Europese verkiezingen 2024: waar stemt u precies voor?
Publicatiedatum: 7 mei 2024
Op donderdag 6 juni 2024 mag u naar de stembus, voor de Europese verkiezingen. Hiermee bepaalt u mede welke 31 Nederlandse Europarlementariërs zitting gaan nemen in het Europees Parlement. U stemt op de partijen die we al van de landelijke verkiezingen kennen, maar deze partijen maken deel uit van een groter Europees geheel. Hoe werkt het precies?
Wat doet het Europees parlement?
Sinds 1979 zijn er elke 5 jaar Europese verkiezingen. Uw stem heeft invloed op de samenstelling van het Europees parlement, in feite de Tweede Kamer van Europa. In 2019 krijgt Nederland 26 van de 751 zetels in dit Europees Parlement, na de Brexit van 2020 is dat bijgewerkt naar 29 van de 705 zetels. De huidige 29-koppige Nederlandse afvaardiging in het Europees parlement vindt u hier. Na de verkiezingen van 2024 zullen er 720 Europarlementariërs zijn, waarvan 31 uit Nederland.
Het Europees parlement beslist over Europese wetgeving, die ook ons dagelijks leven beïnvloedt. Denk aan vrij reizen, universele USB-C-opladers voor alle elektrische apparaten en goedkoop bellen, internetten én Netflix-gebruik in het buitenland. Voorbeelden van Europese thema’s die in 2024 een rol spelen, zijn goedkopere elektrische auto’s, meer laadpalen, het recht op reparatie van elektrische producten en een hogere Spotify-vergoeding voor kleine muzikanten.
Ter illustratie: de gemeente Apeldoorn geeft in deze brief extra uitleg over de Europese verkiezingen en actuele thema’s.
Nederlandse partij, maar Europese fractie: waar gaat uw stem precies naartoe?
20 Nederlandse partijen doen op 6 juni 2024 mee aan de Europese verkiezingen, van GroenLinks-PvdA tot de Piratenpartij. U stemt dus op een Nederlandse partij. Maar houd er wel rekening mee dat deze Nederlandse partijen deel uitmaken van een Europese fractie. GroenLinks en de PvdA werken in Nederland bijvoorbeeld samen en doen met een gecombineerde lijst mee aan de Europese verkiezingen, maar horen elk bij een andere fractie in Europa. GroenLinks maakt deel uit van De Groenen/Vrije Europese Alliantie. PvdA behoort tot de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten, waarvan Frans Timmermans jarenlang het gezicht is geweest.
Ook VVD en D66 maken deel uit van dezelfde fractie, namelijk Renew Europe. CDA en ChristenUnie zijn onderdeel van de Europese Volkspartij, waar ook BBB en NSC toe willen treden. Verder zijn er de fracties Europese Conservatieven en Hervormers (Forum voor Democratie, JA21 en SGP), Identiteit en Democratie (PVV) en de Linkse Fractie (Partij voor de Dieren).
Wat zijn Spitzenkandidaten tijdens de Europese verkiezingen?
De lijsttrekkers van elke Europese fractie staan bekend als Spitzenkandidaten. Nu Timmermans de Europese Unie heeft verruild voor de binnenlandse politiek, is Bas Eickhout (GroenLinks) de enige overgebleven Nederlander tussen de Spitzenkandidaten. Net als in 2019 voert Eickhout de De Groenen/Vrije Europese Alliantie aan. De bekendste naam is die van Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen, die aan het hoofd staat van de Europese Volkspartij.
Over de Europese Commissie gesproken: deze instantie, onder leiding van Von der Leyen, geldt als het dagelijks bestuur van de Europese Unie. Alle 27 lidstaten leveren 1 Eurocommissaris. Sinds 2023 is dat Wopke Hoekstra, die is voorgedragen als opvolger van Timmermans. Wat de dagelijkse werkzaamheden van de Nederlandse Eurocommissaris zijn, leggen we in een eerder artikel uit.
De collega’s van NPO Kennis leggen op de website uit hoe de Europese Verkiezingen precies werken en kunt u uw kennis over de verkiezingen testen.
(Bron: Archief, Europees Parlement, Kiesraad, NOS, NPO Kennis, Nieuwsuur in de klas, Business Insider, NRC, ANP. Foto’s: Shutterstock/Redactie MAX Vandaag)
