WhatsApp-fraude onverminderd ‘populair’: zo herkent u het
Publicatiedatum: 24 december 2020
Volgens de Fraudehelpdesk zijn er in de 10 maanden van 2020 al 4 keer zoveel mensen slachtoffers geworden van WhatsApp-fraude dan in heel 2019. En het lijkt niet minder te worden, want bij het Cybercrimeteam Oost-Nederland, waar 10 mensen voltijd aan dit soort zaken werken, komen er wekelijks 700 meldingen binnen. Hoe herkent u deze vorm van online oplichting? Een aantal kernmerken op een rij.
Veel meldingen
Iedereen die slachtoffer wordt van fraude kan dit melden bij de Fraudehelpdesk. Deze instantie verzamelt alle meldingen en waarschuwt voor verschillende fraudevormen. WhatsApp-fraude, waarbij internetcriminelen mensen geld afhandig proberen te maken via berichtendienst WhatsApp, is één van de oplichtingsvormen waarover momenteel heel veel meldingen binnenkomen. De coronacrisis helpt niet echt; sinds de uitbraak van het virus lijken meer mensen slachtoffer te zijn geworden. Vermoedelijk komt dat omdat groepen die normaal niet zoveel gebruik maken van apps hier nu actiever op zijn. Het gaat dan vooral om ouderen, die een gewild doelwit zijn voor WhatsApp-fraudeurs.
Wie is het echt?
WhatsAp -fraude herkennen is niet altijd even makkelijk, waardoor mensen er makkelijk intuinen. In de meeste gevallen geeft de crimineel zich uit voor een bekende die zegt dat hij of zij een nieuw nummer heeft. Vervolgens wordt er een smoes gebruikt om geld los te krijgen. In de praktijk doen oplichters zich vaak voor als iemands kind en hebben zij het vooral voorzien op mensen van boven de 60. Zij zijn vaak wat kapitaalkrachtiger dan mensen van 20 en een ouder is natuurlijk bereid om zijn of haar kind te helpen als dit ook maar even kan.
Zoeken op sociale media
Hoewel inspelen op het sentiment vaak al goed werkt, gaan sommige fraudeurs nog een stap verder. Volgens de Fraudehelpdesk doen zij via sociale media-kanalen onderzoek naar de verhouding tussen de 2 mensen. Zij bestuderen de aanspreekvormen, zodat zij die kunnen toepassen. Ook worden er foto’s van sociale media gehaald, zodat zij een profielfoto kunnen toevoegen aan hun WhatsApp-account. Dit alles moet argwaan wegnemen, wat klaarblijkelijk vaak lukt.
Preventieve tips
Om te voorkomen dat u het volgende slachtoffer wordt is het verstandig om alert te zijn als u een dergelijk bericht ontvangt, ook al klopt de naam, aanspreekvorm en de foto. Er zijn een aantal tips die u meer houvast kunnen geven:
- Vraag of degene die u benadert u belt. Als het een oplichter is, zal hij of zij altijd weigeren.
- Als iemand niet wil bellen kunt u vragen of hij of zij een gesproken bericht wil inspreken. Dit kan heel eenvoudig via WhatsApp en is ook mogelijk als iemand niet in de gelegenheid is om te bellen.
- Probeer degene voor wie de oplichter zich uitgeeft te bereiken en leg de situatie uit. U weet dan direct of u opgelicht wordt of niet. Reageert deze persoon niet meteen? Houd de oplichter dan zolang als nodig aan het lijntje. Dit aan het lijntje houden maakt ze zenuwachtig.
- Spreek met uw familieleden of vrienden af dat er nooit zomaar betalingen worden voldaan via WhatsApp. Betrek er dus eerst iemand anders bij voordat u daadwerkelijk betaalt, want 2 weten altijd meer dan 1.
- Beveilig uw social media-kanalen goed en denk goed na over wat u met wie deelt. Zoals beschreven gebruiken criminelen social media om hun truc te verbeteren en u wilt dit natuurlijk niet faciliteren.
- Weet hoe een oplichtingsgesprek via WhatsApp kan gaan. De oplichter gaat niet eerst een gezellig gesprek met u aan, maar komt meestal vrij snel ter zake. Een voorbeeld van een dergelijke conversatie vindt u op de website van de Fraudehelpdesk.
- Informeer uw vrienden of andere naasten over deze vorm van fraude zodat zij ook weten wat het inhoudt en hoe zij het kunnen herkennen.
Toch slachtoffer geworden? Meld dit dan altijd bij de politie en bij de Fraudehelpdesk. Rapporteer het telefoonnummer ook bij WhatsApp. Hoe u een telefoonnummer rapporteert bij de berichtendienst wordt uitgelegd op de website van de Fraudehelpdesk.
Meer over WhatsApp-fraude
Helaas is WhatsApp-fraude al langer een populaire vorm van internetoplichting. Op MAX Vandaag hebben wij er daarom ook al vaker over geschreven.
Explosieve stijging Whatsapp-fraude: zo herkent én voorkomt u het
Politie waarschuwt: wees bedacht op WhapsApp-fraude met verificatiecode
Hoe zit het? Krijgt u altijd uw geld terug als u online wordt opgelicht?
Lunch Lekker
In het NPO Radio 5-programma Lunch Lekker praat dj Daniel Dekker op 24 december met recherchechef Danny Frijters over WhatsApp-fraude. Frijters geeft in de uitzending tips over hoe u WhatsApp-fraude kunt herkennen en dus voorkomen. U hoort Lunch Lekker elke werkdag tussen 12.00 en 14.00 uur. U kunt het fragment hier terugluisteren.
(Bron: ANP, archief, Fraudehelpdesk, AD)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Dan moet je toch echt een rund zijn , om daar in te trappen. Dan bel je desnoods eerst de persoon om wie het gaat.
Simon55, het is te makkelijk om dit te zeggen over mensen die hier intrappen. Ik ben werkzaam in de security- en privacy-awareness en ik weet uit ervaring dat er maar een héél klein momentje van onoplettendheid nodig is om slachtoffer te worden van cybercriminaliteit. Bij dergelijke “Social Engineering” methodieken wordt misbruik gemaakt van menselijke eigenschappen als nieuwsgierigheid, angst, onwetendheid, naïviteit, etc. Bij Whatsapp Fraude wordt misbruik gemaakt van het feit dat ouders hun kinderen graag willen helpen. Ouders komen vaak direct in actie als hun kinderen hun hulp nodig hebben. Daar is natuurlijk niets mis mee. Echter, de mensen die niets weten van deze vorm van criminaliteit hebben niet door dat degene met wie ze aan het WhatsAppen zijn NIET hun eigen zoon of dochter is. Met name de oudere generatie trapt in deze vorm van criminaliteit. Je kunt de oudere generatie niet kwalijk nemen dat ze hiervan niet op de hoogte zijn. Ik adviseer daarom altijd dat ouders en kinderen hierover met elkaar praten en afspraken maken met elkaar. Als er plotseling, onverwacht een verzoekje wordt gedaan om geld over te boeken (zéker als dat snel moet gebeuren!) is het verstandig om eerst even telefonisch overleg te plegen. Dit doe je door gewoon even zelf te bellen naar het bekende telefoonnummer van je zoon of dochter. Dit geldt ook voor de situaties waarbij zogenaamde “Bankmedewerkers” of “Microsoft medewerkers” opbellen.