Pensioenkloof van 40 procent in Nederland: waarom hebben vrouwen minder pensioeninkomsten dan mannen?
Publicatiedatum: 12 november 2024
Nederland heeft één van de grootste pensioenkloven binnen de Europese Unie. Want gepensioneerde vrouwen hebben gemiddeld liefst 40 procent minder pensioeninkomsten dan mannen in dezelfde leeftijdscategorie. Wat zijn de oorzaken voor deze pensioenkloof tussen mannen en vrouwen?
Hoe hoog is de pensioenkloof in Nederland?
Het huidige Nederlandse pensioenstelsel is al meerdere malen uitgeroepen tot de beste ter wereld. Ook in 2024 is Nederland bovenaan de Mercer CFA Institute Global Pension Index geëindigd. Gepensioneerde Nederlanders krijgen namelijk relatief veel geld, in vergelijking met de andere 47 onderzochte landen. Daarnaast is er een hoge ‘leveringszekerheid’, het feit dat u verzekerd bent van uw inkomen. Denk bijvoorbeeld aan onze AOW, waar elke pensioengerechtigde automatisch recht op heeft.
Maar tegelijkertijd zit er een groot verschil tussen aanvullende pensioeninkomsten van mannen en vrouwen, de pensioenkloof dus. Volgens cijfers van de Europese Unie uit 2022 (Engelstalig) verdienen Nederlandse mannen van 65 à 79 jaar oud liefst 40 procent meer dan vrouwen in dezelfde leeftijdscategorie. Dit komt neer op een verschil van honderden euro’s per maand. Daarmee heeft Nederland de op één na hoogste pensioenkloof van alle EU-landen, na Malta.
Wat zijn de oorzaken voor deze pensioenkloof?
Deze pensioenkloof heeft vooral te maken met een grote ongelijkheid in de werkgeverspensioenen van mannen en vrouwen. Want er is nog altijd sprake van een loonkloof, terwijl mannen gemiddeld meer uren werken dan vrouwen. Om deze 2 redenen verdienen mannen meer geld dan vrouwen, waardoor ze meer pensioengeld op kunnen sparen. Veel 67-plussers van nu hebben bovendien nog de tijd meegemaakt dat vrouwen moesten stoppen met werken, zodra ze getrouwd waren.
Momenteel zijn de pensioenfondsen bezig met de voorbereidingen op het nieuwe pensioenstelsel. De 5 grote pensioenfondsen stappen in 2026 of 2027 over. Wordt de pensioenkloof kleiner in dit nieuwe stelsel? Nee, integendeel zelfs, verwachten experts. Want in het nieuwe stelsel, waarin beleggingsresultaten een belangrijkere rol gaan spelen, wordt het juist belangrijker om in de beginjaren van uw carrière pensioen op te bouwen. Want als twintigers en dertigers pensioen opbouwen, kan hun inleg veel meer waard worden, voordat ze daadwerkelijk met pensioen gaan. Daardoor is deze inleg meer waard dan die van een zestiger, die al dichterbij de pensioenleeftijd zit.
De beginjaren van het werkzame leven worden dus steeds belangrijker bij het opbouwen van pensioen. Maar veel vrouwen die in deze fase van hun leven zitten, gaan juist minder werken, omdat ze kinderen krijgen en/of mantelzorg verlenen. In de praktijk zijn het vaker vrouwen dan mannen die deze zorgtaken op zich nemen. Welke invloed de versoepelde regels rondom vaderschapsverlof (2020) hebben, wordt op de langere termijn pas duidelijk.
Zijn er oplossingen om de pensioenkloof te dichten?
Maar dat er inderdaad zo’n grote pensioenkloof is in Nederland, is bij veel mensen onbekend. Sterker nog, velen van hen denken dat gepensioneerde mannen en vrouwen ongeveer hetzelfde inkomen hebben na hun pensionering. En dat is in de praktijk dus vaak niet zo. ‘Duidelijke communicatie over gevolgen pensioen bij minder werken’, dat is één van de mogelijke oplossingen voor de pensioenkloof, valt te lezen in dit onderzoeksrapport van het platform Wijzer in geldzaken (pdf).
“Iedereen moet zich de gevolgen realiseren van keuzes die ze nu maken voor hun inkomen voor later; nu minder werken betekent niet alleen nu minder salaris, maar ook later minder pensioen”, reageert Annette Mosman, bestuursvoorzitter bij pensioenuitvoerder APG. Want ook al duurt het nog jaren voordat u pensioengerechtigd bent, het kan zeker geen kwaad om hier nu alvast bij stil te staan. Want bouwt u wel genoeg pensioen op, om later van een onbezorgde oude dag te genieten? En als u een partner heeft, hoe zit het met zijn of haar partnerpensioen? Wie weinig of geen werkgeverspensioen heeft, bijvoorbeeld zzp’ers en andere zelfstandigen, kan overigens op andere manieren extra pensioen opbouwen. Onze collega’s van Meldpunt leggen uit hoe dit werkt en welke mogelijkheden er zijn.
(Bron: Archief, MAX Meldpunt, Wijzer in geldzaken, The 2024 pension adequacy report (Europese Unie), Mercer, Nationale Nederlanden, EenVandaag, Rijksoverheid. Foto: Shutterstock)
