Dit helpt tegen jeuk door de eikenprocessierups

Wat helpt er nou echt tegen jeuk door de brandhaartjes van de eikenprocessierups? We zetten de mogelijkheden op een rij en vertellen hoe u het beste kunt voorkomen dat u met de haartjes in aanraking komt.

Vanaf wanneer overlast?

Het is over het algemeen goed te voorspellen op welk moment haartjes van de eikenprocessierups overlast gaan veroorzaken. Normaal is dit zo vanaf ongeveer half mei het geval. In 2021 ligt dat iets anders. Na warmte in maart is het lang koud gebleven. Dit heeft de ontwikkeling van de rupsen vertraagd. Aanvankelijk is daarom aangenomen dat ze pas vanaf juli voor jeuk gaan zorgen. Door het warme begin van juni komen de larven echter versneld in het 4e stadium en daarmee de fase dat ze over brandharen beschikken. Dit geldt vooral voor rupsen die aan de zuidkant van bomen zitten. Rupsen op meer schaduwrijke plekken zijn over het algemeen nog niet zo ver. En van de rupsen die aan de noordkant zitten verkeren de meeste nog in het 2e en 3e larvestadium, waarin ze nog niet over jeuk veroorzakende brandharen beschikken.

Jeuk en irritatie

Wie in contact komt met de haartjes van een eikenprocessierups, kan jeukende bulten krijgen. Hoeveel bulten er ontstaan, hangt af van de hoeveelheid brandhaartjes die op de huid terecht komen. Over het algemeen gaan de klachten binnen enkele dagen tot 2 weken vanzelf over. Naast de huid, zijn ook de mond, ogen en longen plaatsen waar de eikenprocessierupshaartjes irritatie kunnen veroorzaken. In sommige gevallen – met name ogen en mond- kan het verstandig zijn een arts te raadplegen. In veel andere gevallen is het verwijderen van de haartjes en het smeren van mentholzalf afdoende om de jeuk te onderdrukken.

Haartjes verwijderen

Het verwijderen van de haartjes is niet altijd even makkelijk. Spoel de huid en ogen met lauw water, bijvoorbeeld onder de douche. Daarnaast kunt u plakband gebruiken om brandhaartjes die op uw huid zitten te verwijderen. Ook een kleefroller tegen pluisjes is een goede optie om ze van uw huid te krijgen. Als ze op uw kleding zitten, kunt u deze het best zo snel mogelijk uitdoen en wassen op 60 graden. Doe er geen andere kleding bij om kans op ‘besmetting’ te beperken.

Zalf en medicijnen

Bij veel jeuk kan een verkoelende zalf of crème met bijvoorbeeld menthol helpen. Dit is zonder recept bij de drogist of apotheek verkrijgbaar. Bij oogklachten zijn er oogdruppels verkrijgbaar die irritatie kunnen verhelpen. Bij aanhoudende klachten kan een antihistamine zalf of pillen helpen. U kunt hier via uw huisarts om vragen.

Niet krabben

Het is bijna een onmogelijk advies, maar probeer in elk geval niet aan de bultjes te krabben. Dat geeft misschien heel even verlichting, maar vervolgens krijgt u alleen nog maar meer jeuk. Ook kunnen er wondjes ontstaan en in het ergste geval blijven daar littekens door achter.

Lees ook: Heeft u een hond? Pas dan extra op voor de eikenprocessierups

Hoe kunt u jeuk voorkomen?

Het voorkomen van jeuk voor de eikenprocessierups is lastig, maar u kunt het risico wel zoveel mogelijk beperken. Zo kunt u tijdens een wandeling of fietstocht door de natuur het beste uw hoofd, nek, armen en benen bedekken en een (zonne)bril dragen. Bent u bekend in de omgeving en staan er veel eikenbomen in een bepaalde straat of laan, verleg uw route dan zo mogelijk naar een meer eikenloos alternatief. Verder is het verstandig om liever niet op de grond te gaan zitten. Wilt u ergens picknicken of uitrusten, doe dit dan in elk geval niet onder een eikenboom. In de meeste gemeenten zijn eiken met een nest voorzien van een rood waarschuwingslint, maar dat is niet altijd het geval.

Eikenbomen bij uw huis

Woont u in de buurt van eikenbomen, overweeg dan uw was niet buiten te drogen te hangen. De haartjes worden namelijk ook met de wind vervoerd en kunnen zo op uw was terecht komen. Sluit daarom ook de ramen als de wind in de richting van uw huis staat. Houd eventuele zandbakken zoveel mogelijk dicht en laat geen speelgoed (van honden) buiten liggen. Dek zwembaden ook af en laat kinderen of dieren niet op het gazon spelen.

Bedenk u tenslotte dat waar eikenprocessierupsen aanwezig geweest zijn, de oude brandharen nog lange tijd (6 tot 8 jaar!) voor ongemak kunnen zorgen.

Zomerse jeuk

Naast de haartjes van de eikenprocessierups zijn er bij warm weer meerdere oorzaken van jeuk. In een eerder artikel beschrijven we wat u onder andere kunt doen tegen muggenbulten en beten van bedwantsen.

(Bron: Thuisarts, Nature Today, Zorgwijzer, Weeronline, RIVM archief)