Hoe zit het? Waar zijn pandjeshuizen voor?
Publicatiedatum: 15 november 2022
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: wat doen pandjeshuizen?
Wat is een pandjeshuis?
Een pandjeshuis – ook wel lommerd genoemd – is een kredietinstelling en bestaat al sinds de Middeleeuwen. Klanten kunnen sieraden, smartphones of andere spullen als onderpand langsbrengen en krijgen daar geld voor. Dat is in principe een lening inclusief rente. Maar het pandjeshuis kan binnengebrachte goederen doorverkopen, als ze na een bepaalde tijd nog niet opgehaald zijn.
Welke regels gelden er in een pandjeshuis?
Dat hangt van de afspraken tussen de winkelier en de klant af, maar er zijn wel regels met betrekking tot verpanding. Als u spullen bij een pandjeshuis onderbrengt, moet u een formele overeenkomst met de winkelier afsluiten. De maximale rente per maand is 4,5 procent van het overeengekomen bedrag. De terughaaltermijn is meestal 2 maanden, met mogelijkheid tot verlenging. Maar welke voorwaarden daarvoor gelden, zou in de overeenkomst moeten staan. In dit overzicht van Consuwijzer vindt u meerdere aandachtspunten.
Wat zijn de voor- en nadelen van een pandjeshuis?
Klanten van pandjeshuis gaan een directe overeenkomst aan met de winkelier. Dat gebeurt na onderling onderhandelen, dus zonder kredietwaardigheidscontrole of een tussenkomst van een bank. Als klanten een onderpand aan kunnen leveren – bijvoorbeeld een stofzuiger of een oude telefoon – krijgen ze daar onmiddellijk contant geld voor, zonder te wachten. Daar staat tegenover dat ze geld toe moeten leggen als ze datzelfde onderpand later terug willen kopen. En als ze hun spullen niet op tijd terug kunnen halen, zijn ze die kwijt.
Hoe staan pandjeshuizen bekend?
De klassieke benaming ‘lommerd’ komt af en toe terug in populaire cultuur. “Alleen een stommerd brengt een nieuwe brommert naar de lommerd”, rapt de Amsterdamse groep Osdorp Posse in het jaar 2000. De Italiaanse streek Lombardije is volgens enkele historische bronnen vernoemd naar de 1e generatie Italiaanse lommerds. En mogelijk is de Rotterdamse wijk Lombardijen zo ook aan zijn naam gekomen.
De pandjeshuizen bestaan al eeuwenlang en zijn in feite hetzelfde publiek blijven bedienen. Ze fungeren als redmiddel voor mensen die het niet breed hebben en snel geld nodig hebben. Een bezoek aan een pandjeshuis is dus niet bepaald een statussymbool. “We zijn een soort graadmeter voor de maatschappij. Hoe meer klanten wij binnenkrijgen, des te slechter staat de economie ervoor”, aldus de Duitse pandjeshuiseigenaar Nikolaus Bode in gesprek met de NOS.
Waarom wordt in 2022 weer drukker in de pandjeshuizen?
In het najaar van 2022 schieten de energieprijzen de lucht in. Steeds meer mensen krijgen moeite om de rekening te betalen, merken ook de pandjeshuizen. Winkeleigenaar Giovanni Siem-A-Joe uit Beverwijk ziet veel verschillende klanten voorbijkomen, vertelt hij aan het Noordhollands Dagblad. “Van bezoekers in maatpak tot bouwvakkers en leerkrachten; mensen met een middeninkomen. En dat is best alarmerend te noemen.” 1Limburg portretteert Kim Stevens, die in een pandjeshuis 36 euro ontvangt voor haar oude smartphone. “Dat helpt zeker, nu is het overblijven op school weer betaald. Mijn kind mag weer 2 weken overblijven”, maakt ze de balans op.
Doen eigenaars van pandjeshuizen zelf ook goede zaken?
Het loopt eind 2022 opeens storm in de pandjeshuizen in Nederland. Maar dat betekent niet dat de winkeleigenaren daar direct van profiteren. Zo heeft Rob Aalders uit Nijmegen tijdelijk geen laptops aan kunnen nemen. “Ik heb nu meer dan 80 laptops, daar heb ik er genoeg van. Je moet ze ook weer kwijtraken”, vertelt hij aan Omroep Gelderland. Doorverkoop is dus geen vanzelfsprekendheid als de economie in het slop zit. “Ik kan nu wel heel stoer een iPhone 14 innemen voor 1.000 euro, maar probeer er dan maar eens 1.100 voor terug te krijgen. Het is een moeilijke markt”, vult de eigenaar van het pandjeshuis aan de Nijmeegse Krayenhofflaan aan.
Daarnaast moeten winkeleigenaars rekening houden met een maximumbedrag dat ze voor leningen kunnen gebruiken. Adriaan Kooijman uit Helmond krijgt hiermee te maken. “Ik heb je al vaak gematst, maar nu kan het even niet”, moet hij een klant mededelen, geciteerd door Omroep Brabant. Wel doet Kooijman goede zaken met de verkoop van tweedehands dvd’s, voor 1 euro per stuk. “Voor veel mensen is Netflix te duur geworden en dus zeggen ze hun abonnement op. Dan komen ze hier om een dvd-speler en dvd’s te kopen om toch nog wat series en films te kunnen kijken.”
(Bron: Pandhuispand.nl, NOS, Etymologie.nl, Noordhollands Dagblad, 1Limburg, Omroep Gelderland, Omroep Brabant. Foto: Shutterstock)
