De smerigste én schoonste bankbiljetten ter wereld vindt u in de Balkan

Bankbiljetten komen tijdens hun bestaan in handen van ontelbaar veel mensen. Zodoende kunnen deze ook allerlei ziekmakende bacteriën bevatten. De Nijmeegse hoogleraar infectiepreventie Andreas Voss onderzoekt samen met zijn zoon Timothy en de Turkse wetenschapper Habip Gedik welk bankbiljet de meeste bacteriën vasthoudt. Voor dit onderzoek ontvangen zij op 12 september 2019 een Ig Nobelprijs. 

Lachwekkend en serieus tegelijk

De Ig Nobelprijs is een prijs voor wetenschappelijke onderzoeken die in eerste instantie op de lachspieren werken, maar ook aanzetten tot nadenken. Het onderzoek van vader en zoon Voss en de Turkse wetenschapper is zo’n studie. Er is immers nog nooit iemand ziek geworden van bacteriën op geld, maar het is wel opmerkelijk dat bepaalde bankbiljetten veel meer bacteriën vasthouden dan anderen.

Vies geld in Roemenië

In totaal onderzoeken de 3 bankbiljetten uit 7 landen op darmbacterie E.coli, ziekenhuisbacterie MRSA en de VRE-bacterie. Al deze bacteriën kunnen vervelende infectieziektes veroorzaken waar antibiotica niet altijd tegen werken. Op lang niet alle bankbiljetten uit het onderzoek gedijen deze bacteriën goed, maar er is er eentje waarop al deze  ziekmakers veelvuldig worden waargenomen. Welke? de Roemeense Leu. Dit bankbiljet houdt bacteriën relatief lang vast, waardoor deze de kans krijgen om zich te vermenigvuldigen nadat er contact is geweest met een volgend persoon. Volgens de onderzoekers kan dit komen door de polymeervezel die de Roemenen gebruiken in hun biljetten. Deze vezel moet vervalsing voorkomen, maar is tegelijk ook een bron van bacteriën. De onderzoekers adviseren landen die ook een polymeervezel in hun geld gebruiken deze keuze te heroverwegen. Onder meer Maleisië en Israël gebruiken polymeer in het geld. De bacteriën die deze biljetten vasthouden, vormen mogelijke een bedreiging voor de gezondheid van de bevolking.

Schone biljetten in Kroatië

Naast de Leu, onderzoeken zij ook de euro, de dollar, de Canadese dollar, de Marokkaanse dirham, de Indiaase rupee en de Kroatische kuna. Die laatstgenoemde blijkt het meest hygiënisch. Aan welke test de onderzoekers het Kroatische geld ook onderwerpen, bacteriën vinden zij niet. Ook de rupee is vrij schoon. Op dit geld worden alleen enkele VRE-bacteriën aangetroffen tijdens één van de testen. Het Marokkaanse geld is ook relatief schoon. Hier groeit vooral E.coli op, maar niet in grote getale.

Vieze biljetten

De Euro blijkt veel minder schoon. Dit geld houdt de E.coli-bacterie bijna net zo goed vast als de Roemense leu. De geteste dollars zijn ook absoluut niet schoon. De MRSA-bacterie groeit naar hartenlust op de Amerikaanse variant en ook de Canadese dollar is een goede plek voor deze resistente ziekenhuisbacterie. Over het algemeen gezien is de Amerikaanse dollar nog net iets viezer dan de Canadese.

(Bron: NRC, NOS, RIVM, archief, nationale bibliotheek voor medisch onderzoek van de Verenigde Staten)