1 op de 5 krijgt huidkanker, maar Nederlanders zijn dol op de zon en smeren (te) weinig

Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Maar ondanks dat 1 op 5 Nederlanders hiermee te maken krijgt in hun leven denkt zeker niet iedereen daaraan als het zonnetje lekker schijnt. Het blijkt zelfs dat hoe ouder mensen zijn, hoe minder vaak ze zich insmeren tegen de zon. Terwijl juist ouderen meer kans hebben op huidkanker.

Bescherming extra belangrijk voor ouderen

Het aantal mensen dat huidkanker krijgt gaat inmiddels al richting de 1 op 4, aldus de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie. Onbeschermd zonnen veroorzaakt op korte termijn verbranding van de huid en op lange termijn versnelde huidveroudering en huidkanker. Ultraviolette (uv) straling draagt ook bij aan staar, waarschuwt het RIVM. Vooral voor ouderen is het beschermen tegen de zon belangrijk. De huid van 50-plussers is niet zo makkelijk te herstellen als die van een jonger iemand. De zon maakt kleine foutjes in het DNA. Jonge huid kan die foutjes aanpakken en herstellen. Bij een oudere huid is dat moeilijker. Daarom is het juist voor deze doelgroep ontzettend belangrijk om goed te smeren en de huid in de gaten houden.

Zon is toch juist gezond?

Veel ouderen zijn opgegroeid met het idee dat de zon altijd goed is. Daardoor hebben zij veel meer zon gehad dan goed voor ze is. Ook is de voorlichting over zonnebrand 50 jaar geleden vaak nog gebrekkig en is zonnebrandcreme toentertijd niet zo vanzelfsprekend. Als er al is gesmeerd, dan in elk geval vaak niet om de paar uur. De zon geeft ons inderdaad ook de onmisbare vitamine-D, maar daarvoor is minder dan 15 minuten zonnebaden per dag volgens het RIVM al genoeg.

Onderzoek onder 50-plussers voor Huidkankerweek

Van maandag 22 tot en met vrijdag 26 juni 2020 wil de organisatie van de Huidkankerweek mensen bewust maken van de gevaren. Naar aanleiding van onderzoek onder 1.190 Nederlandse 50-plussers concludeert de organisatie dat hoe ouder mensen zijn, hoe minder vaak ze zich beschermen tegen de zon. Van de 50-ers smeert nog bijna driekwart de huid in voorafgaand aan bijvoorbeeld een wandel- of fietstocht in de zon. Maar van de 70-plussers pakt nog maar de helft tube, flacon of spuitbus. Van de mensen die wel smeren doet nog niet eens de helft (45 procent) dat goed genoeg (minstens elke 2 uur). Petten of hoeden tegen de zon zijn zeker geen gemeengoed: slechts 38 procent zet buiten iets op het hoofd. Hoewel huidkanker één van de meest voorkomende kankers in ons land is en een snelle aanpak van groot belang is, maakt slechts 1 op de 10 50-plussers uit het onderzoek zich er zorgen om. Ze controleren de huid ook niet vaak genoeg.

Welke verschillende vormen van huidkanker zijn er?

Het basaalcelcarcinoom (of basocellulair carcinoom of basalioom) is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Ongeveer 1 op de 6 Nederlanders krijgt een basaalcelcarcinoom in zijn of haar leven. Het begint in de bovenste laag van de huid en breidt zich vrijwel nooit uit naar andere delen in het lichaam. Het wordt veroorzaakt door zonlicht. Het is mogelijk er helemaal van te genezen. Wel is er kans dat het weer terugkomt.

Plaveiselcelcarcinoom van de huid is een kanker van de huid. Het begint in de bovenste laag van de huid en kan zich soms uitbreiden naar andere delen van het lichaam. Het komt meestal door de zon. Deze vorm van huidkanker kan zich uitzaaien, maar u kunt er ook goed van genezen.

Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes bij elkaar vormen zij een moedervlek. Er is sprake van een melanoom als een groep pigmentcellen is veranderd in kankercellen. In Nederland worden per jaar meer dan 5.000 melanomen ontdekt. Het kan erfelijk zijn, maar het kan ook door de zon komen. Dit is vaak een agressieve vorm en het is belangrijk dat u er op tijd bij bent.

Wat kunt u zelf doen?

Goed en regelmatig smeren, plus luchtige kleding dragen met lange mouwen. Houd bultjes en vlekjes verder goed in de gaten: raak vertrouwd met uw huid. Vanaf het 35e levensjaar mogen er geen moedervlekken meer ontstaan. Gebeurt dat toch, kijk dan goed hoe die zich ontwikkelt. Meet de moedervlek bijvoorbeeld op. Met het blote oog ziet u het niet, maar als u een moedervlek opmeet en na een paar maanden weer en hij is gegroeid dan kunt u er toch het beste even naar laten kijken. Of maak een foto en bekijk de moedervlek een paar maanden later weer. Is hij veranderd? Het kunnen namelijk ook ouderdomsvlekjes zijn. Laat uw partner of een goede vriend een keer naar uw rug kijken. En ga bij twijfel naar de huisarts.

Dermatoloog Elsemieke Plasmeijer is maandag 22 juni 2020 om 17.10 uur op NPO 1 bij Tijd voor MAX om over dit onderwerp te praten.

Lees ook: zonnebrandmiddel in strijd tegen huidkanker.
Dokter Ted over huidkanker.
Hoe beschermt u zich het beste tegen de zon?
Zonnebril net zo onmisbaar als zonnebrandcrème.
Betere overlevingskansen voor mensen met uitgezaaide huidkanker.

(Bron: ANP, Tijd voor MAX, Nu.nl)