Dwang en te weinig bedden in de geestelijke gezondheidszorg

Het aantal klachten en vragen over het gebruik van dwang bij de behandeling in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) is gestegen. Dat is opvallend, aangezien er binnen de ggz juist is afgesproken dat dwang en drang moet worden teruggedrongen.

Dwangmedicatie

Sinds 2012 is een stijgende lijn te zien in het aantal vragen en klachten dat patiënten in de geestelijke gezondheidszorg indienen. De vragen en klachten hebben het meest betrekking op dwangmedicatie waarbij patiënten tegen hun zin medicijnen toegediend krijgen. In 2015 zijn daarover 1040 vragen en klachten bij de stichting PVP (patiëntenvertrouwenspersonen) gekomen. Dat is een behoorlijke stijging ten opzichte van 2014 toen dat 847 keer gebeurde.

Gedwongen insluiting

Naast het geven van dwangmedicatie als behandeling wordt er ook gedwongen medicatie toegediend in noodsituaties. In 2015 is daar in totaal 135 keer over geklaagd. Een jaar eerder was dat 95 keer, aldus de stichting. Het aantal vragen en klachten over ‘gedwongen insluiting’ in separeercel, afzonderingsruimte of eigen kamer nam eveneens toe. Er kwamen ook vragen en klachten over andere vrijheidsbeperkende maat­regelen zoals post die werd gecontroleerd, het niet mogen telefoneren of geen bezoek mogen ontvangen. Ook het dreigen met een dwangtoepassing is regelmatig het onderwerp van een vraag of klacht.

Wachttijden

Ondertussen blijken er voor mensen met ernstige psychische klachten ook steeds grotere problemen te zijn met de wachttijden voor een behandeling. Bij een peiling onder de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) onder ruim 1400 leden zegt bijna de helft van de ondervraagde artsen dat patiënten langer dan 8 weken moeten wachten op specialistische hulp. Maar ook bij de huisarts zelf ontstaan nu wachtrijen. Van de ondervraagde artsen zegt 72 procent dat er in 2015 meer mensen met psychische klachten bij hun praktijk hebben aangeklopt. De klachten waarmee die mensen kampen zijn weer complexer dan voorheen, zegt 74 procent.

Beschikbare plekken

Huisartsen hebben de afgelopen jaren samen met praktijkondersteuners voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) ervoor gezorgd dat mensen met psychische problemen zo goed mogelijk worden opgevangen in de huisartsenpraktijk. “We vinden het onverteerbaar dat zij daarin niet worden gesteund door voldoende en tijdig beschikbare plekken in de gespecialiseerde ggz. Ggz-problematiek vraagt bovendien rust, tijd en aandacht”, aldus LHV-voorzitter Gert-Jan van Loenen.

Dramatische gevolgen

Het beeld uit de enquête komt overeen met signalen over wachttijden van GGZ Nederland en het Landelijk Platform GGz, de koepel van patiënten- en cliëntenorganisaties in de ggz. “De gevolgen voor patiënten kunnen dramatisch zijn: meer psychoses, suïcides, panieksituaties, dwangopname, sociaal isolement”, zegt Marjan ter Avest, directeur van het Landelijk Platform GGz.

Vragenuur

CDA-Kamerlid Hanke Bruins Slot wil de minister aan de tand voelen tijdens het mondelinge vragenuur. Haar partij wil dat er een pas op de plaats wordt gemaakt met de afbouw van het aantal bedden in GGZ-instellingen totdat er voldoende geestelijke gezondheidszorg in de wijk is.

(Bron: ANP)