Allergie

Mensen kunnen voor van alles allergisch zijn: eten, pollen, dieren, stof. Maar wat is een allergie eigenlijk?

Overgevoelig

Iemand met een allergie is overgevoelig voor bepaalde stoffen. We noemen die stoffen allergenen. Wanneer iemand die allergisch is in aanraking komt met een allergeen krijgt hij of zij een allergische reactie. Een allergische reactie is een overdreven afweerreactie van het lichaam. Meestal ontstaan allergische klachten direct na het contact met een allergeen (de allergische prikkel). Soms komt de allergische reactie pas uren na de allergische prikkel. Stoffen die bij veel mensen allergische klachten veroorzaken, zijn: huisstofmijt, huidschilfers van dieren, schimmels, stuifmeel (pollen) van bomen, planten of gras, cosmetica en bepaalde voeding zoals koemelk, noten, eieren, vis, schaaldieren, fruit, tarwe of soja.

Symptomen

De verschijnselen zijn verschillend. Zo kan het leiden tot jeuk of vlekjes op de (hele) huid, allergisch eczeem, gezwollen oogleden, gezwollen oogwit, tranende ogen, kriebel in de neus, niezen, loopneus, hoesten, piepen of benauwdheid, overgeven, diarree, buikklachten en een dikke keel.

Een zeer heftige allergische reactie heet anafylaxie. Die kan bijvoorbeeld optreden na een wespensteek. Daarbij kunnen tong, lippen en oogleden opzwellen met (ernstige) benauwdheid als gevolg doordat er zelfs vocht in uw longen kan komen. Als er vermoeden is op heftige allergische reacties zijn er allerlei testen, bloedonderzoek, diëten enzovoorts om hier achter te komen. Een voedselallergie is het beste aan te tonen met een eliminatie-provocatietest. Bij bloedonderzoek of priktestjes lijkt het namelijk soms dat er een allergie is, maar die hoeft helemaal geen klachten te geven. Echt zekerheid krijgt men pas bij een dubbelblinde provocatietest. Hierbij weet men niet of men een allergeen of placebo binnenkrijgt. Daarna is het afwachten of er een reactie komt.

Behandeling

Wanneer allergieverschijnselen optreden, probeer dan zo snel mogelijk uit te vinden waar dit van komt. Kijk daarna of het contact met de allergenen/prikkels waar men gevoelig voor is, te vermijden of te beperken is. Houd bij een allergie voor huisstofmijt het huis en met name de slaapkamer zoveel mogelijk stofvrij en droog; zorg voor goede ventilatie. Heeft men een allergie voor huidschilfers van dieren, dan is het soms nodig een huisdier weg te doen. De huidschilfers van het dier kunnen tot een half jaar na vertrek van het dier in huis aanwezig blijven. Heeft een kind een allergie, neem dan liever geen huisdier: het kind kan ook hiervoor een allergie ontwikkelen. Is er sprake van een allergie voor pollen, zoals hooikoorts, houdt de pollen dan tijdens het seizoen (lente/zomer) zoveel mogelijk buiten de deur door ramen dicht te houden, ook ’s nachts. Voor mensen met een zeer ernstige vorm van hooikoorts kan dat een oplossing zijn. Van veel mensen is echter bekend, dat ze liever een loopneus of jeukende ogen hebben dan dat ze met het raam dicht slapen. Het helpt in ieder geval om het speciale ‘hooikoortsweerbericht’ op de radio in de gaten te houden. Is men allergisch voor cosmetica/make-up probeer nieuwe make-up dan eerst uit door het bijvoorbeeld op uw arm te smeren. Krijgt u daarvan geen huiduitslag dan kunt u het voorzichtig op uw oogleden smeren.

Erfelijkheid

Wanneer ouders allergisch zijn, is de kans iets groter dat hun kind ook een allergie krijgt. Ruim 30% van de Nederlanders heeft een allergie, maar voedselovergevoeligheid komt veel minder voor. 10% van de mensen denkt allergisch te zijn voor bepaalde voedingsmiddelen, maar slechts 1-4% is dat echt. Soms gaat het ook niet om een allergie, maar intolerantie, bijvoorbeeld voor lactose (melksuiker). Dan is er eigenlijk sprake van weinig last als men er weinig van binnenkrijgt, maar nemen klachten toe als de consumptie toeneemt. In dat geval geeft bijvoorbeeld een beker melk geen klachten, maar een halve liter wel, in de vorm van buikkrampen, diarree en winden.

Een allergie kan zich langzaam ontwikkelen, maar soms ook heel snel. Wanneer men allergisch is voor een wespensteek, kan dat pas na een aantal steken duidelijk worden. Notenallergie gaat meestal nooit meer over en zijn vaak heel heftig. Zo’n forse allergische reactie noemen we een anafylactische shock: piepen, benauwd, lage bloeddruk, snelle pols, flauw vallen. U moet dan snel hulp hebben: een injectie met adrenaline (is mee te dragen in een kant-en-klare spuit), maar ook pufjes voor de longen, prednison, zuurstof of antihistaminica. En daarna snel naar het ziekenhuis.

Dit onderwerp is besproken in Tijd voor MAX op 4 november 2014.