Wat gebeurt er met het geld van niet ingeleverde statiegeldverpakkingen?

Nog altijd levert lang niet iedereen zijn statiegeldverpakkingen in. Ondanks een streefgetal van 90 procent, komt in werkelijkheid slechts 71 procent van de flessen en blikjes met statiegeld terug. Nederlanders hebben de afgelopen 3 jaar in totaal 374 miljoen euro aan statiegeld laten liggen. Wat gebeurt er met dit geld?

Waarom levert niet iedereen statiegeldverpakking in?

Er zijn meerdere redenen waarom niet iedereen de statiegeldflesjes en -blikjes inlevert. De meest voorkomende redenen zijn de lange wachtrijen, defecte automaten en de viezigheid die het oplevert. Dit laatste is vooral bij blikjes aan de orde, waarbij deze lekken in de verzameltas. Dit zorgt niet alleen voor extra schoonmaakwerk, maar trekt ook bijen en vliegjes aan. Er zijn ook mensen die het statiegeld niet ophalen omdat ze het bedrag niet de moeite waard vinden.

Mensen die de flessen en blikjes wel inleveren, hebben juist als voornaamste reden dat zij het bedrag wel de moeite waard vinden. Ook zijn er mensen die de milieuvoordelen als reden opnoemen om de verpakkingen in te leveren. Meldpunt legt in een artikel uit wat de verbeterpunten zijn, waardoor consumenten vaker hun statiegeld gaan innen.

Wie is verantwoordelijk voor het statiegeldsysteem?

In Nederland zijn 2 organisaties verantwoordelijk voor het statiegeld. De stichting Statiegeld Nederland is verantwoordelijk voor het statiegeldsysteem van plastic flessen en blikjes. De stichting Verpact is verantwoordelijk voor de inzameling van deze plastic flessen en blikjes. Er is veel samenwerkingen tussen beide stichtingen, maar een fusie is het niet. Aangezien het beide stichtingen zijn, hebben zij geen winstoogmerk. Verpact speelt naar eigen zeggen een centrale rol in het circulair maken van de verpakkingsketen. Toch is er behoorlijk wat kritiek op deze stichting, die is opgericht door de verpakkingsindustrie. Zo blijven zij steken op een inzamelingspercentage van 72 voor statiegeldverpakkingen, terwijl het doel 90 procent is.

Sinds 2021, het jaar dat statiegeld op alle plastic flessen is ingevoerd, hebben Nederlanders voor 374 miljoen euro aan statiegeld laten liggen. Vanaf 2023 zijn statiegeldblikjes hier ook een onderdeel van. Naast deze 374 miljoen, krijgt Verpact 82 miljoen euro van verpakkingsbedrijven voor het systeembeheer. Al met al komt er flink wat geld binnen bij Verpact. Omdat de stichting door de grote hoeveelheid niet-geïnd statiegeld meer geld binnenkrijgt dan verwacht, hoeven verpakkingsbedrijven vanaf 2023 10 procent minder te betalen voor het systeembeheer. Dit is op zijn minst discutabel te noemen, omdat de verpakkingsbedrijven op deze manier profiteren van het falende inzamelingsbeleid van de stichting waar zij zelf verantwoordelijk voor zijn.

Demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen, verantwoordelijk voor milieu, geeft in september 2023 aan dat de inzameling van statiegeldverpakkingen beter moet. Zij vindt dat er meer inleverpunten moeten komen en dat de statiegeldmachines beter moeten functioneren. Als het bedrijfsleven onvoldoende doet om het doel van 90 procent ingeleverde verpakkingen te halen, kan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) boetes uitdelen.

Wat gebeurt er met de niet-geïnde miljoenen?

Verpact geeft aan dat zij de niet-geïnde miljoenen gebruiken om het systeem te verbeteren. Er gaat veel geld naar het beheren van de statiegeldmachines en het verwerken van de flessen en blikjes. Met de 99 miljoen euro die hierna nog overblijft, doen ze naar eigen zeggen grootschalige investeringen. Hiermee plaatsen ze onder andere nieuwe statiegeldmachines op treinstations, luchthavens en scholen. Verder gaat er geld naar consumentenonderzoek en campagnes. Met deze investeringen hoopt Verpact ervoor te zorgen dat meer mensen hun statiegeldverpakkingen gaan inleveren in de toekomst.

(Bron: Volkskrant, Kassa, Radar, Verpact, AD, Meldpunt. Foto: Shutterstock)