‘Schuldige nalatigheid’ afgeschaft, belastingschuld leidt niet langer tot lagere AOW
Publicatiedatum: 4 maart 2023
Als u tijdelijk niet in staat bent om uw AOW-premies af te dragen, werkt dat binnenkort niet langer de rest van uw leven door. Dat is de belangrijkste conclusie van het wetsvoorstel ‘Afschaffen schuldig nalatig’, dat pensioenminister Carola Schouten in februari 2023 heeft ingediend. Wat is schuldige nalatigheid en hoe ziet de nieuwe regeling eruit?
Hoe is de huidige regeling?
50 jaar voordat u de AOW-leeftijd bereikt, begint u met het opbouwen van uw AOW-potje. Elk jaar dat u in Nederland woont en/of werkt, staat gelijk aan een opbouw van 2 procent. Tijdens uw werkzame leven draagt u AOW-premies af. De hoogte hiervan verandert elk jaar. In 2023 is de AOW-premie minimaal 558 en maximaal 5.588 euro per jaar, afhankelijk van hoe hoog uw inkomen is. Als u in loondienst werkt, trekt uw werkgever doorgaans de AOW-premie van uw salaris af. Zelfstandigen betalen deze via de belasting.
Maar als u 1 of meerdere keren niet in staat bent om uw AOW-premie af te dragen, heeft u daar de rest van uw leven vast van. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) kan u ‘schuldig nalatig’ verklaren. Op korte termijn kan dit leiden tot een naheffing plus boete. En op de lange termijn kan de SVB een deel van uw AOW-uitkering inhouden. Deze SN-korting (afkorting van schuldige nalatigheid) gaat om 2 procent, per belastingjaar waarin u minstens de helft van het benodigde premiebedrag niet op tijd betaalt. Het totale AOW-bedrag dat u over meerdere jaren misloopt, kan op termijn dus veel hoger uitvallen dan de niet betaalde premie(s).
Hoe vaak komen situaties van schuldige nalatigheid voor?
Cijfers uit 2021 maken melding van 13.222 schuldig nalatige gepensioneerden. Bij 1.303 van hen is de korting op de AOW-uitkering zelfs opgelopen tot 10 procent of meer. In 2023 is het totaalaantal gegroeid naar ongeveer 15.000. Maar minister Schouten stelt vast dat deze regeling verstrekkende gevolgen heeft voor velen van hen. “Het gaat voor een belangrijk deel om mensen waarbij veel andere problemen spelen, zoals gezondheidsproblemen, financiële problemen, huisvestingsproblemen of relatieproblemen”, laat de ChristenUnie-minister weten.
Voor deze groep getroffen AOW-gerechtigden komen de bestaande kortingen wegens schuldige nalatigheid te vervallen. Zodra de wet in werking is getreden, mogen ook zij een volledige AOW-uitkering ontvangen. “Ik wil ook kijken naar de menselijke maat. Deze extra sanctie pakt te vaak onrechtvaardig uit”, aldus Schouten. De Tweede en Eerste Kamer moeten overigens nog stemmen over het wetsvoorstel. Wanneer de wet daadwerkelijk van kracht zal zijn, is op het moment van schrijven nog niet bekend.
Wat komt voor de schuldige nalatigheid in de plaats?
Het kabinet zet in op een ‘fundamentele herziening’ van de regeling rondom schuldige nalatigheid. Deze premieschuld moet voortaan dezelfde afwikkeling als een reguliere belastingschuld krijgen. Dat wil zeggen dat de Belastingdienst zelf naar de schuld kijkt en geen melding maakt bij de SVB. Kortom, een (eenmalige) belastingschuld werkt niet door in het AOW-bedrag waar u recht op heeft. Als u zelf uw belastingaanslag en/of premies niet direct kunt betalen, kunt u een betalingsregeling met de Belastingdienst overeenkomen. Daarnaast zijn er mogelijkheden tot schuldhulpverlening, vaak via de gemeente.
Wat wel hetzelfde blijft, is de voorwaarde om in Nederland te wonen en/of te werken, tijdens de opbouw van uw pensioen. Per jaar dat u in het buitenland verblijft en werkt, gaat er namelijk 2 procent van uw AOW-opbouw af. Deze regel staat los van de schuldige nalatigheid en blijft dus bestaan.
(Bron: Rijksoverheid, ANP, De Volkskrant, Sociale Verzekeringsbank, Belastingdienst. Foto: Shutterstock)
