De week van de Euthanasie

Van 9 tot en met 16 februari 2019 is het de Week van de Euthanasie. Een onderwerp wat nog altijd moeilijk blijft om te bespreken. Volgens dokter Ted is het wel belangrijk om hier over te praten en dit ook vooral niet uit te stellen.

Kenbaar maken

Als u wilt dat er bij uw huisarts, familieleden of naasten iets bekend is over uw wensen bij ernstige ziekten of overlijden, dan is het verstandig om dit op tijd kenbaar te maken. Het is geen fijn idee om over het levenseinde na te denken, maar er kan in ieders leven een moment komen waarop artsen u niet meer beter kunnen maken. Dan is het voor alle partijen goed om te weten wat uw wensen zijn. Artsen willen u bij voorkeur de zorg blijven geven die bij uw wensen past, maar dat kan alleen als zij weten wat u wilt. Door hier op tijd over na te denken, op een moment dat er bijvoorbeeld nog helemaal geen klachten zijn door ouderdom of ziekte, voorkomt u dat u hierover beslissingen moet nemen terwijl u angstig bent, pijn hebt of niet genoeg energie meer hebt. Door het gesprek op tijd te voeren voorkomt u ook dat het ineens te laat is. Bijvoorbeeld als u een zware beroerte krijgt, of een hartstilstand, of door een ongeluk in coma raakt. Dan is het vaak niet meer mogelijk om te laten weten wat u wel en niet wilt.

Doorbehandeling

Artsen hebben van nature vaak de neiging om patiënten te blijven behandelen. Dit kan betekenen dat u in de laatste fase te maken krijgt met behandelingen die niet zinvol zijn maar wel vervelende bijwerkingen hebben. Doorbehandeling kan de patiënt ook het idee geven dat er nog kans is op genezing, terwijl dat niet meer zo is. Zo bestaat de kans op wederzijdse misverstanden. Die kunnen worden voorkomen door uw wensen over de laatste levensfase tijdig te bespreken. Niet alleen met de artsen, maar ook met uw familie en vrienden.

Wat bespreekt u met de huisarts?

Wanneer u uw laatste levensfase met de huisarts wilt bespreken, neem hier dan de tijd voor. Vraag een dubbel consult aan en neem eventueel iemand mee, want 2 horen er meer dan 1. Bent u ziek, dan kan de huisarts u informeren over de verloop van de ziekte, de behandeling en wat u kunt verwachten. U kunt aangeven waar u vooral tegenop ziet. Voor welk lijden bent u bang en wat wilt u beslist niet meemaken? De huisarts kan u vertellen wat de mogelijkheden zijn op het gebied van palliatieve zorg, zorg voor kwaliteit van leven. Het gesprek met de huisarts is bedoeld om de wensen en grenzen zo goed mogelijk aan te geven. Van het gesprek worden aantekeningen gemaakt die in uw dossier worden opgenomen. En dat is belangrijk, want ook andere behandelaars, zoals artsen op de huisartsenpost of specialisten in het ziekenhuis, moeten deze informatie in kunnen zien.

Wilsverklaring

Een wilsverklaring is een verklaring waarin u uw wensen opschrijft voor wat betreft de medische zorg in de laatste levensfase, voor het geval u die op het moment zelf niet meer kunt aangeven. Welke behandelingen wilt u wel en niet meer ontvangen? Als patiënt heeft u namelijk het recht om elke behandeling te weigeren. Voor iedere behandeling die een arts uitvoert moet hij uw toestemming hebben. U kunt in zo’n wilsverklaring alvast een behandelverbod aangeven voor bepaalde situaties, bijvoorbeeld of u wel of niet gereanimeerd wilt worden en of dat u thuis of in een hospice wilt sterven. U kunt hierin ook aangeven wie medische beslissingen mag nemen wanneer u dat zelf niet meer kunt. Diegene is dan namens u gemachtigde. Heeft u een wilsverklaring opgesteld, dan kunt u de huisarts vragen een kopie daarvan bij uw medisch dossier te voegen.

Euthanasie

In de wilsverklaring kunt u aangeven dat u in bepaalde situaties euthanasie wilt. U komt in principe voor euthanasie in aanmerking als er volgens medische inzichten sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Geen enkele arts verplicht is om mee te werken aan levensbeëindiging, ook niet als er een wilsverklaring van die strekking bestaat: het is geen plicht van de arts en geen recht van de patiënt. Euthanasie is volgens de wet strafbaar tenzij er aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen is voldaan. Bij die zorgvuldigheidseisen hoort ook dat de arts ervan overtuigd is dat de patiënt het verzoek vrijwillig en weloverwogen doet en dat er tenminste 1 andere onafhankelijke arts wordt geraadpleegd, een zogenaamde SCEN-arts (Steun en Consultatie bij Euthanasie in Nederland). Achteraf wordt door een regionale toetsingscommissie nog beoordeeld of de betrokken arts zorgvuldig heeft gehandeld.

Strenge criteria

Omdat er terecht zulke strenge criteria worden gehanteerd weet u als patiënt dus niet zeker of uw verzoek om euthanasie uiteindelijk ook wordt gehonoreerd. Maar door het helder en duidelijk in de wilsverklaring op te nemen vergroot u de kans daarop natuurlijk wel. Heel belangrijk is ook om regelmatig bij een bezoek aan de huisarts te benadrukken dat u er nog steeds hetzelfde over denkt. In de praktijk blijkt een wilsverklaring voor euthanasie vaak nutteloos als hij jaren geleden is opgesteld en in de tussentijd niet meer is geactualiseerd. Wanneer u nog gezond bent kan het lijken dat het leven in een bepaalde situatie de moeite niet meer waard is. Eenmaal in die omstandigheden beland ontdekken mensen vaak dat er toch nog genoeg is om een tijdje voor door te willen leven. Ook daarom is het belangrijk om regelmatig het gesprek te voeren.

Dit onderwerp wordt besproken in Tijd voor MAX op 12 februari 2019.

Stel uw vraag aan dokter Ted van Essen

U kunt van dinsdag 12 februari tot woensdag 13 februari 2019 10.00 uur hieronder vragen stellen aan dokter Ted van Essen over een euthanasie. Andere vragen worden niet beantwoord. Na woensdag 12 februari mag u uiteraard een reactie achterlaten, maar deze wordt niet meer beantwoord. Dit betreft geen persoonlijk consult! De dokter moet u daarvoor immers goed kennen. Dokter Ted helpt u graag met algemene informatie en achtergronden bij het onderwerp dat is behandeld in Tijd voor MAX.

U moet zich eerst registreren en inloggen om uw vraag te stellen. Uw e-mailadres is niet zichtbaar voor anderen en u kunt een fictieve naam opgeven. De naam die u achterlaat is wel zichtbaar. Ter bescherming van uw privacy verzoeken wij u persoonlijke gegevens niet te vermelden in uw bijdrage.