Prinsjesdag 2021: dit zijn de plannen van het demissionair kabinet

Tijdens de derde dinsdag van september opent koning Willem-Alexander het politiek jaar door de Troonrede voor te dragen in de Grote Kerk in Den Haag. Daarnaast is dit ook de dag dat Hoekstra, (demissionair) minister van Financiën, de Miljoenennota en Rijksbegroting presenteert. Hoe ziet het demissionair kabinet het volgende jaar voor zich? Wij hebben een aantal belangrijke punten op een rij gezet.

Wat zijn de Miljoenennota en de Rijksbegroting?

Voordat we beginnen met wàt er in de nota staat, even een korte uitleg over wat deze nota inhoudt. De Miljoenennota geeft uitleg over de Rijksbegroting. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld er welk ministerie toekomt en welke uitgaven er verwacht worden. In de Miljoenennota worden de belangrijkste punten uit de Rijksbegroting toegelicht en wordt er een algemeen beeld geschetst van de Nederlandse economie.

Wat staat er in de Miljoenennota van 2021?

Meer geld voor woningmarkt

“Hoe langer je wacht, hoe erger het wordt”, zegt demissionair minister Hoekstra van Financiën tijdens zijn toespraak voorafgaande aan de presentatie van de Miljoenennota. Daarom heeft het demissionair kabinet besloten om een aantal beslissingen te nemen die volgens de bewindvoerders niet kunnen wachten totdat er een nieuw kabinet is. De huidige crisis op de huizenmarkt is zo’n onderwerp. Voor de bouw van extra woningen maakt het kabinet de komende 10 jaar jaarlijks 100 miljoen euro vrij, staat te lezen in de nota. “Veel mensen vinden lastig een betaalbare woonruimte. Daarom zijn er tot 2030 zo’n 900.000 woningen nodig. Met de 1 miljard euro wil het kabinet de snelle bouw van woningen stimuleren.” Daarnaast komt er een subsidieregeling voor woonruimte voor speciale doelgroepen. Wat die ‘speciale doelgroepen’ precies inhouden, is nog niet bekend gemaakt. De huidige subsidieregeling om woningen te bouwen voor kwetsbare groepen, zoals ouderen met een acute zorgvraag, blijft bestaan en wordt verlengd tot zeker 2025. Jaarlijks is hier 10 miljoen voor beschikbaar.

Veranderingen in de zorg

Op het gebied van zorg moet er iets veranderen, zo stelt de Miljoenennota. “De hoogste uitgavengroei wordt verwacht in de langdurige zorg en ondersteuning, terwijl Nederland hier wat uitgaven betreft internationaal al koploper is”, valt er te lezen. Volgens het kabinet ontbreekt het nu nog te vaak aan zogenoemde doelmatigheidsprikkels bij zorgkantoren en zorgaanbieders. Om dit te verbeteren is het volgende bedacht: “er kan meer worden gestuurd op doelmatige zorginkoop met prestatieafspraken en een taakstellend budget. Daarnaast kent Nederland ruime aanspraken voor ondersteuning en langdurige zorg. Door ouderen te ondersteunen om langer thuis te wonen en meer gebruik te maken van arbeidsbesparende innovaties, kunnen we de houdbaarheid van de zorg bevorderen.”

Behoefte aan eenvoudige toeslagensysteem

De toeslagenaffaire heeft behoorlijk wat zand doen opwaaien. Daarom wordt er in de nieuwe Miljoenennota ook gesproken over het feit dat er een eenvoudiger systeem nodig is. “Het rapport laat zien dat de problematiek binnen het huidige stelsel moeilijk is op te lossen; de stap naar een nieuw stelsel is dan ook noodzakelijk. Het toeslagenstelsel vergroot de onzekerheid bij mensen met lage inkomens en verwacht bovendien erg veel van degenen die de toeslag(en) moeten aanvragen. Dit zorgt voor significante belasting bij burgers.” Het genoemde rapport is geschreven met een nieuw kabinet in het achterhoofd, dus constructieve veranderingen moeten waarschijnlijk nog heel even op zich laten wachten.

Koopkracht blijft ongeveer gelijk

De economie trekt aan, maar dat merken Nederlanders niet direct in de beurs. De koopkracht blijft ongeveer gelijk, mede omdat de premies voor bijvoorbeeld de zorgverzekering zullen stijgen.

Premie zorgverzekering zal (waarschijnlijk) stijgen

Over de premie van de zorgverzekering gesproken. Het kabinet verwacht dat we ongeveer 2,75 euro per maand meer aan zorgkosten kwijt zullen zijn, maar de verzekeraars hebben hun premies voor 2022 nog niet bekend gemaakt. Het minimale eigen risico blijft 385 euro.

Meer regelgeving nodig rondom klimaat nodig

Om de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs te halen, is er meer actie nodig het gebied van klimaat. Hierover staat het volgende in de nota: “Voor het verduurzamen van de industrie en de gebouwde omgeving zijn infrastructuur en nieuwe technologieën nodig. Deze zijn nu mogelijk nog niet rendabel, maar wel noodzakelijk voor de toekomst. Ook de landbouw- en landgebruiks-sector vraagt om duidelijke politieke keuzes over landgebruik en het potentieel voor koolstofvastlegging. De komende jaren moet worden geïnvesteerd in carbon sinks zoals onderhoud en aanleg van nieuwe bossen. Duurzame mobiliteit vraagt om emissievrije voertuigen, infrastructuur, CO2-vrije brandstoffen en gedragsverandering. Het huidige beleid kent nog niet in elke sector een goede balans van (instrumenten voor) normeren, beprijzen en subsidiëren.” Om de klimaatdoelen te bereiken wordt er 6,8 miljard extra begroot.

Meer lezen?

Wilt u de volledige Miljoenennota lezen? U kunt ‘m inzien op de website van de Rijksoverheid. De overheid heeft ook een speciale Miljoenennota-poster gemaakt waarop de grootste kostenposten inzichtelijk worden gemaakt.