Dure medicijnen met verlopen patenten worden nog niet nagemaakt

Op veel medicijnen zitten patenten, waardoor het verboden is er goedkopere varianten van te maken. Maar er zijn ook medicijnen waarvan de patenten wel verlopen zijn, maar die toch niet nagemaakt worden. Dit doordat het om dure middelen gaat, die voor een kleine groep bestemd zijn. Jaarlijks kan het echter vele miljoenen euro’s schelen als farmaceutische bedrijven goedkopere varianten ontwikkelen.

Replagal en Fabrazyme

De dure middelen Replagal en Fabrazyme zijn respectievelijk 4 en 6 jaar uit patent. Deze middelen die de zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte Farby vertragen hebben in die tijd echter geen goedkoper alternatief gekregen. Het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport heeft daarom besloten de dure Fabry-middelen opnieuw in te kopen. Jaarlijks bedragen de kosten zo’n 15 miljoen euro, voor zo’n 70 patiënten. Ook voor Myozyme, een medicijn dat de zeldzame spierziekte Pompe remt, is nog geen alternatief. De jaarlijkse kosten hiervoor komen volgens de adviesprijs uit op 44 miljoen euro voor ruim 100 patiënten. De huidige afspraken met de farmaceut voor dit middel lopen wel nog 2 jaar door.

Myozyme

Voor het medicijn Myozyme is al wel aan een alternatief gewerkt. Al in 2014 heeft Huub Schellekens, hoogleraar farmaceutische wetenschappen aan de Universiteit Utrecht, verklaard dat hij het medicijn in anderhalf jaar kan namaken. In 2014 is het patent op het Pompe-medicijn echter nog niet verlopen. Nu is dat wel het geval, maar Schellekens krijgt geen voet aan de grond. Tegenover Trouw zegt hij dat de grootste belemmering is dat artsen die medicijnen voorschrijven samenwerken met de fabrikanten. Hetzelfde geldt voor de patiënten. Hij gaat zich nu richten op andere producten, waarvoor wel belangstelling bestaat bij artsen.

Complex

Holland Bio, de vereniging voor biotechnologie waarin farmaceutische bedrijven samenwerken, geeft aan dat het ontwikkelen van medicijnen als die tegen Fabry en Pompe erg complex zijn. De ontwikkeling van nieuwe middelen tegen zeldzame ziektes stagneert volgens hen mede vanwege het (onterechte) beeld dat deze medicijnen een groot beslag leggen op de zorgkosten. Volgens een woordvoerder komt het bedrag voor medicijnen voor zeldzame aandoeningen jaarlijks naar schatting op 226 miljoen euro uit van de 5 miljard euro van het complete budget.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

In Azië worden medicijnen al op grote schaal nagemaakt, maar hier levert de verstrengeling met farmaceutische bedrijven problemen op. Carin Uyl-de Groot, hoogleraar zorgevaluatie aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit: “Je zou het liefste zien dat patiëntenverenigingen, artsen en overheid samen stevig onderhandelen met farmaceutische bedrijven. Zeker wanneer geneesmiddelen uit patent zijn en de investeringskosten al ruim zijn terugverdiend, moet je een flink lagere prijs kunnen bedingen.” Uyl-de Groot is betrokken bij de economische evaluatie van nieuwe medicijnen en zij ziet dat concurrentie daarbij flink helpt. “Als een bedrijf een monopolie heeft, zoals je nu ziet, gaat de prijs vaak niet stevig omlaag. Is er een concurrent, dan kunnen de kosten 60 tot 80 procent omlaag gaan. Je zou hopen dat farmaceutische bedrijven zich niet alleen richten op medicijnen die ze in grote hoeveelheid kunnen verkopen, maar ook op deze middelen. Ze hebben ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid.”

(Bron: Trouw)

Lees ook: harde aanpak overheid gewenst om dure medicijnen betaalbaar te krijgen en apparaat bedacht waarmee apothekers goedkoop medicijnen kunnen maken.