Botontkalking

Wetenschappers hebben aangetoond dat vitamine C niet alleen de weerstand verhoogt, maar ook beschermt tegen botontkalking.

Botbalkjes

De binnenkant van een bot is versterkt met een soort honingraat van botbalkjes. Een volwassen bot verandert: er wordt voortdurend bot afgebroken en nieuw bot aangemaakt. In de loop van ons leven wordt de buitenste rand van een bot steeds dunner en de botbalkjes steeds fijner. De sterkte van een bot neemt daardoor continu af. Dit is normaal.

Bot bestaat voor een groot deel uit kalk, ofwel calcium. Het is dus belangrijk om hier voldoende van binnen te krijgen. Verder heeft het lichaam vitamine D nodig voor botaanmaak. Zodra we een tekort aan calcium en/of vitamine D hebben, wordt er minder goed bot aangemaakt en wordt het broos. Dat is botontkalking of osteoporose.

Symptomen

Botontkalking kan ontstaan zonder dat we het doorhebben. U voelt er namelijk niets van. Het grote risico van botontkalking is dat botten makkelijk breken bij bijvoorbeeld een val. Ouderen vallen vaker en lopen daardoor meer risico op een breuk. Per jaar breken zo’n 80.000 mensen, vooral vrouwen, boven de 50 jaar een bot. Daarnaast breken 5 op de 1000 personen boven de 75 jaar een heup. Deze breuk komt het meest voor in de hals van het bovenbeen, dat is namelijk de zwakste plek. Ook polsbreuken komen veel voor.

Botten kunnen bij osteoporose echter ook breken zonder een val of harde stoot. Dit gebeurt vooral in de rugwervels. Deze kunnen ongemerkt breken of inzakken. Dat kan heel pijnlijk zijn, maar ook gebeuren zonder dat we het merken. Als gevolg hiervan zakt iemand wat in en kan hij of zij een kromme rug krijgen. Ook komen de ribben wat dichter bij het bekken te staan, waardoor de buikwand wat gaat uitpuilen.

Voorkomen

Zorg dat de botten zo sterk mogelijk worden en blijven: dan gaat de afbraak ook langzamer. Het bot wordt tot ons dertigste steeds sterker. Daarna breekt het af. Zodra de vijftig is gepasseerd gaat die afbraak nog sneller. Vrouwen hebben hier extra last van doordat er na de overgang minder hormonen worden aangemaakt.

Botten worden sterker door veel te bewegen, doe dit minstens een half uur per dag. Zorg er bovendien voor voldoende kalkinname, ofwel calcium. Dit zit vooral in melkproducten, daarom is het noodzakelijk om dagelijks vier bekers melk of andere melkproducten te consumeren. Tenslotte heeft het lichaam voldoende vitamine D nodig, dat wordt aangemaakt zodra de huid met zonlicht in aanraking komt. Elke dag een halfuurtje lopen in de buitenlucht is voldoende. Ouderen komen echter vaak te weinig buiten, daarom kunnen de klachten toenemen. Vooral bewoners van een verpleeghuis zitten te veel binnen. Vrouwen boven de 50 jaar en mannen boven de 70 jaar hebben vrijwel allemaal tekort aan vitamine D. Zij kunnen beter vitamine D in tabletjes slikken. Dit wordt ook aangeraden aan mensen met een donkere huidskleur, hun lichaam maakt minder vitamine D aan wanneer het in aanraking komt met zonlicht.

Uit onderzoek is gebleken dat vitamine C ook hard nodig is om de botten sterk te houden. Vitamine C krijgen we binnen door gezonde voeding, vooral fruit. Ook in aardappels zit veel vitamine C. Gezonde voeding is bovendien nodig om ondergewicht te voorkomen. Ondergewicht verhoogt het risico op botontkalking. Net zoals roken en teveel alcohol consumeren.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 23 oktober 2012.