Een kijkje in de toekomst: zo ziet Nederland er in 2035 uit

Hoe ziet Nederland er in 2035 uit op het gebied van inwoners, huishoudens en vergrijzing? De prognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) geeft een goed beeld. Grote steden in de randstad slibben nog meer dicht, terwijl de randen van Nederland met nog grotere krimp te maken krijgen.

Groei naar 18,3 miljoen Nederlanders

Elke 3 jaar wordt er een huishoudens- en bevolkingsprognose gemaakt. In de nieuwste cijfers van het CBS en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is de situatie voor 2035 berekend. De prognose is dat Nederland te maken krijgt met een verder groeiende bevolking, steeds meer mensen die alleen wonen, een toenemende vergrijzing en steeds minder scholieren. De 17,3 miljoen Nederlanders nu groeien naar verwachting uit tot 18,3 miljoen inwoners in 2035. Een miljoen meer dan nu.

Toename inwoners steden

Vooral grote en middelgrote steden en randgemeenten rondom die plaatsen groeien. Amsterdam en Utrecht zien hun inwonersaantallen het hardst groeien, met ongeveer 20 procent. Rotterdam en Den Haag volgen met 15 procent. De toename wordt veroorzaakt doordat er meer kinderen worden geboren dan dat er mensen overlijden. Bovendien vestigen migranten, expats en internationale studenten zich graag in grote steden. De verwachting is dat Amsterdam in 2035 de 1 miljoenste inwoner verwelkomt. Andere groeiers zijn Almere, Eindhoven, Nijmegen en Groningen. In Flevoland wordt de sterkste groei van het aantal huishoudens verwacht.

Leegloop randen en noorden van Nederland

Tegenover de sterke groei van de steden in de randstad staat de leegloop van de gebieden aan de randen van Nederland. 1 op de 5 gemeenten krijgt er te maken met krimp. Die doet zich vooral voor in Drenthe, de Achterhoek, Limburg, Zeeuws-Vlaanderen en het noordoosten van Groningen. Wat de gevolgen daarvan zijn is anno 2019 al te merken. Demograaf Joop de Beer, die is verbonden aan zowel de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) als het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut) in Den Haag, noemt de krimp van het noorden tegenover het Dagblad van het Noorden ‘zeer groot’. “Deze steekt ver uit boven de andere traditionele krimpgemeenten langs de oostgrens van Nederland en in Zeeuws-Vlaanderen”, zegt hij. De Beer verklaart de krimp door het grote aantal verhuizingen van vooral jongeren naar de steden en een daarmee samenhangend dalend geboortecijfer. “Beide effecten versterken elkaar. Als het zo doorgaat loopt het Noorden leeg.” Dat heeft volgens De Beer grote gevolgen voor het voorzieningenniveau. Winkels en scholen krijgen het steeds moeilijker. Ook het openbaar vervoer staat onder druk. “Door de enorme vergrijzing daalt de beroepsbevolking, terwijl de vraag naar personeel in de zorgsector juist toeneemt.”

Vergrijzing

Als we terug kijken naar 1950 is op dat moment ongeveer 8 procent van Nederland vergrijsd. In 2019 gaat het om 19 procent van de bevolking en de verwachting is dat in 2035 een kwart van de Nederlanders 65 jaar of ouder is. Zeeuws-Vlaanderen en Delfzijl en omgeving vergrijzen het hardst. Flevoland is relatief jong, maar ook daar neemt de vergrijzing de komende jaren naar verwachting toe. Dat geldt ook voor de grote, groeiende steden. Toch blijven de regionale verschillen groot. Na 2035 nemen die regionale verschillen in vergrijzing naar verwachting weer wat af. In gemeenten die nu sterk vergrijsd zijn, zal het aantal ouderen ten opzichte van de rest van de bevolking weer wat dalen. Dit komt doordat er meer mensen uit de grote groep babyboomers overlijden. In de meer stedelijke gebieden neemt de vergrijzing dan nog toe.

Toename alleenstaanden

In 2035 telt Nederland naar verwachting een half miljoen meer alleenwonenden dan nu. Nu ligt het percentage op 17 procent, maar dat stijgt naar 20 procent van de bevolking. In kleinere, vergrijzende gemeenten zullen vooral meer ouderen alleen wonen, nadat hun partner is overleden of na een scheiding. Dat geldt ook voor middelgrote gemeenten. In Almere zullen veel mensen die er destijds als jong gezin zijn komen wonen, tegen die tijd alleen wonen. In de 4 grote steden is het percentage alleenwonenden al hoog (vooral door de toestroom van studenten en werkende jongeren). Dat zal verder stijgen, doordat de vergrijzing daar ook sterker wordt.

Hoe betrouwbaar is de prognose?

De prognose is bedoeld om een zo’n goed mogelijke vooruitblik te geven op de toekomst. Beleidsmakers kunnen zo beslissingen nemen over bijvoorbeeld woningbouw, zorg of het onderwijs. De werkelijke situatie kan overigens anders uitpakken, bijvoorbeeld door een economische crisis of onvoorziene ontwikkelingen in Nederland of elders in de wereld. Ook al pakt de bevolkingsgroei lager uit dan verwacht, dan nog zullen de grote steden groeien. En kleinere gemeenten aan de randen van het land zullen, als de bevolkingsgroei hoger is dan verwacht, nog steeds krimpen of vrijwel gelijk blijven in bevolkingsomvang.

(Bron: ANP, Centraal Bureau voor de Statistiek, Dagblad van het Noorden)