Een hitteberoerte herkennen en behandelen

Wie tijdens zomerse omstandigheden door inspanning teveel opwarmt, kan te maken krijgen met een hitteberoerte. We vertellen hoe u het herkent en wat u er aan kunt doen.

Hoe ontstaat een hitteberoerte?

Bij hoge buitentemperaturen is het verstandig om zoveel mogelijk uit de zon te blijven en alles op een wat lager tempo te doen. Dat lukt echter niet altijd, en inspanning kan er dan voor zorgen dat de lichaamstemperatuur stijgt. In plaats van rond de 37 graden kan die dan zomaar tot 39 graden oplopen. Daar treden allerlei klachten door op, die serieus moeten worden genomen als waarschuwing. Stijgt de lichaamstemperatuur verder door, tot boven de 40 graden, dan kunnen er vitale functies uitvallen. In het ergste geval kan dit tot een hitteberoerte leiden, wat levensbedreigend kan zijn.

Hoe is een hitteberoerte te herkennen?

Wie oververhit raakt voelt zich vermoeid en kan te maken krijgen met onder andere duizeligheid, hoofdpijn en concentratieverlies. Er kan dan eerst hitte-uitputting optreden. De lichaamstemperatuur stijgt daarbij ook, maar blijft onder de 40 graden Celsius en het bewustzijn is ongestoord. Iemand kan hevig gaan zweten en soms flauwvallen. Afkoelen en voldoende drinken is dan noodzakelijk. Wordt er niets aan gedaan, dan kan het uitgroeien tot een hitteberoerte. Hierbij stijgt de lichaamstemperatuur tot meer dan 40 graden, maar iemand kan het desondanks koud hebben. Er treden daarnaast allerlei ernstige klachten op, waaraan u het kunt herkennen:

• Suf en verward gedrag of evenwichtsstoornissen
• Een hoge hartslag
• Misselijkheid
• Slap voelen
• Moeilijke ademhaling
• Een rode huid, terwijl iemand juist niet zweet
• Soms bleek en klam, vooral na inspanning
• Stuiptrekkingen
• Bewustzijnsverlies

Lees ook: Fietsen bij warmte of tropische hitte: wel en niet doen

Wat te doen bij een hitteberoerte

Krijgt iemand bij hitte bovengenoemde klachten, neem dan de temperatuur van diegene op. Is diens temperatuur verhoogd, koel die persoon dan direct. Het Rode Kruis adviseert de volgende methoden daarvoor:

• Drenk doeken in water met ijs en vervang elke 2 minuten de doeken.
• Leg coldpacks in hals, oksels, liezen en eventueel knieholtes.
• Gebruik een ventilator op een natte huid.
• Besproei met koud water met een douchekop of gieter.

Een hitteberoerte is in potentie levensbedreigend. Bel daarom meteen 112 als iemand suf of verward is of wanneer diegene ongecoördineerd is of evenwichtsstoornissen heeft. De hulpdiensten kunnen u aanwijzingen geven wat u moet doen in de tijd tot zij arriveren. Zoals dat u moet zorgen voor een koele omgeving. Door bijvoorbeeld schaduw te creëren en diegene zo mogelijk te koelen met bovengenoemde methoden.

Een hitteberoerte (hyperthermie) voorkomen

De combinatie hitte en inspanning vormt een risico. Zoals bijvoorbeeld tijdens de Nijmeegse 4Daagse of een hardloopevenement. Onder andere ouderen en zieken zijn hier extra gevoelig voor, maar ook wie jong of goed getraind is kan hyperthermie zoals het ook genoemd wordt, te maken krijgen. Het is daarom zaak het lichaam langzaam te laten wennen aan inspanning tijdens warme omstandigheden. Daarnaast is het belangrijk om voldoende te drinken en ademende kleding te dragen, in lichte kleuren. Ook is het raadzaam het tempo en / of de eindtijd van eventuele inspanningen aan te passen als het heel warm wordt. Kijk hier voor tips om oververhitting van het lichaam tijdens inspanning te voorkomen. Joost Fonville, Jeffrey Aardenburg en Jelmer Alsma vertellen over de gevaren in Tijd voor MAX.

Dat geldt ook voor wie niet fit is of net ziek geweest is. Verder kan het best zoveel mogelijk de schaduw opgezocht worden. Wilt u toch sporten, doe een warming-up dan bijvoorbeeld in de schaduw en neem daar rustig de tijd voor. Voelt u dat u verhit begint te raken, staak dan wat u aan het doen bent, zoek direct de koelte op en drink water of een sportdrank met kleine slokjes.

(Bron: Rode Kruis, Radboud umc, Platform Hardlopen en Hyperthermie, Limburg24, Ambulanceblog, Margriet. Foto: Shutterstock)