Historische renteverhoging door ECB: wat betekent het en wat merkt u van deze ingreep?
Publicatiedatum: 9 september 2022
De prijs van gas en elektriciteit stijgt, de boodschappen worden duurder en dat gaat allemaal ten koste van uw koopkracht. Het komt elke dag wel voorbij in het nieuws. Maar nu gaat de Europese Centrale Bank (ECB) maatregelen nemen, door de rente fors te verhogen. Wat houdt dit eigenlijk in? Waarom is deze renteverhoging noodzakelijk? Hoe en wanneer merkt u de gevolgen hiervan? Wij leggen het uit.
1e renteverhoging in 11 jaar
Dat de ECB deze stap zet, is allesbehalve gebruikelijk. De vorige renteverhoging dateert van 2011. Nu kiest men meteen voor een toename van 0,75 procent, de hoogste sinds de eeuwwisseling. Deze renteverhoging hangt al een paar maanden langer in de lucht, maar de Russische inval in Oekraïne heeft het proces versneld. De ECB wil op die manier geld lenen minder aantrekkelijk maken.
Wat is de gedachte hierachter?
Dat er minder euro’s in omloop komen en dat de euro door deze schaarste meer waard wordt. Op die manier kan de ECB de inflatie beteugelen. In augustus 2022 heeft deze namelijk het peil van de 9 procent bereikt. Als u in 2021 bijvoorbeeld 100 euro voor de wekelijkse boodschappen betaalt, heeft u nu 109 euro voor diezelfde boodschappen nodig. Dit is ver boven de norm van 2 procent die de ECB hanteert. En dus moet men kiezen voor een radicale ingreep.
Wisselkoers euro-dollar
Tegelijkertijd kan een renteverhoging invloed hebben op de wisselkoersen. Zo moet de euro weer meer waard worden dan de Amerikaanse dollar. Als dat eenmaal het geval is, wordt de invoer van grondstoffen in Europa wat goedkoper. Dit kan ook een middel zijn om de inflatie en de prijzen van levensmiddelen weer op het oude niveau te krijgen.
Renteverhoging maakt kortlopende leningen duurder
En wat gaat u ervan merken? Eigenlijk nog niets, tenzij u een kortlopende lening afsluit. Als u bijvoorbeeld een auto af moet betalen, kunt u zomaar eens pech hebben. “Wie een auto op afbetaling koopt of andere duurzame goederen met een consumentenkrediet, die gaat dat wel voelen. En dat gaat echt wel snel nadat een renteverhoging is doorgevoerd”, vertelt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING België, aan de VRT.
Effect renteverhoging pas op lange termijn verwacht
Maar de meesten van ons zullen de gevolgen van de ingreep pas na ruim 1 jaar merken. “Naarmate de rente stijgt naar een meer neutraal niveau – we spreken nu over de langere termijn – zal de impact op de inflatie meer en meer te zien zijn. Maar op korte termijn verandert er niets, onder meer door de energieprijzen die de pan uit rijzen”, vult Hans Dewachter, hoofdeconoom van de Belgische KBC, aan. En natuurlijk is het nog afwachten hoe de situatie in Oekraïne, maar ook in Taiwan zich ontwikkelt. Hoe duur worden importgoederen?
Deze renteverhoging van de ECB lijkt in 1e instantie een signaal van ‘tot hier en niet verder’, nu de inflatie een recordhoogte heeft bereikt. “Het is vooral een belangrijke stap, een signaal dat een verdere normalisering mogelijk moet maken.”
Alsnog een recessie in aantocht
Overigens zit het er dik in dat er toch een periode van recessie (lage economische activiteit) komt, renteverhoging of niet. De prijzen lijken voorlopig niet te dalen, waardoor consumenten noodgedwongen minder geld uit gaan geven. Maar deze ingreep van de ECB is dus vooral voor de lange termijn, de periode die volgt op de te verwachten recessie.
Nog even door de zure appel heen bijten dus, voordat de renteverhoging daadwerkelijk zijn vruchten afwerpt. “In het verleden was het vaak zo dat de rente werd verhoogd tijdens een aantrekkende economie. Nu merk je al een vertraging door de energieschok en komt de ECB er nog eens bovenop. Het is afwachten wat dit zal veroorzaken, maar zeker is dat niemand hier vrolijk van wordt”, aldus Vanden Houte.
(Bron: Archief, De Tijd, RTL Nieuws, VRT, Valuta.nl, NU.nl. Foto: Shutterstock)
