Week van de Hoogbegaafdheid: hoe gaat u om met een hoogbegaafd (klein)kind?
Publicatiedatum: 6 maart 2023
De 8e Week van de Hoogbegaafdheid vindt in 2023 plaats van zaterdag 4 tot zondag 12 maart. Tijdens deze editie staat hoogbegaafdheid bij jonge kinderen centraal. Hoe kunt u er het best mee omgaan als uw (klein)kind hoogbegaafd blijkt te zijn?
Wat is hoogbegaafdheid?
Hoogbegaafdheid komt gemiddeld bij 2 tot 2,5 procent van de mensen voor. Intelligentie (een IQ van 130 of hoger) is uiteraard een belangrijk onderdeel van hoogbegaafdheid, maar er komt meer bij kijken. Gedrevenheid, onafhankelijkheid, creativiteit, gevoeligheid voor prikkels en concentratievermogen zijn eigenschappen die eveneens gepaard gaan met hoogbegaafdheid. Ouders die zelf niet hoogbegaafdheid zijn, kunnen wel hoogbegaafde kinderen krijgen. Of een kind inderdaad hoogbegaafd is, blijkt vaak uit een IQ-test, al zegt intelligentie dus niet altijd alles.
Kunnen kinderen last hebben van hun hoogbegaafdheid?
Voor opgroeiende kinderen kan hun hoogbegaafdheid soms lastig zijn. Omdat ze actieve hersenen hebben, ligt het gevaar van onderprikkeling of juist overprikkeling op de loer. Dat kan samengaan met onderpresteren, omdat ze op school te weinig uitdaging krijgen. Daarnaast zijn hoogbegaafde kinderen in de minderheid. Ze merken soms zelfs op de peuterspeelzaal al dat ze anders zijn dan de rest. Dit kan weer doorwerken in het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling van het kind.
Als ze nog op school zitten, waar ze in de minderheid zijn, kunnen kinderen op 2 manieren last krijgen van hun hoogbegaafdheid. Ze krijgen te weinig prikkels en uitdaging en kunnen zich daardoor verveeld of opstandig gedragen. Of ze blijven juist op de achtergrond en passen zich aan de overige kinderen aan. Dit kan weer voor problemen in de thuissituatie zorgen. Hoogbegaafdheid wordt soms (ten onrechte) verward met ontwikkelingsstoornissen als ADHD en autisme.
Wat als uw (klein)kind hoogbegaafd blijkt te zijn?
Herkennen en erkennen van hoogbegaafdheid bij kinderen is een belangrijke stap in de opvoeding. De kinderen voelen zelf vaak dat ze anders zijn en willen dat u ze serieus neemt. En stel dat u opa of oma van een hoogbegaafd kleinkind bent? Het is belangrijk om wederzijds onbegrip te voorkomen. “Je hoort vaak dat grootouders hun kinderen wijsneuzerig vinden. Of vinden dat ze een grote mond hebben”, vertelt Lilian van der Poel van de organisatie ukIQ – tevens auteur van het boek Bijdehante Baby’s en Pittige Peuters – aan MAX Vandaag. Dit soort onbegrip kan ook te maken hebben met een generatiekloof. “Er zijn grootouders die het snappen en aan kunnen sluiten. Maar er zijn er ook die denken: wat een vervelend kind is dit? Bij wijze van spreken.”
Van der Poel raadt aan om uzelf goed te informeren. Zo begrijpt u waarom uw kinderen bepaalde keuzes maken in de opvoeding van uw hoogbegaafde kleinkinderen. “Eén van de grootouders van mijn kinderen heeft me ooit gezegd: ik begrijp niet waarom je zoveel tijd besteedt aan sporten. Terwijl dat nou net datgene is waar het kind gelukkig van wordt”, vertelt ze. Voor haar werk bespreekt Van der Poel regelmatig de relatie tussen ouders en grootouders van hoogbegaafde kleinkinderen. “Ik heb weleens gehad dat ouders mij uitnodigen, om de grootouders uit te leggen wat het kind nodig heeft. Dat is prachtig als je dat kunt doen, want dan ontstaat samenwerking.”
Hoogbegaafdheid opsporen bij baby’s en peuters
De organisatie van Van der Poel, ukIQ, zet zich in om hoogbegaafdheid zo snel mogelijk te herkennen, zelfs bij baby’s en peuters. In 17 regionale vestigingen brengt ukIQ jonge kinderen met een zogeheten ontwikkelingsvoorsprong samen. Op deze manier kunnen ze gelijkgestemde kinderen leren kennen en krijgen ze begeleiding die bij hun ontwikkelingsniveau past. Dit is vergelijkbaar met de zogeheten plusklas in het basis- en middelbaar onderwijs.
Week van de Hoogbegaafdheid 2023
Daarnaast is er in maart 2023 dus de Week van de Hoogbegaafdheid. Tijdens deze week zijn er overal in Nederland diverse activiteiten. Dat kunnen voorlichtingsbijeenkomsten en open dagen van plusklassen zijn, maar ook spelletjesmiddagen. Op deze interactieve overzichtskaart van de organsiatie kunt u zien welke activiteiten er bij u in de regio zijn. Op maandag 6 maart 2023 komt dit onderwerp ook aan bod in Tijd voor MAX. De 15-jarige Hannah praat over haar ervaringen met hoogbegaafdheid, te zien op NPO 1 om 17.10 uur.
(Bron: Week van de Hoogbegaafdheid, Balansdigitaal.nl, ukIQ, XL-leren. Foto: Shutterstock)
