De ziekte van Lyme

In Nederland is het aantal patiënten met de ziekte van Lyme de afgelopen 10 jaar verdubbeld. De klimaatverandering is gunstig voor de teek. Maar hoeveel mensen precies aan de ziekte lijden is nog steeds onduidelijk. De klachten zijn vaag en de ziekte is moeilijk vast te stellen. Voorkomen is beter dan genezen.

Wat is de ziekte van Lyme?

Midden jaren 70 wordt de ziekte voor het eerst ontdekt in de Verenigde Staten. Pas in 1981 is vastgesteld dat de ziekte wordt overgebracht door teken. Sommige teken dragen de bacterie Borrelia Burgdorferi bij zich. Door een beet wordt de ziekte overgebracht op de mens. Niet alle teken dragen de bacterie bij zich en niet elke beet duurt lang genoeg om de bacterie over te dragen. Jaarlijks gaan rond de 70.000 Nederlanders naar de huisarts voor een tekenbeet. Maar waarschijnlijk lopen wel 10 keer zoveel meer mensen een teek op en verwijderen die zelf. De ziekte van Lyme komt in Nederland per jaar ongeveer 25.000 keer voor.

Symptomen

Een van de eerste symptomen zijn een rode ring/vlek (erythema migrans) op de plaats waar de teek heeft gebeten. Na het verwijderen van de teek ontstaat vaak ook een rode plek waar de zuigmond heeft gezeten. Dat ruimt het lichaam zelf op. Ontstaat er na enkele weken opnieuw een rode vlek doe langzaam ringvormig uitbreidt, ga dan direct naar de huisarts. Die vlek kan tot 3 maanden na de beet ontstaan. Vaak gaat de vlek gepaard met griepachtige klachten zoals hoofdpijn, stijve nek, koorts, spierpijn en vermoeidheid. In een later stadium ontstaan klachten als uitval van een zenuw bijvoorbeeld in het gezicht, hersenvliesontsteking, ontstoken gewrichten of zelfs het ontsteken van het hart. Door de lange tijd tussen de klachten is het onduidelijk of de klachten door de tekenbeet zijn ontstaan.

Genezing

De bacterie reageert op normale antibiotica. De dosering is wel hoger dan normaal en de kuur duurt langer dan bij andere infectieziekten. De bacterie kan namelijk overals zitten en is moeilijk te bereiken. Een kuur kan wel 2 tot 4 weken duren. Wanneer de bacterie in de hersenen zit moet de antibiotica met een infuus ingebracht worden.

Voorkomen en verwijderen

De teek is het  hele jaar actief afhankelijk van de temperatuur. Hoe hoger de temperatuur, hoe actiever. Vanaf maart stijgt het aantal snel. Het hoogste aantal teken wordt in de periode mei tot en met september waargenomen. Teken vliegen niet, ze kruipen of laten zich vallen vanaf een tak als er een dier of mens langs komt.
Blijf bij een wandeling in het bos op de paden. Draag lange mouwen en een lange broek. Zet bij kinderen een petje op, want de teken zitten op 1,5 meter van de grond. Precies op de hoogte van het kinderhoofd. Controleer bij thuiskomst het hoofd en lichaam. Op de eerste dag graaft de teek zich in de huid, waardoor hij nog gemakkelijk te verwijderen is.

Verwijder de teek zo snel mogelijk. Gebruik hiervoor een tekentang of tekenpincet. Kleine- en volgezogen teken zijn lastig te verwijderen. Probeer de teek zo dicht mogelijk op de huid (bij de kop) beet te pakken. Knijp niet in het lichaam van de teek, want dan perst u de bacteriën juist in de huid. Irriteer de teek niet met olie, alcohol of vuur. Dit verhoogt de kans op besmetting! Desinfecteer het bijtwondje na verwijdering van de teek met alcohol (70 procent) of met jodium. Noteer de datum in uw agenda en houd de huid de komende maanden goed in de gaten.

Dokter Ted van Essen bespreekt dit onderwerp in Tijd voor MAX Radio op dinsdag 24 mei 2016 om 18.00 uur op NPO Radio 5.