Altijd koude handen en voeten? Dit kan er aan de hand zijn

Sommige mensen hebben veel sneller last van koude handen en voeten dan anderen. Meestal is de oorzaak onschuldig, maar soms kan er wel wat aan de hand zijn. We zetten enkele veelvoorkomende redenen op een rij.

Normale lichaamsreactie

Het is een normale reactie dat het lichaam op kou reageert. Dit gebeurt om de lichaamswarmte in stand te houden. Om dit te bereiken wordt de bloedtoevoer naar uitstekende lichaamsdelen verminderd. Door de kleine bloedvaatjes te vernauwen in de handen en voeten en ook bijvoorbeeld de neus en oren gaat er minder warmte in de rest van het lijf verloren, maar koelen die delen dus wel af. Bij een deel van de mensen is dit systeem echter overactief.

Fenomeen van Raynaud

Wanneer er overactief op kou gereageerd wordt door het lichaam kan er sprake zijn van het fenomeen van Raynaud. 15 op de 100 vrouwen en 1 op de 100 mannen hebben hier last van. Bij kou of spanning krijgen zij ‘dooie’ vingers of tenen. De bloedvaatjes in de vingers worden in 1 keer afgesloten, waardoor er tijdelijk geen bloed naar toe stroomt. Dit wordt vaatkrampen genoemd en de vingers kleuren er wit door. Als dit aanhoudt worden de vingers blauw, omdat het bloed geen zuurstof meer heeft. Op dat moment zijn de vingers gevoelloos. Zodra de bloedvaatjes weer open gaan, stroomt er tijdelijk extra bloed naar de vingers. Hierdoor worden ze rood en gaan ze tintelen, dit kan behoorlijk pijn doen. In een eerder artikel gaan we verder in op dit fenomeen en de behandeling.

Minder spiermassa

Mensen met minder spiermassa krijgen sneller te maken met koude handen en voeten dan mensen met veel spiermassa. Dit is één van de redenen dat vrouwen er over het algemeen vaker mee te maken hebben dan mannen, die van nature over meer spiermassa beschikken.

Vrouwelijke hormonen

Nog een reden dat vrouwen vaker last hebben van koude handen en voeten dan mannen is hun lichaamstemperatuur. Die is meestal wat hoger dan die van mannen, waardoor zij eerder kou ervaren. Bovendien vernauwen de kleine vaatjes in handen en voeten zich bij vrouwen eerder, door het hormoon oestrogeen. Reumatoloog Julia Spierings zegt daarover tegen Nu.nl: “Dat heeft mogelijk een evolutionaire oorzaak: het vrouwenlichaam kan zo meer warmte vasthouden rond de eierstokken en baarmoeder, vitale organen die belangrijk zijn voor de voortplanting.” Tenslotte is het hart van vrouwen over het algemeen net wat kleiner dan bij mannen, waardoor een man meer bloed kan uitpompen.

Leeftijd

Bij het stijgen van de jaren gaan de processen in het lichaam wat trager verlopen. De spijsvertering en de doorbloeding worden wat minder en het hart pomt wat minder krachtig. Daardoor worden uiteinden van het lichaam minder goed bereikt. Hierdoor kunnen handen en voeten, maar ook de oren en neus kouder aanvoelen.

Chemotherapie

Mensen die chemotherapie hebben ondergaan kunnen kou-klachten hebben. Dit doordat er ook schade wordt aanricht aan goede cellen. Waardoor er een verminderde doorbloeding kan optreden.

Roken

Bij mensen die roken beschadigen de kleine bloedvaatjes. Dit draagt op de langere termijn bij aan het ondervinden van koude handen en voeten. Door te stoppen met roken kan dit tegengegaan worden.

Te weinig beweging

Wie veel stil zit ervaart over het algemeen sneller koude handen en voeten. Dit doordat de stofwisseling en bloedsomloop minder gestimuleerd worden. Door in beweging te blijven worden de stofwisseling en bloedsomloop geactiveerd en blijft het lichaam beter op warmte.

Lichaamsvet

Mensen met veel lichaamsvet hebben het meestal warmer dan mensen met weinig lichaamsvet. Bij wie te weinig lichaamsvet heeft, is de interne lichaamstemperatuur lager, waardoor sneller kou ervaren wordt.

Traag werkende schildklier

Eén van de symptomen van een te traag werkende schildklier kunnen koude handen en voeten zijn. Dit komt doordat de processen in het lichaam zich langzamer afspelen.

Tekort aan vitamine B12

Ook bij een tekort aan vitamine B12 kunnen er koude handen en voeten optreden.

Wanneer naar de dokter?

Veroorzaken uw klachten veel overlast of vreest u dat er meer aan de hand is, overleg dit dan met uw huisarts.

Lees ook: winterhanden en wintertenen, hier komt dat door.
Pijn in de oren bij kou of wind? Hier komt dat door. 
Tips tegen een droge huid en gescheurde mondhoeken.
Zo overleeft uw haar een (koude) winter.

(Bron: Nu.nl, Thuisarts.nl, Margriet, koudehandenenvoeten.nl, archief)