De vrouwenmars is terug

In de afgelopen 1,5 maand hebben vrouwen in Nederland al 2 keer een vrouwenmars georganiseerd. Waar komt de opleving van de vrouwenmars vandaan? En wat zijn de belangrijkste vrouwenmarsen van de afgelopen eeuw?

Donald Trump

Angeniet Gillissen is manager bij Atria, het kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis. Volgens haar is het nu actueler dan ooit om op te komen voor de rechten van vrouwen. Gillissen: “De uitspraken van Donald Trump maken duidelijk dat rechten die vrouwen hebben verworven kwetsbaar zijn. Daarom zijn vrouwen zich ervan bewust dat ze hun stem moeten laten horen. De uitspraak ‘Grab them by the pussy‘ heeft Donald Trump afgedaan als kleedkamerpraat. Maar vervolgens hebben miljoenen vrouwen op Twitter verhalen verteld over hun aanranding met de hashtag #notokay. Door sociale media kan een protest heel snel groeien.”

Moeders en dochters

Op de eerste werkdag van president Trump, zaterdag 21 januari 2017, gingen wereldwijd meer dan 1 miljoen mensen de straat op om te protesteren tegen ‘The Donald’. Moeders en dochters hebben samen de reis naar Washington gemaakt om hun stem te laten horen. Maar ook mannen deden mee. In Amsterdam en Den Haag is die dag ook gedemonstreerd door een paar duizend mensen.

Verkiezingen

Gillissen: “Met de verkiezingen in zicht is er afgelopen weekend weer een vrouwenmars gehouden. Het thema van de mars van afgelopen weekend was diversiteit. Ook veel mannen liepen mee in de mars.” Het is best bijzonder dat er weer vrouwenmarsen worden gehouden. De laatste grote demonstratie is volgens Gillissen de demonstratie in 1981 voor de legalisatie van abortus geweest. “We realiseren ons goed dat alle vrouwenrechten die de laatste decennia zijn verworven, ook weer kunnen worden verloren. Een goed voorbeeld is de abortuswetgeving in Amerika”, aldus Gillissen. “Je ziet nu een opleving waarin mensen strijden voor gelijkheid op verschillende gebieden. Het gaat niet meer alleen om gelijkheid tussen man en vrouw. Het gaat om gelijkheid ongeacht de sociaaleconomische en etnische achtergrond, de seksuele oriëntatie en het opleidingsniveau.” Of we meer vrouwenmarsen gaan zien in de toekomst? Gillissen: “Dat kan ik niet voorspellen. Dat is van veel zaken afhankelijk, het ligt er ook aan wat nationaal en internationaal de ontwikkelingen zijn.”

Overzicht vrouwenmarsen

Ruim honderd jaar geleden hebben vrouwen zich in Nederland al flink laten horen in demonstraties voor vrouwenrechten. Dit is de top 5 van de afgelopen eeuw volgens Atria.

1. 18 juni 1916: vrouwenkiesrecht
Maarliefst 18.000 betogers hielden een demonstratie in Nederland voor het vrouwenkiesrecht. Opvallend: ook mannen liepen mee. Een jaar later werd het passief kiesrecht (het recht om gekozen te worden, red.) ingevoerd en in 1919 het actief vrouwenkiesrecht.

2. 30 maart 1981: Vrouwenstaking voor abortuswet
In heel Nederland waren 300.000 tot 500.000 vrouwen op de been. De staking was het meest zichtbaar op de Dam in Amsterdam, waar vrouwen zich hadden verzameld. Ze hebben met zo’n 100.000 vrouwen en enkele mannen in een demonstratieve optocht naar het Leidseplein gelopen.

3. 1978-tot op heden: Heksennachten
“Bij deze tochten door de nacht demonstreren vrouwen tegen seksueel geweld. De heksennachten worden nog steeds georganiseerd.”

4 & 5: De marsen van 21 januari 2017 en 11 maart 2017
Gillissen: “Het is toch heel bijzonder dat de marsen weer terug zijn en heel spannend wat het vervolg wordt.”