Gedeeltelijk of volledig arbeidsongeschikt, wat komt hierbij kijken?
Publicatiedatum: 27 september 2023
‘Arbeidsongeschikt voor de AOW-leeftijd, het overkomt steeds meer 60-plussers’, schrijven we in 2018 al. Deze kwestie speelt in 2023 nog steeds, mede door wachtlijsten bij het UWV en het vereenvoudigen van de arbeidsongeschiktheidsverklaring. Wat komt er allemaal bij kijken als u voortijdig arbeidsongeschikt raakt, gedeeltelijk of volledig? En hoe voorkomt u dat u onnodig geld laat liggen?
Wat is arbeidsongeschiktheid?
Als u een ziekte en/of psychische of lichamelijke klachten heeft, dan heeft dit meestal gevolgen voor de mate waarin u uw werk kunt doen. Als u thuis van de trap valt bijvoorbeeld, maar het kan ook gaan om een burn-out. Kunt u minstens 2 jaar niet (voltijds) werken, dan komt u in aanmerking voor een WIA-uitkering. Na uw aanvraag krijgt u een sociaal-medisch advies van het UWV, door een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige. Hieruit moet blijken wat voor werk u nog kunt doen, voor hoeveel uur per week. Op basis hiervan en van uw arbeidsverleden (hoeveel jaar u gewerkt heeft en wat u verdiend heeft) blijkt hoe hoog uw WIA-uitkering uitvalt. Zodra u weer aan het werk kunt, voltijds of gedeeltelijk, kunt u een nieuwe keuring aanvragen.
Als uw WIA-uitkering onder het sociaal minimum ligt, kunt u extra toeslagen aanvragen. Overigens kan dit indirect vervelende financiële gevolgen hebben. MAX Meldpunt behandelt in september 2023 2 casussen van arbeidsongeschikt verklaarde werknemers. Zij blijken al jarenlang recht te hebben op een arbeidsongeschiktheidspensioen en ontvangen hiervoor een nabetaling van hun pensioenfonds. Maar hierdoor stijgen hun inkomsten en moeten ze hun ontvangen toeslagen terugbetalen aan het UWV, met hoge schulden tot gevolg. “Door de complexe wet- en regelgeving ontstaan er situaties, die door iedereen als ongewenst worden ervaren”, erkent een woordvoerder van het UWV. “Wij werken op dit moment aan een algehele herziening hoe wij omgaan met terugvorderingen.”
Wat is er veranderd voor 60-plussers?
Vanaf 1 oktober 2022 is er een nieuwe regeling met betrekking tot arbeidsongeschiktheid, speciaal voor 60-plussers. Omdat het UWV nog veel openstaande sociaal-medische adviezen heeft, is de WIA-aanvraag voor 60-plussers vereenvoudigd. Als zij in aanmerking komen voor een WIA-uitkering, krijgen ze tijdens hun aanvraag alleen met een arbeidsdeskundige te maken. In de praktijk betekent dit regelmatig dat ze volledig arbeidsongeschikt worden verklaard, in plaats van gedeeltelijk. Overigens stopt de WIA-uitkering automatisch wanneer u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt.
Is deze regeling wel of niet gunstig?
Op deze manier hoopt het UWV de wachtlijsten voor WIA-aanvragen dus weg te werken. Maar deze regeling heeft ook een keerzijde, blijkt uit berichtgeving van Trouw. Ten eerste worden veel 60-plussers versneld arbeidsongeschikt verklaard, terwijl velen van hen mogelijk nog in deeltijd kunnen werken. En dat in tijden van krapte op de arbeidsmarkt én toenemende eenzaamheid op latere leeftijd. Voor 60-plussers die nog wel kunnen werken, is een baan juist ‘het beste medicijn’, stelt de ervaren consultant Bart Brenninkmeijer. Want het zorgt voor sociale contacten en uitdagingen. “Dat geldt voor 60-plussers evengoed, want die willen ook blijven meedoen”, laat Brenninkmeijer weten aan Trouw.
Daarnaast is zo’n volledige arbeidsongeschiktheidsverklaring soms minder gunstig dan het lijkt. Normaal gesproken komt een WIA-uitkering neer op minstens 75 procent van het minimumloon of laatst ontvangen salaris. Maar honderden 60-plussers die arbeidsongeschikt zijn, blijken nu uit te komen op 70 procent. Trouw heeft nagevraagd waarom dit zo is, maar het UWV blijft het antwoord hierop schuldig.
Bent u voorbereid op een mogelijke arbeidsongeschiktheid?
Dat u ziek wordt of een ongeluk krijgt, kunt u uiteraard niet van tevoren voorspellen. Maar u kunt er wel rekening mee houden dat u ooit arbeidsongeschikt kunt worden. Vooral voor zzp’ers en andere zelfstandigen kan een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) een uitkomst zijn. Volgens onderzoek van Interpolis zijn veel ondernemers hier niet op voorbereid, terwijl 1 op de 4 te maken krijgt met (gedeeltelijke) arbeidsongeschiktheid. Omdat de wachttijd voor een WIA-uitkering 2 jaar is, riskeren deze zelfstandigen dat ze 2 jaar zonder inkomsten komen te zitten.
Wel heeft het kabinet Rutte-IV in april 2023, een paar maanden voor de kabinetscrisis, plannen ontwikkeld om zo’n verzekering vanaf 2027 verplicht te maken. Werknemers in loondienst zijn meestal via hun werkgever verzekerd. Daarnaast kunt u een aanvullende AOV afsluiten, of een inkomensverzekering met arbeidsongeschiktheidsdekking. En wie geen vaste baan heeft, kan nog een beroep doen op de Ziektewet.
(Bron: Archief, MAX Meldpunt, Trouw, UWV, Belastingdienst, Nibud, ASR, De Telegraaf, Rijksoverheid, Centraal Verzekeringsbedrijf. Foto: Shutterstock)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
De WIA kent 2 vormen: WGA en IVA. Bij WGA gaat men uit dat de persoon nog in gezondheid kan verbeteren, dus wellicht weer (gedeeltelijk) aan het werk kan. De uitkering bedraagt dan 70% van het laatst verdiende salaris met een maximum bedrag. IVA krijg je als men vindt dat je nooit beter gaat worden, dan is de uitkering 75%.
Ik wil de UWV wel helpen: Dat zij maar 70% overhouden heeft te maken met het feit, dat op uitkeringen meer loonbelasting wordt ingehouden. Uitkeringen vallen namelijk onder de groene loonbelastingtabel. Deze is hoger dan de witte loonbelastingtabel, die wordt gebruikt als je in loondienst bent! Deze is door de Overheid in het leven geroepen, om een prikkel te geven aan de uitkeringsgerechtigden om te gaan werken. Maar je zult echt maar eens niet kunnen werken, dan ben je dus in ons land te sigaar. Dit is al jaren bekend bij onze regering, zijn daarvoor al jarenlang door Europa daarvoor op de vingers getikt. Kortgeleden heeft Pieter Omtzigt, daarover weer Kamervragen gesteld, Al vele jaren leven in ons land ten gevolge van deze regeling zwaar onder het bestaansminimum. Antwoord van onze regering: “wij weten dit, wij gaan het onderzoeken”!
Dit is een mooie aanvulling, want het artikel is niet helemaal correct. Een IVA beschikking zal niet zo snel worden afgegeven tenzij je zeer ernstig ziek bent zonder perspectieven. De WGA en de IVA uitkering bedraagt 70 resp. 75 % van het loon dat je verdiende tijdens de eerste ziek melding (dus 2 jaar terug rekenen) ook al werkte je nog gedeeltelijk in die 2 jaar. Ook vervalt een eventueel 13e maand.