‘Slechthorendheid nog meer impact op het dagelijks leven door corona’
Het is vandaag Internationale Dag van het Gehoor, World Hearing Day. Deze dag is in 2007 door de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) in het leven geroepen om aandacht te vragen voor gehoorverlies en de gevolgen daarvan. Maar hoeveel mensen in Nederland zijn slechthorend? En kan doofheid worden voorkomen? En wat is de impact van de coronamaatregelen op slechthorenden? Dokter Ted van Essen geeft uitleg.
1,2 miljoen slechthorende in Nederland
Hoeveel mensen er in Nederland slechthorend zijn is eigenlijk nooit heel goed onderzocht. De cijfers zijn altijd gebaseerd op hoe die in het buitenland lagen. Maar het Erasmus MC heeft samen met het kenniscentrum Veiligheid.nl een voorlopig onderzoek gepubliceerd. Hierin is een groep inwoners van 40 jaar en ouder uit de Rotterdamse wijk Ommoord sinds 1990 gevolgd. Van 20.000 mensen van deze groep zijn de gegevens bekend. “Wanneer we die gegevens vertalen naar hoe dat dan over heel Nederland zou liggen, dan blijkt dat naar schatting 13 procent van de Nederlandse bevolking van 40 jaar en ouder een gehoorverlies heeft van meer dan 35 decibel. Dat komt neer op 1,2 miljoen mensen die in het dagelijks leven moeite hebben anderen te verstaan. Omdat gehoorverlies vaak al op jonge leeftijd begint is het van belang dat er veel aan preventie wordt gedaan, want veel gehoorverlies ontstaat door lawaaischade.”
RNA
Het Radboud UMC heeft woensdag 3 maart 2021 de eerste resultaten van een onderzoek over doofheid bekend gemaakt. Daaruit blijkt dat een bepaald soort doofheid kan worden voorkomen. “De methode heeft eigenlijk wel wat van de RNA-coronavaccins die we nu hebben, want ook hierbij gebruiken ze een zelfgemaakt stukje RNA, dat een belangrijke rol speelt bij het doorgeven van de genetische informatie aan de cellen.”
Slecht eiwit
Bij deze erfelijke gehoorafwijking is er sprake van een gen dat een slecht eiwit aanmaakt, dat de aanmaak van een bepaald soort goed eiwit belemmert. Ieder mens heeft zowel een DFNA9-gen van zijn vader als van zijn moeder. Bij zo’n gen hoort een eiwit. Heeft u 2 gezonde kopieën van het gen, dan is er niets aan de hand. Krijgt u van vader óf moeder echter een gemuteerde kopie, dan ontstaat later in het leven deze vorm van doofheid. Het gemuteerde eiwit hecht namelijk zich aan het goede eiwit, dat door de klontering zijn werk niet meer kan doen.
Uitschakelen genkopie
“Eerst weet het lichaam het slechte eiwit nog wel op te ruimen, maar zo rond het 40ste levensjaar hoopt het afval zich op, de gehoorcellen gaan slechter functioneren, sterven na verloop van tijd af. Na jarenlang goed te hebben kunnen horen merken DFNA9-patiënten ineens dat hun gehoor achteruit gaat, soms heel snel achteruitgaat. Die wetenschappers van het Radboud UMC hebben nu ontdekt hoe je de gemuteerde genkopie kunt uitschakelen met zo’n zelfgemaakt stukje RNA, dat het lichaam het sein kan geven om het gemuteerde gen en het bijbehorende slechte eiwit uit te schakelen. Ze noemen de methode met het RNA een ‘genetische pleister’.
Coronatijd zwaar voor slechthorende
Sinds de start van de coronapandemie is er een aantal maatregelen van kracht, zoals het houden van anderhalve meter afstand, dragen van een mondkapje en op veel plekken zijn plastic schermen geplaatst, zoals bij kassa’s. Onderzoekers van Amsterdam UMC vroegen aan 900 mensen met normaal en slecht gehoor wat deze maatregelen voor hen betekenen. Uit de onderzoeksgegevens blijkt dat 45 procent van de mensen met een gehoorbeperking meldt dat hun slechthorendheid meer impact op hun leven heeft dan voor de start van de pandemie. Bijna 90 procent van de ernstig slechthorenden kan mensen met een mondkapje slecht tot heel slecht verstaan, terwijl ongeveer twee derde gehinderd wordt door een plastic scherm en door de anderhalve meter.
Minder goed te zien en verstaan
“Het is ook logisch: mensen die slechthorend zijn kijken ook naar de lipbewegingen van hun gesprekspartner, en die zie je op anderhalve meter afstand al minder goed en met een mondkapje op natuurlijk helemaal niet. En uiteraard valt iemand die door een mondkapje of scherm heen spreekt veel minder goed te verstaan. Verder blijkt dat een hoortoestel niet goed samen gaat met een mondkapje; het is lastig met het op- en afdoen van het mondkapje, en mensen raken daarbij hun hoortoestel zelfs regelmatig kwijt. Verder blijkt uit dit rapport dat slechthorenden nu wel veel videobellen, maar ook daarbij moeite hebben de ander te verstaan.”
Dokter Ted van Essen bespreekt dit onderwerp op 3 maart 2021 in Tijd voor MAX.