Enschede en Almelo bedenken alternatief voor fraudegevoelige pgb

Veel Nederlandse gemeenten hebben problemen met de persoonsgebonden budgetten (pgb’s). Er wordt regelmatig mee gefraudeerd en dat zijn ze in Enschede en Almelo helemaal zat. Daarom verstrekken de gemeenten geen pgb’s meer, mits strikt noodzakelijk. 

Pgb-fraude

Wie in Nederland zorg nodig heeft, kan dit op verschillende manieren krijgen. 1 van de manieren is aankloppen bij de gemeente en een pgb aanvragen via de WMO. Als deze wordt toegekend, krijgt de persoon in kwestie geld dat zij vervolgens kunnen uitgeven bij zorgverleners. Dat is op zich al een lastige constructie, maar het wordt allemaal nóg ingewikkelder als de bureaus die de zorg moeten verlenen, malafide blijken te zijn en de toegezegde diensten helemaal nooit leveren. Zodoende krijgen de hulpbehoevenden – vaak oudere mensen- geen hulp, maar zijn zij het geld wel kwijt. Pgb-fraude is dan een feit.

Zorg in natura

Dit gebeurt op veel plekken in Nederland, waaronder dus in het oosten van het land. De 2 Twentse gemeenten zien dat er bedrijven worden opgericht om geld dat bedoeld is voor zorg te laten verdwijnen. Om dit een halt toe te roepen, kennen de gemeenten liever geen pgb’s meer toe, maar leveren zij zorg in natura. Dat wil zeggen dat er met erkende stichtingen en bedrijven afspraken worden gemaakt over de diensten die geleverd gaan worden, zodat het vooraf duidelijk is waar het geld naartoe gaat. Het is overigens niet verplicht om gebruik de maken van deze zorg-in-natura-regeling, want in sommige gevallen worden er nog steeds persoonsgebonden budgetten toegekend. Dit gebeurt echter alleen als zowel cliënt, gemeente en zorgaanbieder erover eens zijn dat dit de beste constructie is.

Door de zorg in natura aan te bieden, is het aantal toegekende pgb’s in beide gemeenten flink gedaald. In Enschede worden er in 2015 nog 400 verstrekt, maar in 2017 nog maar 100. In Almelo is het gedaald van 150 naar 50. Het merendeel van de pgb-houders heeft dus gekozen voor het alternatief.

Grote fraudezaken

Enschede en Almelo zijn lang niet de enige Nederlandse gemeenten waar pgb-fraude aan de orde van de dag is. Recent zijn 2 broers uit Utrecht opgepakt die via hun thuiszorgbureau voor zo’n 6 miljoen euro aan zorggeld hebben weggesluisd. Een andere grote zaak is die rondom De Rigtergroep in Nijmegen, een organisatie die verschillende wooninstellingen voor beperkten beheert. De Rigtergroep zou 1,1 miljoen aan pgb-geld onrechtmatig hebben besteedt, maar zelf spreken zij deze aanklacht tegen. Volgens de groep snapt de gemeente Nijmegen niets van de pgb-financiering voor begeleid wonen.

Andere aanpak

Volgens Enschede en Almelo is de zorg uitkeren in natura de oplossing voor pgb-fraude, maar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft de aanpak nog niet aanbevolen bij andere gemeenten. Of dit gaat gebeuren, is onduidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat minister De Jonge van Volksgezondheid een andere aanpak wil rondom de pgb-verstrekking in Nederland. Naar aanleiding van de grote fraudezaak in Utrecht wil hij de toegang tot de pgb lastiger maken. Zo moet er onder meer een rekentoets komen, die erop toeziet dat  de ontvanger zelf snapt waar het geld naartoe gaat.

(Bron: Trouw, Dagblad van het Noorden, RTV Utrecht)