9 veelvoorkomende oorzaken van pijnlijke tanden en kiezen

Verkoudheid, een ontsteking of toch een gaatje? Er zijn verschillende oorzaken waardoor pijnlijke tanden of kiezen ontstaan. We zetten een aantal veelvoorkomende redenen op een rij.

Terugtrekkend tandvlees

Als het tandvlees zich terugtrekt komen de tandhalzen bloot te liggen. Aangezien daar geen glazuur op zit worden ze flink gevoelig en de kans op gaatjes vergroot. De gevoeligheid is goed te merken bij het eten of drinken van warme, koude, zoete of zure voedingsmiddelen. Door uw tanden 2 keer per dag te poetsen en flosdraad, tandenstokers of ragers te gebruiken kunt u de klachten over het algemeen verhelpen. Bij niet al te ernstig klachten kan een speciale tandpasta voor gevoelige tanden doeltreffend zijn. Die laat een dun beschermend laagje achter op de gevoelige delen van het gebit. De tandarts kan ook een plastic bitje maken dat u met deze tandpasta vult en over uw gebit schuift. Zo vergroot de inwerktijd en daarmee het effect. Daarnaast kan het helpen om dagelijks te spoelen met een neutraal mondwater met fluoride of bij de tandarts fluoride-lak aan te laten brengen. Vanwege slijtage daarvan zal die behandeling wel regelmatig herhaald moeten worden. Bij ernstige klachten kan de tandarts de blootliggende halzen voorzien van een vulmiddel, bijvoorbeeld composiet.

Ontstoken tandvlees

Is het tandvlees rood en gezwollen en bloedt het af en toe? Dan is het ontstoken. Het kan gaan om gingivitis (eerste stadium) of parodontitis (verder gevorderd). Soms, maar niet altijd, veroorzaakt dat pijn. Tandvleesontsteking is een serieuze aangelegenheid, want bacteriën en de toxinen die ze produceren kunnen via de bloedbaan overal in het lichaam terechtkomen. Hierdoor kunnen zij zelfs (mede) hart- en vaatziekten veroorzaken. Laat een tandvleesontsteking daarom altijd laten behandelen door een mondhygiënist of parodontoloog. Daarna is het zaak om het gebit zelf goed schoon te houden.

Verkoudheid

Bij een verkoudheid raken de holtes verstopt en kan de pijn uitstralen naar de tanden. Bij deze soort pijn is die niet in 1 tand, maar in het hele gebit te voelen. Zodra de holtes minder verstopt zijn trekt de pijn ook weer weg.

Knarsen of klemmen

Veel mensen knarsen ’s nachts, zonder dat zij zich hiervan bewust zijn met hun tanden. Dit kan overdag voor problemen zorgen. Zo kunt u er pijnlijke tanden van krijgen, maar ook hoofdpijn, een stijve kaak of spierpijn. Het klemmen van de kaken geeft dezelfde klachten. Afhankelijk van de oorzaak kan de tandarts verschillende oplossingen voorleggen. Waaronder fysiotherapie, psychotherapie (als de klachten bijvoorbeeld angst- of stressgerelateerd zijn) of door het aanmeten van een plastic bitje. Zo’n bitje moet tijdens het slapen gedragen worden en beschermt zo de tanden.

Een gaatje

Gaatjes (cariës) zijn de meest voorkomende oorzaak van kiespijn. Ze worden veroorzaakt door de bacteriën in tandplak. Bij een beginnend gaatje ontstaat er pijn bij het eten of drinken van iets zoets, kouds of warms. Op den duur gaat dit over in een voortdurende en zeurende pijn. Een tandarts kan verlichting brengen door het gaatje te boren en te vullen. Onbehandelde gaatjes kunnen uiteindelijk de zenuw van de tand of kies aantasten. In het ergste geval moet die zenuw dan worden verwijderd met een wortelkanaalbehandeling.

Een abces

Als u pijn ervaart bij het kauwen of als u op een tand of kies kan er sprake zijn van een abces, dit is een etterophoping onder het tandvlees. Bijvoorbeeld veroorzaakt door een te laat behandeld gaatje of een tandvleesontsteking. Bacteriën kunnen dan een ontsteking in het zachte deel van het tandvlees veroorzaken. Omdat de etter niet weg kan, ontstaat er een abces. Bij een ernstige ontsteking kan de wang of hals opzwellen. Een abces kan milde pijn veroorzaken, maar ook helse pijnen geven. Afhankelijk van de plek en de grootte van de ontsteking wordt een behandeling gekozen. Een beginnend of klein abces kan bijvoorbeeld verholpen worden met een antibioticakuur. Soms is een grondige reiniging onder het tandvlees nodig. Is het abces groot, dan zal de tandarts een klein sneetje maken in het tandvlees, zodat de pus kan ontsnappen. Of een wortelkanaalbehandeling uitvoeren.

Wortelpuntontsteking

Een ontsteking aan de wortelpunt kan ontstaan door een gaatje, waardoor bacteriën in tand of kies kunnen binnendringen. Ook kan het gebeuren dat er tijdens een wortelkanaalbehandeling wat ‘vuil’ achterblijft. Een wortelpuntontsteking gaat niet vanzelf over en kan grote gevolgen hebben voor omliggende tanden en kiezen. Het is dus belangrijk dit te laten behandelen. De tandarts zal hiervoor onder verdoving een gaatje boren tot de wortelpunt en de ontsteking verwijderen. Vervolgens wordt de wortel met een vulling weer dichtgemaakt.

Afgebroken tand of kies

Een gebroken tand of kies kan behoorlijke pijn veroorzaken. Wanneer u hier niets aan doet, kan dit op den duur schade veroorzaken. Het is dan ook belangrijk om er spoedig mee naar de tandarts te gaan en dit laten te behandelen.

Verstandskiezen komen door

Niet bij iedereen komen de verstandskiezen op jonge leeftijd door. Dit kan ook nog op latere leeftijd gebeuren en dan voor problemen zorgen. Zo kan er in de kaak te weinig ruimte zijn, waardoor een verstandskies geheel of gedeeltelijk onder het tandvlees blijft liggen. Het risico bestaat dan dat onder het tandvlees bacteriën achterblijven, die het tandvlees of kaakbot rondom de verstandskies laten ontsteken. Door de positie achterin het gebit zijn de verstandskiezen daarnaast soms lastig schoon te houden, waardoor er tandbederf optreedt.

Lees ook: knarst u ’s nachts met uw tanden? Zo komt u er vanaf.
De kleur van onze tong zegt iets over onze gezondheid.
Hoe en hoe vaak poetst u uw tanden het best?
Waarom krijgen nog steeds zoveel mensen gaatjes in hun gebit?

(Bron: Gezondheidnet, Libelle, Tandarts Info)