Artrose en artritis, wat is het verschil?
Publicatiedatum: 22 december 2021
De aandoeningen artrose en artritis worden vaak door elkaar gehaald. Niet gek, want ze klinken enigszins hetzelfde en hebben beide te maken met onze gewrichten. Maar wat is precies het verschil?
Kwaliteit kraakbeen
Artrose heeft te maken met de kwaliteit van het kraakbeen in onze gewrichten. Tussen de botten in het gewricht zit kraakbeen. Dit kraakbeen zorgt ervoor dat de botten soepel over elkaar glijden en dat bijvoorbeeld een knie makkelijk buigt en strekt. Bij artrose wordt het kraakbeen steeds dunner en zachter en uiteindelijk verdwijnt het. Door het wegvallen van het kraakbeen wordt het slijmvlies, dat om het bot zit, gevoeliger voor ontstekingen. Het gewricht kan daardoor warm aanvoelen, zwellen en dikker worden. Als het kraakbeen helemaal weg is, schuiven de botten over elkaar en dat is pijnlijk.
Klachten bij artrose
Wie last heeft van artrose, kan verschillende klachten ervaren. Bijvoorbeeld pijn bij bewegen. Ook bij het starten van een beweging nadat u een poos heeft gezeten kunnen klachten optreden. Of aan het begin van de dag, bij het uit bed komen. En als de gewrichten ontstoken zijn, kunnen ze warm, gezwollen en soms rood en pijnlijk zijn. Door de pijn en stijfheid is bewegen minder makkelijk, wat ook weer klachten met zich meebrengt.
Ontstaan en behandeling
Hoe artrose ontstaat, is niet bekend. Wel speelt erfelijke aanleg een rol en komt het bij vrouwen 2 tot 3 keer vaker voor dan bij mannen. Andere factoren die een rol kunnen spelen zijn leeftijd – het komt vaker voor bij mensen op een hogere leeftijd – overgewicht en langdurig zwaar lichamelijk werk. De diagnose wordt vastgesteld naar aanleiding van uw klachten en lichamelijk onderzoek door een arts. Er bestaan geen medicijnen voor. Hoe vreemd dat misschien klinkt, in beweging blijven is het belangrijkste, eventueel aangevuld met speciale oefeningen. Soms zijn gewrichten zo aangedaan dat ze vervangen moeten worden door een gewrichtsprothese.
Ontstekingen in gewricht
Bij artritis zitten de ontstekingen in het gewricht. Soms in meerdere gewrichten tegelijk. Het kan ontstaan door een infectie of door een reumatische aandoening, reumatoïde artritis (afgekort RA). Dit is een chronische aandoening, een auto-immuunziekte. Bij een auto-immuunziekte werkt het afweersysteem niet goed en keert het als het ware tegen het lichaam. De klachten kennen een wisselend verloop. Soms vlamt het op, andere keren is het ‘rustig’.
Wordt het veroorzaakt door een bacterie, dan wordt het bacteriële artritis genoemd. De ontsteking wordt dan veroorzaakt door een bacterie die zich op en in een gewricht nestelt. Het lichaam reageert hierop met een afweerreactie. Die reactie veroorzaakt de ontsteking. In veel gevallen kan deze vorm van artritis behandeld worden met antibiotica. Dat moet snel gebeuren, anders kan het kraakbeen en bot beschadigen.
Klachten bij artritis
De klachten bij reumatoïde artritis zijn vergelijkbaar met artrose, pijnlijke, gezwollen en stijve gewrichten die soms warm aanvoelen. Het heeft ook effect op de beweeglijkheid. Mensen met de aandoening hebben ook vaak klachten van vermoeidheid en ontstekingen van de aanhechtingen van pezen en van slijmbeurzen. In het geval van een bacteriële artritis gaat het om plotselinge, hevige pijn. Vaak met koorts en ziek voelen.
Medicijnen
In tegenstelling tot artrose kan artritis wel vastgesteld worden aan de hand van een bloedonderzoek. De ontstekingswaarden en antistoffen die met het afweersysteem te maken hebben, kunnen gemeten worden. Röntgenfoto’s en aanvullend lichamelijk onderzoek door een arts horen ook bij het vaststellen van de diagnose. Voor de behandeling van artritis helpen medicijnen om de gewrichtsontstekingen te verminderen. Omdat het hier gaat om een auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem hard werkt, worden er vaak ook nog medicijnen voorgeschreven om het systeem te remmen. Maar ook hier, net als bij artrose, is het belangrijk om de gewrichten zo soepel mogelijk te houden en dus te blijven bewegen.
Artrose en artritis lijken inderdaad veel op elkaar, hebben ook dingen gemeen, maar zijn toch 2 verschillende aandoeningen. Blijf niet te lang met klachten doorlopen en overleg met de huisarts. Hij of zij kan u doorverwijzen naar een specialist voor de juiste behandeling.
(Bron: Reuma Nederland, Thuisarts, UMC Utrecht, Margriet. Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Het zou het verhaal compleet maken als er ook uitleg over fibromyalgie bij gevoegd wordt. Vaak dezelfde klachten als bij artrose en/of artritis. Fibromyalgie is een uitsluitingsdiagnose: die komt pas als beide andere aandoeningen en bijv reuma uitgesloten zijn via uitgebreide onderzoekstrajecten.