Column Cees Grimbergen: ‘In de advisering van de SER heb ik maar één pet op’, verzekerde de Leidse hoogleraar Goudswaard

Willem Schulpen was en is directeur van Ritmeester Interieurbouwers in Alblasserdam. In 2017 kwam ik met deze bevlogen, onconventionele ondernemer in contact. Schulpen is een man die niet schroomt de kracht van zijn Godsgeloof in een zakelijk gesprek uit te spreken. Hij heeft een mooi bedrijf met nu veertien werknemers. Ambachtelijkheid en innovatie gaan er samen. Aan de industriële oevers van de Noord produceert Ritmeester meubels, kasten en scheepsinterieurs. Het is kwaliteitstimmerwerk. Schulpen komt ‘handjes tekort’. In deze column mijn terugblik op de reportage in de fabriek van Willem Schulpen.

Administratieve chaos

In Zwarte Zwanen 7 (2018) vertelde Willem Schulpen over Pensioenfonds Meubel waar zijn werknemers verplicht onder vallen. Hij betaalde het pensioenfonds zo’n 20.000 euro per jaar. Schulpens verhaal ging over de administratieve chaos en de verdubbelde bestuurskosten van Pensioenfonds Meubel. Voor de administratie schakelde Pensioenfonds Meubel Syntrus Achmea in. Dat laatste bedrijf maakte voortdurend fouten. Bij klachten moest Schulpen zich bij wéér een ander bedrijf melden, Pensioenconsultant Montae. En Montae? Dat had geen antwoord op de verbaasde ondernemersvragen. Daarna wendde Schulpen zich tot De Nederlandsche Bank, toezichthouder. Die stelde dat de afhandeling van zijn klacht ‘geheim’ was.

Willem Schulpen en medewerkers van zijn interieurbouw-bedrijf in 2018.

Lehman Brothers

Toen kwam Schulpen er achter dat zijn pensioenfonds betrokken was bij het faillissement van de Amerikaanse Wall Streetbank Lehman Brothers. Honderden miljoenen euro’s van onze meubelmakers lagen op 15 september 2008, de faillissementsdag, bij Lehman. Schulpen realiseerde zich ook dat een gemiddeld maandpensioen van een gepensioneerde meubelmaker 300 euro is. Hij ging zichzelf al maar meer verwonderde vragen stellen. Waarom werd de afwikkeling van dat faillissement met geheimhoudingsverklaringen omgeven? Het ging toch om zuur verdiend geld van zijn personeel… Schulpen in de bedrijfskantine tussen zijn personeelsleden: ‘Rien ne va plus, het pensioengeld is niet meer van u.’

4 banen niet genoeg? ‘Nee’

Kees Goudswaard is een van de honderden wetenschappers die dankzij pensioenpremiebetalers over een hoofdbaan -hoogleraar economie in Leiden- en een hele reeks bijbanen beschikt. Zijn hoogleraarssalaris van zo’n 140.000 euro was blijkbaar onvoldoende. Een van de betaalde bijbanen had Goudswaard bij …. Montae, de pensioenconsultant die Schulpen voortdurend met een kluitje in het riet stuurde wanneer hij zich over fouten beklaagde.

Directeur Schulpen werd door ons geïnformeerd over de rol van Goudswaard bij Montae. En we vertelden hem over Goudswaards plek in de Raad van Commissarissen van De Nederlandsche Bank. Goudswaard werd ook nog eens vele jaren door de SER ingehuurd om in een commissie het nieuwe pensioenstelsel te bedenken. Had Goudswaard voldoende aan die 4 banen? Nee. Het Ministerie van Sociale Zaken huurde hem als adviseur pensioenzaken in. En hij was betrokken bij Netspar, het Nederlands wetenschappelijk pensioeninstituut waar Wall Street een flinke vinger in de pap heeft. En bij het Pensioenlab, waar jonge pensioenspecialisten hun carrière uitstippelen.

Echo van netwerkcorruptie

Goudswaard sprak ik in de lobby van een Utrechts hotel aan. Hij was er voor een pensioencongres. Een belangstellende pensioenpremiebetaler die daar bij wilde zijn, beklaagde zich bij de Leidse professor dat hij 1000 euro voor een toegangskaart moest betalen. Goudswaard moest er hartelijk om lachen. In die lach hoorde ik de echo van netwerkcorruptie die we in aflevering 9 zouden behandelen.
Nee, dat zag ik verkeerd, dat betaalde bijbanen zijn onafhankelijke kijk zouden beïnvloeden. Zelfverzekerd en schaamteloos vertrouwde Kees Goudswaard mij toe: ‘In de advisering van de SER heb ik maar één pet op.’

Ons kent ons

Directeur Schulpen hoorde het allemaal verbijsterd aan. ‘Ik denk dat de top van die financiële piramide werkt volgens het principe van de slager die zijn eigen vlees keurt. Het is ons kent ons. Niemand durft elkaar een keer de waarheid te zeggen. Ze blijven goeie vriendjes van elkaar. Ten koste van de burgers.’

Fantastisch voor hun eigen bonussen en leaseauto’s

Aan het eind van de aflevering legde ik Schulpen (nu 66 jaar) in de werkplaats van zijn bedrijf mijn constatering voor: de pensioenwereld zélf is er van overtuigd dat ze het fantastisch doen. Zijn reactie: ‘Ze doen het inderdaad fantastisch. Voor hun eigen bonussen, voor hun prachtige kantoren, hun functies, leaseauto’s en vergaderingen. Maar ik heb 10 jaar lang niet gezien dat ze het fantastisch voor onze werknemers deden. Want dan hadden ze een indexatie toegepast.’

Indexatie-achterstand

Hoe het in september 2022 met zijn interieurbouwbedrijf? Goed. Dank u. Het is druk. Willem probeert zijn werktijd iets te matigen. Maar de opdrachtportefeuille zit vol. En dat geschoolde personeel, hè. En de administratie van het pensioenfonds? Na Syntrus Achmea verscheen pensioenuitvoerder Centric op het toneel. Die weer plaats maakte voor TKP Pensioen. De pensioenen van de meubelmakers worden dit jaar voor het eerst geïndexeerd. Met 0,6 procent. De indexatie-achterstand tot en met 2021 bedraagt 26 procent. De inflatie over dit jaar ligt rond de 10 procent.

Nieuw pensioenstelsel

En professor Goudswaard? Hij zat op de eerste rij te glunderen toen minister Koolmees en de SER het nieuwe pensioenstelsel presenteerden. Het stelsel waarvan we nu weten dat het onuitvoerbaar is. En wist Kees Goudswaard nog nieuwe bijbanen te verwerven? Moeiteloos. Hij zit nu ook in de Raden van Toezicht van de pensioenfondsen Horeca en PFZW.

Bekijk hier het fragment. De hele uitzending van Zwarte Zwanen 7 – Dokken en Zwijgen hier terug. 

(Foto: Prof. Kees Goudswaard, dé ontwerper van de nieuwe Pensioenwet)