Dit zijn alternatieven voor het stoken van hout.

Dit zijn alternatieven voor hout stoken

In de herfst en de winter stoken veel mensen hout. Want een open haard of houtkachel geeft niet alleen warmte af, maar zorgt ook voor een knusse sfeer. Alleen het stoken van hout is niet bepaald duurzaam en het kan daarnaast ook gevolgen hebben voor de gezondheid. Maar wat zijn de alternatieven? En hoe (niet) goed zijn die eigenlijk?

Hout stoken staat steeds meer ter discussie

Bij het verbranden van hout komen fijnstof en andere schadelijke stoffen in de lucht. Dat is ongezond en kan vooral schadelijk zijn voor kinderen, ouderen en mensen met een longziekte. Volgens het Longfonds zijn er meer dan 1,2 miljoen mensen in Nederland met een longziekte. 750.000 van hen ervaren direct klachten door het stoken van hout.

Daarnaast is hout stoken niet duurzaam, want een groot deel van de warmte vliegt gelijk de schoorsteen weer uit. Bij een open haard is dit 90 procent en bij een houtkachel zo’n 35 procent. Verder komt bij het verbranden van hout CO2 vrij. Dat is een broeikasgas en zorgt voor klimaatverandering.

houtkachels
Lees ook: Meldpunt: houtkachels vervuilender dan gedacht

De meeste mensen stoken voor de sfeer

Volgens Milieu Centraal stoken 3 op 4 mensen voor de sfeer, zo stelt de organisatie in het dagblad Trouw. Maar hoe moet het dan met die gezelligheid als u geen hout meer kunt stoken? Welke mogelijke alternatieven zijn er en hoe schoon en milieuvriendelijk zijn deze eigenlijk?

Pelletkachel

Sommige mensen vullen de kachel met pellets in plaats van houtblokken. Deze branden efficiënter en ook vermindert het de hoeveelheid fijnstof met 70 procent ten opzichte van een houtkachel. Pellets vallen alleen nog steeds onder houtstook, omdat ze gemaakt zijn van geperst hout met een laag vochtgehalte. Een echt gezond alternatief is het dus niet. Zeker als u de pelletkachel vaak gebruikt, geeft dat alsnog een flinke hoeveelheid fijnstof af.

Gaskachel

Ook een gaskachel is een alternatief voor de houtkachel of open haard, maar wederom geen gezonde. Ook hier komt namelijk fijnstof bij vrij. Bovendien is gas een fossiele brandstof met een negatieve invloed op het klimaat. Wel is de gaskachel alweer makkelijker in gebruik dan een pelletkachel, omdat u deze met een knop (of een app) kunt bedienen.

Elektrische kachel

Een elektrische kachel is een betere keuze dan de voorgaande varianten als het gaat om de gezondheid. Bij dit type komt namelijk geen fijnstof vrij. Alleen een duurzame manier om het huis te verwarmen is het niet. Voor dezelfde hoeveelheid warmte stoot u met een elektrische kachel namelijk meer dan 1,5 keer zoveel CO2 uit dan met een cv-ketel.

Er zijn ook zogenoemde ‘waterdamphaarden’. Deze variant valt ook onder een elektrische haard, alleen wordt er dan een 3D-vlam gecreëerd door de bijkomstigheid van LED verlichting en waterdamp. Eigenlijk een elektrische kachel 2.0 dus.

Gelhaarden

Nog een ander alternatief is een gelhaard. Hierin is ruimte voor het ‘gelachtige’ bio-ethanol: een biologische brandstof met een karakteristieke geur. Bij een gelhaard hoeft u zich dan ook geen zorgen te maken over schadelijke stoffen, omdat er tijdens het verbranden nauwelijks koolstofmonoxide en fijnstof vrijkomt. Er is dan ook geen schoorsteen voor nodig.

Nep haardblokken of hologram haard

Een andere mogelijkheid om vuur na te bootsen zonder fijnstof, is door bijvoorbeeld nepblokken te kopen van plastic met een paar lichtjes ertussen. Wanneer u ruimer bij kas zit, zou u ook een zogenoemde ‘hologram haard’ kunnen kopen. Bij deze ‘holoflame’ worden zelfs de knisperende kolen geprojecteerd.

Haardvuurvideo

En tot slot is er nog de haardvuurvideo, bijvoorbeeld te bekijken via YouTube. Zonder fijnstof en duurzamer kan bijna niet.

Stoken voor de warmte

Als het u niet om de sfeer, maar om de warmte te doen is, dan is volgens Milieu Centraal eigenlijk geen enkele kachel of haard een duurzame oplossing. Ook niet de varianten zonder hout. Een warmtepomp en goede isolatie zijn dan de beste manieren om uw huis te verwarmen.

Bekijk de stookwijzer

Is het voor nu nog een stap te ver om de kachel of haard niet meer te gebruiken? Kijk dan voor het gebruik ervan in ieder geval altijd even naar de Stookwijzer van het RIVM. Deze geeft aan wanneer u beter geen houtvuur kunt maken, afhankelijk van de weersomstandigheden en de luchtkwaliteit. Ook is er de ‘Stookwijzer’ app, waar u een melding op uw telefoon kunt krijgen bij code rood.  

(Bron: Milieu Centraal, Trouw, Volkskrant, vtwonen. Foto: Shutterstock)

Geef een reactie

Reacties (16)

    erwin says:

    Onzin!

    Als timmerman heb ik veelvuldig schoon droog hout.
    Droger wordt het niet en dit hout is vrij van hout of lijm.
    En fsc gekeurd. Een reststroom die geen energie vergt om op locatie te komen en anders vij het restafval zou belanden. Na het overlijden van mijn vrouw is mijn gasverbruik 6/7 naar beneden gegaan. Scheelt mij minstens €3000 per jaar maar (uitgerekend pre-corona), dit zal nu minstens €5000,- zijn.
    Ik ben nu alleenstaande ouder, mijn kinderen waren 4 en 6 tijdens overlijden. Ik zit warm door mijn houtkachel (Beaufort hoog rendement met naverbranding), anders zit ik in de kou.
    Met mij zijn er veel anderen die enkel deze optie hebben. Ik stook zwitsers, zo droog mogelijk hout (droger dan timmerhout vind je nergens) maar wel iedere dag.
    Zo houd ik het vol. Mocht het mij onmogelijk worden gemaakt scheelt dat weer handen in de bouw. Ik verlaat NL dan (zullen vast mensen blij zijn)
    5 huizen verderop zit een stinkerd. Die stookt heel anders, maar hoogstwaarschijnlijk ook om financiële redenen.
    Maar met mij zijn er velen met weinig alternatief. Ik had nog de middelen om voor mijn minder vervuilende optie te gaan. Leuke info, mijn houtkachel (€1500)met rookkanaal( €2000) heeft zich in 1-2 jaar terug verdient.
    Ieder jaar nadien scheelt het mij duizenden euros.
    En ik heb zelden klachten van buren en wanneer ik ze wel heb blijkt het die ander te zijn. Bij mij zie je niet eens rook uit de pijp
    Misschien lijken er andere methoden nog schoner maar kijk dan het gehele traject eens door.

      erwin says:

      De volgende optie qua betaalbaarheid is het plaatsen van een diesel aggregaat

      rob rensen says:

      Of ga liever klagen over vuurwerk op oudejaars avond . Hier wordt voor een half jaar autoverkeer nodeloos de lucht ingeschoten. Om maar wat te noemen.
      Ik woon vlak langs de A13 bij het vliegveld en en Pernis. Dus mijn fijnstof uit mijn eco design valt daarbij best wel mee . Ik stook droog en ongeschilderd hout en stook mijn cv nauwelijks.
      Maar wat te denken over idd onze regering we schaffen in 2026 de korting op lpg G3 korting af omdat …. Ja waarom eigenlijk?
      Dus kan ik de installatie er uit laten halen want ik kan dat nooit meer rendabel maken .goed bezig deze milieu club.
      Maar even op houtstook terug te komen .houtstook is CO2 neutraal . Mist goed gestookt in een goede installatie met stookwijzer is het een grote vooruitgang .
      Waarschijnlijk zal het dan belast gaan worden in de toekomst als oplossing voor het nieuwe roken ..

      Dirck says:

      Diesel Agregaat?
      Ik las hout waar ik het 100% mee eens was.
      Pellets worden gemaakt van afval hout en vervoer naar fabriek + naar verkoper zakjes van plastic terug?
      Dat is 2x duur transport en flink duurdere.
      Zelf is mijn resthoutjes nihil, maar snoeiafval door Shredder doen is mooi aanmaak zooi.
      Een oude Kolenkit vol gieten, boven aansteken met de Crème Brulle brander van de Action en ook Zwitserse bergtop brand en deurtje kan dicht.
      Door alles tegen achterwand aan te storten en niets gestapeld, soms grote stukken onderin maar glas is hout vrij en bleef schoner dan vele andere stokers.
      Ik stook dus andermans snoeiafval en wegbrengen hoeft dan niet meer.
      Beetje LPG in Camper en aanhanger vullen en daar gaat heel veel snippers in.
      Na IBC tank vol half jaar laten staan en 1100 liters stook klaar gedroogde.
      Ja, deze 1000 liters tank gaat met kop 1100 liter in!
      Met 2 IBC tanks al veel te veel en verkoop ook nu voor buren.
      Geen zagen, en kloven open haard hout en ze komen langs met dubbele fietstassen vol voor €5,-
      Goedkoper als de zakjes Pellets en ik ben overschot ook kwijt.
      De Post NL heeft grootste en de kleine Action tasjes + rugzak & voorop rekje ook €5,- per fiets.
      Maar de bakfietsen, €10,- en dat is zwaar trappen als je accu defect is!
      Maar de Bamboo rijders durven ’t niet, hoe zou dat komen?

    sclerodemietje says:

    In een aflevering van de rijdende rechter gaat het over overlast van de houtkachel.
    Hierin kun je goed zien dat er veel mensen zijn die zeuren om zeuren.
    In de aflevering hebben ze een fijnstofmeting gedaan waaruit blijkt dat het eigelijk wel meevalt met de uitstoot van een houtkachel. En het verkeer de grootste veroorzaker is van het fijnstof. Wat hoofdzakelijk ofkomstig is van de banden en remmen. Lekker doorrijden dus met die zware elektrische auto’s.
    En als straks de accu’s verrot zijn sturen we dit massaal naar India zodat wij er geen last van hebbe. En dan nog zeggen dat we zogenaamd zo fantastisch bezig zijn voor onze klimaat.
    De overheid durfd de zwakste in de samenleving wel te pesten om zo de andere zeurende burggertjes rustig te houden en tegemoed te komen.
    Ze moeten de grote jongens hebben maar dat durven ze niet, ze lopen anders een hoop centjes mis voor het schatkistje.
    En ja, je kunt ook als stoker rekening houden met een ander zoals goed hout, windsnelheid en mist bijvoorbeeld.

      Dirck says:

      Deze ook gezien, maar een nieuwe kachel is vaak hoger rendement & schoner bij juiste manier van stoken + voldoende trek dus nooit bij windstil doen tenzij er een ventilator in de lucht aanvoer zit als in mijn kruipruimte!
      Ook de hoge schoorsteen, een echte gemetselde nu met 125 mm RVS erin gedaan voor makkelijk schoon ragen en lekkage gestopt.
      Deze gemetselde Kilo knaller uit 1928 is een accu die woonkamer + slaapkamers beide ook verwarmde en dat voel je.
      De 50~60 graden schoorsteen in beide slaapkamers is leuk, op zolder nog 30~40 graden van over dus hoger rendement dan Duitse leverancier getest heeft, geen 87% maar vele malen hoger door Rook kanaal uit 1928!
      In de woonkamer is de schoorsteen na enkele uren stoken vaak 70~90 graden dus daar geen kalender ophangen van papier!
      Maar ook nog 1/4 van hal bij voordeur + 3/4 Gang word zo opgewarmd.
      De Polyester jassen mogen daar dus niet meer hangen!
      Zonder Radiator een warme ingang van mijn woning!
      Gratis snoeiafval en heerlijke binnen komen.

    OpaEric says:

    De conclusie van dit artikel is dat eigelijk de warmtepomp het enige goede alternatief zou zijn.
    Op alle wijzen wordt Jan met de Pet gepaaid om maar te investeren in een electrische optie. De grootste winnaars hier zijn de overheid en de elektriciteitsmaatschappij. De Grote Kleine Man mag weer in de buidel tasten en het probleem van achterstallige investering in infrastructuur voor de grote heren oplossen.
    Ter vergelijking waarom dit geen zoden aan de dijk zet: bandenslijtage onder auto’s en de absurd hoge hoeveelheid fijnstof op rubber en plastic basis die daar van de lucht in gestoten wordt afgezet tegen een dagje goed doorstoken op een verantwoorde houtkachel volgens Duitse normen: op een stukje van 200 meter 75 passerende auto’s zonder de uitlaatgassen in acht te nemen. Maar hier hoor je niemand over, het is zelfs lastig de vergelijking te maken.
    Ook hoor je niemand over de mogelijkheid tot het plaatsen van een katalysator in het rookkanaal en de ontwikkeling van fijnstoffilters. Beiden maken verboden of afschaffen van houtstook compleet overbodig.
    Heel Scandinavië hoor je niet over fijstof uit houtstook. Goed, een beetje appels met peren, want de bevolkingsdichtheid is een stuk lager, maar als je gaat vergelijken hoeveel houtkachels scheelt het ineens een stuk minder: niet iedereen in dit kikkerlandje stookt immers hout.
    Al jaren probeert de regering de burger te laten investeren, maar wie controleert de motivatie en de argumenten? Elke keer wanneer de burger meegaat in de lokroep van de overheid en een (lok)regeling succes heeft, wordt deze regeling teruggedraaid en niemand die er eens twee keer over nadenkt. We zijn gaan forenzen, hebben CO2-arme auto’s aangeschaft, zonnepanelen, nu electrische auto’s en warmtepompen, straks thuisbatterijen, maar wat is er elke keer gebeurd en zal er steeds gebeuren? Hoeveel winst hebben de nutsbedrijven niet gemaakt in de coronaperiode en de Oekraïnecrisis? Wanneer worden wij eindelijk wakker en wordt er op hoger niveau eens verantwoordelijkheid genomen?

      Dirck says:

      Nee, niet voor iedereen is Warmtepomp perfecte oplossing!
      Ik kocht bewust een te grote omdat ik Dynamische Contract heb + Thuis Accu.
      De goedkope en soms geld toe stroom je huis warmer stoken en op dure uren ( 17.00~20.00 als iedereen thuis kwam met EV + Inductie koken? ) Dan staat de Warmtepomp uit.
      1/4 van de winter dagen is voldoende maar soms de houtkachel aan met gratis snoeiafval.
      Ja, van G (een) Label naar A++ gegaan en met houtkachel naar A++++ en op monument mogen 0 panelen!
      Wel komen die er nog op Schuurtje er achter met nu matig dak.
      Ik heb nog geen A++ label omdat ’t maar 10 jaren geldige is en ik niet weg wilde.
      G label is leuk voor WOZ waarde Taxatie en hou ik graag zo.
      Zolang ze nog geen Energie factuur vragen vind ik ’t prima.

    Bronski says:

    Wat betreft de kritiek op de open haard en andere inefficiënte houtstook ben ik het helemaal eens. Een uitzondering is er gelukkig wel, de Finse speksteenhaard. Kost een paar duiten, maar dan heb je ook wat. Volgens de fabrikant is een rendement van 94% haalbaar. Een groot deel van het fijnstof slaat neer aan de achterzijde van de kachel en kan met de aszuiger zelf worden weg gezogen.
    Duurt wel even voor je hem hebt terugverdiend, maar dan heb je wel wat.
    Dus!!!!! Niet alle houtstook over één kam scheren

      Dirck says:

      Deze ook bekeken, naast bepaald geen koopjes ook erg zware voor mijn houten vloertje en de schoorsteen is te klein!
      Een gemetselde slopen mag niet in Monument en 150 mm kon, 125 gedaan omdat dat makkelijker ging.
      Maar mijn enkele pijp in gemetselde schoorsteen is ook Accu die flink warm werd in Woonkamer, beide slaapkamers erboven en nog deel op zolder meetbaar.
      Met slechts 83% kachel met oventje er boven + vlakke bovenkant voor warmhoudplaat afhaal Chinees!
      Deze goedkope zooi van €998,- aanbieding bevalt prima, 5.3 Kw kacheltje kun je hoger stoken dan grote die je moet knijpen.
      Wel zit ik met goedkope doos die vaker de Hitte bestendige spuitbus van Action langs ziet komen.
      Ook de handgreep vervangen van dubieuze plastic door hardhout zelf gemaakte handgreep.
      Verders zag ik dat alle hier leverbare Speksteen te groot waren, vanaf 12 kw en mijn huis is te veel geïsoleerd.
      Wel denk ik er aan om deze goedkope stalen doos met hittebestendige kit met Tegels te beplakken aan zij en bovenkant.
      Maar om zelf tegels te bakken en glazuren, dat koste mijn nog wel jaartje als ik er tijd voor heb.

    Denbelg says:

    Zelf heb ik een zeer moderne pelletkachel staan met stoffilter dus ik draag mijn steentje goed bij. Mss zouden we eerst de zware industrie moeten aanpakken sinds deze de zwaarste vervuiler zijn. Laat ook eveneens mensen stoppen met oorlogje spelen en honderden bommen op mekaar te smijten. De vervuiling die van deze zaken komen kunnen wij als kleine garnalen nooit goed maken door duurzamer te worden.

      Dirck says:

      De Zeef / Vonken vanger moet ik vaker schoon / leeg maken en naast geen vonken uit de schoorsteen ook minder veegwerk!
      Deze RVS zeef is inderdaad voor uitstoot maar ook minder veegwerk als je deze tussen kachel en schoorsteen hebt zitten.
      Als de kachel minder trekt na 2~3 maanden even deze leeg halen en de RVS pijp is nu ook minder vuil.

    jacobus says:

    Wij stoken al langer dan 40 jaar hout .hebben 100 procent droog hout en een speksteen kachel .wij hebben een lage energie rekening .en dat willen wij graag zo houden .Nederland loopt over van alle regels .geef twee mensen die wat te zeggen hebben in een gemeente pen en papier en ze schrijven de gekste dingen op .laat ze zich druk maken om de echte problemen in dit land .dan zijn ze nog nuttig ook .ps ik heb ff gekeken ze rekenen 58 procent belasting op gas .als ze zo duurzaam willen zijn haal daar dan 50 procent van af .dan gaan messchien meer mensen stoppen met houtstook .ik stop pas als ik twee keer voor de rechtbank heb gestaan .vriendeljke groet jacobus

      Hugo v Dam says:

      Dus we moeten op de koude winteravonden gezellig met zn allen rond de warmtepomp gaan zitten? Wat een lachwekkend artikel, ga je druk maken om echte problemen graag

      Dirck says:

      Ja, ik zag ook; Gas 69 cent en Energie belasting bijna 71 cent.
      Alleen heb ik geen meter meer en kraan dicht gedraaid.
      Wel heb ik nog gas, geen Aard maar Butaan in flesje voor kookplaat en de C.V. ketel voor warme douche.
      De 80 liters warmtepomp Boiler was levertijden komt volgende jaar wel.

      Maar op de flessen Butaan; €0,00 Energie belasting, wel binnen zetten want bij koude bevriest het!
      Propaan gaat beter maar ook flink duurder en LPG is voor Camper wel maar thuis wil ik dat niet.

    koekoek says:

    We wonen al 45 jaar in een zeer goed geïsoleerde, vrijstaande, naar het zuiden georiënteerde woning
    Zowel dak, buitenmuren, en vloer zij perfect geïsoleerd. We kunnen gratis beschikken over hardhout uit de Kempische bossen. We verwarmen ons gans huis met extreem droog eigen brandhout.(> 5 jaar gedroogd) en stoken in een degelijke massieve houtkachel. In de herfst en winter vanaf +/- 16.30 u tot 22.00 u.
    Alleen met een warmte detector zou je onze schouw buiten kunnen lokaliseren.
    We leven heel milieubewust en doen al bijna al onze verplaatsingen met het openbaar vervoer en meestal met de fiets.
    We zullen blijven verwarmen met hout zolang de landbouw van Europa elk jaar opnieuw de velden met vergif volledig mag kapot spuiten. Zolang er niet ingegrepen wordt in het om zeep helpen van de biodiversiteit in de natuur door massale uitstoot van stikstof door verkeer, vliegverkeer en de MEGA-veeteelt.
    U schiet met een kanon op een mug, U zou veel beter de werkelijke milieu en gezondheidsproblemen van het mensdom op de kaart zetten.