutische sector tot duidelijke afspraken te dwingen. Want hoezeer Nederlandse farmaceuten ook het voortouw willen nemen, dan nog is het volgens Attema de vraag hoeveel effect dat internationaal sorteert.

Onderzoek ACM

Er zijn al wel gesprekken tussen de farmaceuten en het ministerie van Volksgezondheid. Minister Bruins zegt daar onlangs over: “We zijn op zoek naar én-én. Innovatie om de patiënt van vandaag en morgen te dienen. Maar ook: matige prijzen waarvan helder is hoe de kosten zijn opgebouwd.” Het heeft ook de aandacht van de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De ACM ziet het eigen onderzoek naar de hoge medicijnprijzen als één van de speerpunten van dit en volgend jaar.

Rechtszaak zorgverzekeraar tegen farmaceut

Volgens Overkamp gaat de gedragscode verder dan het op papier zetten van mooie woorden. Wel geeft hij aan dat controleerbare afspraken tijd nodig hebben. Voordat patiënten iets van de plannen zullen merken, gaat er dus sowieso nog de nodige tijd overheen. Ondertussen is op donderdag 20 september 2018 in het nieuws dat Menzis een rechtszaak begint tegen farmaceut Astra Zeneca. De zorgverzekeraar stelt dat ze lang te veel voor medicijnen heeft moeten betalen omdat de geneesmiddelenfabrikant het patent te lang heeft gerekt. Menzis eist namens haar verzekerden een schadevergoeding van ruim 4 miljoen euro. Het is de eerste keer dat een zorgverzekeraar zo’n zaak aanspant tegen een farmaceut.

(Bron: Volkskrant, ANP)