'Corona daagt ons uit'

Omroep MAX heeft de handen ineen geslagen met Prof. Eric van Gorp, Prof. Erik Scherder, Prof. Andrea Maier en Prof. Leonard Hofstra om de problemen bij ouderen in tijden van het coronavirus en sociale afstand in kaart te brengen. De wetenschappers doen onderzoek via de website HouRitmeTegenCorona. Met de resultaten gaan diverse MAX-programma’s content maken om senioren weerbaarder te maken tegen het virus en de effecten ervan. De wetenschappers zelf publiceren regelmatig op MAX Vandaag een column waarin zij hun ervaringen en bevindingen met u delen.

Deze keer een column van Prof. Eric C.M. van Gorp. Hij is hoogleraar klinische Virologie aan het Erasmus MC. Volgens Van Gorp daagt corona ons uit en is het van groot belang dat we ons gedrag veranderen. Voor onszelf en voor anderen.

Infectieziekten, epidemie, pandemie

Infectieziekten zijn van alledag. Door hygiëne, vaccinatie en tijdige behandeling lukt het meestal de gevolgen van een infectieziekte te beperken (behandelen) of zelfs te voorkomen (hygiëne en vaccinatie). Maar eens in de zoveel tijd is een infectieziekte in staat de dans te ontspringen en zich veel sneller te verspreiden onder grote groepen van de bevolking. Dan is sprake van een epidemie en soms zelfs van een pandemie.

Infectieziekten van jong tot oud

Met de gevolgen van infectieziekten hebben we een leven lang te maken; van jong tot oud. Sommige infectieziekten veroorzaken juist problemen op de kinderleeftijd, denk aan de bekende kinderziektes. Voor veel van deze infectieziekten, bijvoorbeeld Mazelen, de Bof, Rodehond, allemaal virusinfecties, hebben we gelukkig hele goede vaccins beschikbaar. Door het succes van vaccinatie kunnen we ziekte en sterfte voorkomen. Andere infectieziekten zien we juist op wat oudere leeftijd vaker voorkomen, voorbeelden zijn de griep (Influenza) en longontsteking ten gevolge van de Pneumococcen bacterie. Ook deze infectieziekten kunnen we gelukkig met beschikbare vaccins voorkomen. Veel mensen krijgen op basis van leeftijd of een onderliggende ziekte of behandeling deze vaccins aangeboden.

Vaccinatie

Als we een vaccin beschikbaar hebben kunnen we de verspreiding van een infectieziekte voorkomen en daarmee dus ziekte en sterfte voorkomen. Voor een nieuwe infectie, zoals het nu circulerende nieuwe coronavirus, het COVID-19, hebben we het vaccin nog niet klaarliggen. Het ontwikkelen van een vaccin kost helaas veel geld en helaas ook tijd. Maar door slim gebruik te maken van de beschikbare kennis kunnen we, als er voldoende middelen beschikbaar zijn, misschien een vaccin ontwikkelen dat al over een jaar beschikbaar is.

Gezond leven ‘corona daagt ons uit’

In de tussentijd hoeven we niet stil te zitten, want we kunnen heel veel doen om onszelf gezond en weerbaar te maken en houden. Onze leefstijl beïnvloedt op allerlei manieren de kracht van ons. Bijzonder is dus dat wij zelf in staat zijn invloed op deze factoren uit te oefenen en zo bij te dragen aan onze eigen weerbaarheid. Dat is een krachtige boodschap en heel goed nieuws in deze tijd dat het vaccin er nog niet is.

Wat betekent een goede hygiëne als onderdeel van een gezonde leefstijl

Een gezonde leefstijl wat hoort daarbij? Verschillende aspecten zijn daarin van belang, waaronder gezonde voeding, voldoende lichaamsbeweging, psychische ontspanning, een goede persoonlijke hygiëne en dat daarin een heel belangrijke sociale verbinding en verantwoordelijkheid ligt. Met een goede persoonlijke hygiëne bescherm ik mijzelf, maar ook mijn omgeving. Tegelijk wordt duidelijk dat onder hygiëne ook de zorg voor onze leefomgeving en de natuur valt.

Gedrag en doorbreken van gewoontes

We zijn bepaalde gewoontes inmiddels ‘gewoon’ gaan vinden, maar realiteit is dat we steeds kwetsbaarder geworden zijn en minder weerbaar tegen nieuwe infectieziekten uitbraken. Technische ontwikkelingen maken ons leven aangenaam en gemakkelijker, maar vandaag leren we dat ons gedrag, onze leefstijl, waar hygiëne een onderdeel van is het meest krachtige wapen is dat we in handen hebben. In de kern hebben we het over gedrag en over gedragsveranderingen, we hebben het over persoonlijke verantwoordelijkheid, maar daaraan direct gekoppeld verantwoordelijkheid voor elkaar, over saamhorigheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Een positieve boodschap

Met menselijk gedrag creëren we risico’s en zelfs uitbraken op grote schaal, maar tegelijk is menselijk gedrag en sociale verbinding ook de sleutel naar een duurzame oplossing om deze uitbraak onder controle te krijgen en een volgende uitbraak beter te voorkomen en als bevolking weerbaarder te zijn. Daarom de challenge ‘hou ritme tegen corona’.