6 opvallende feiten over uw geheugen

Waarom heeft een volwassene wel herinneringen van 10 jaar geleden, maar weet een 10-jarig kind nauwelijks iets van de eerste levensjaren? En waarom onthouden wij negatieve dingen gemakkelijker dan positieve? Wij hebben enkele opvallende feiten over het geheugen op een rijtje gezet.

Het geheugen is wetenschappelijk gezien een lastig onderwerp. Veel beweringen over de werking van onze herinneringen zijn (nog) niet wetenschappelijk bewezen. Desondanks wordt er wel veel onderzoek naar dit onderwerp gedaan en zijn er toch al enkele opvallende dingen bekend over het geheugen.

Negatieve herinneringen blijven langer

Vervelende dingen onthouden wij beter dan dagelijkse, vaak positievere gebeurtenissen. Ons geheugen blijkt niet in staat om routinematige ervaringen steeds weer op te slaan. Pas wanneer iets afwijkt van het normale, blijft het in het geheugen hangen. 1 negatieve ervaring weegt gevoelsmatig dus veel zwaarder dan 10 alledaagse, positieve gebeurtenissen.

Geen herinneringen aan de eerste 3 levensjaren

Weet u zich ook niets meer te herinneren uit uw vroege kindertijd? Dat kan kloppen, want ondanks dat dit een lastig te onderzoeken onderwerp is, blijkt dat de meeste mensen zich pas iets herinneren vanaf een jaar of 4. Ook is de eerste herinnering die men heeft in driekwart van de gevallen een onaangename ervaring, omdat dat soort gebeurtenissen dus langer in ons geheugen blijven hangen.

Heftige gebeurtenissen lijken korter geleden

Gebeurtenissen die veel indruk hebben gemaakt, lijken minder lang geleden dan daadwerkelijk het geval is. “Dit verschijnsel wordt telescopie genoemd en komt collectief tot uitdrukking als bijvoorbeeld daders van ernstige misdrijven worden vrijgelaten”, vertelt ‘geheugenprofessor’ Douwe Draaisma in de Volkskrant. Het voelt dan alsof de dader nog maar net vast zit, omdat de heftige gebeurtenis in het geheugen gegrift staat.

Vernedering wordt onthouden

Ook momenten van vernedering onthouden wij goed. Dit komt omdat emotionele momenten beter worden opgeslagen in het geheugen. Herinneringen aan vernedering blijven ook extra lang hangen, omdat er vaak wordt teruggedacht aan die momenten. Hierdoor worden ze steeds opnieuw opgeslagen.

Meer jeugdherinneringen op latere leeftijd

Hoe ouder u wordt, hoe meer u zich van uw jeugd gaat herinneren. “Dit heet het reminiscentie-effect en komt op gang als we tegen de 60 lopen. Vanaf dat moment hopen herinneringen uit de periode tussen het 15e en 25e levensjaar zich op”, aldus Draisma. Dat komt doordat herinneringen uit die tijd veel eerste keren bevatten en die worden beter onthouden dan dagelijkse gebeurtenissen. Dit is bijvoorbeeld ook de reden dat de favoriete muziek van velen, de muziek uit hun jeugd is.

Tijd gaat sneller als wij ouder worden

Het leven gaat sneller zodra wij ouder worden. “Een uur duurt natuurlijk precies even lang, maar de subjectieve tijdsbeleving verandert”, vertelt Draisma. Tijdens onze jeugd doen wij veel nieuwe ervaringen op, waardoor de jeugdjaren gemakkelijk van elkaar te onderscheiden zijn in ons geheugen. Op latere leeftijd komen er minder nieuwe ervaringen voorbij, waardoor de jaren meer op elkaar gaan lijken en daardoor sneller voorbij lijken te gaan.

Zoals al gezegd is het geheugen een lastig te onderzoeken onderwerp, maar wetenschappers doen wel hun best om er steeds meer over te weten te komen. Zo weten zij bijvoorbeeld steeds meer over de ziekte van Alzheimer, die onder meer het geheugen aantast. Zaterdag 21 september is het Wereld Alzheimer Dag en wordt er extra aandacht besteed aan deze ziekte.

Lees ook:

In september 2019 start de campagne GOED omgaan met dementie in het openbaar vervoer

Dementie komt ook voor bij dieren

(Bron: Margriet.nl, Volkskrant. Foto: Shutterstock)