Waarom zijn kerstpakketten traditie met Kerstmis?
Publicatiedatum: 15 december 2022
Als Kerstmis in aantocht is, kopen werkgevers massaal kerstpakketten in voor hun personeel. Daar kan wijn, (speciaal)bier of sterkere drank in zitten, maar ook chocola, pinda’s, stroopwafels, marshmallows of dagelijkse gebruiksvoorwerpen. Waar komt deze traditie eigenlijk vandaan?
Kerstpakketten van de boerderij
De meeste historische bronnen wijzen naar de agrarische samenleving in de 19e eeuw. Veel knechten wonen in bij de boer en mogen met Kerstmis naar hun gezin toe. Daarbij krijgen ze een mand met etenswaren mee, als blijk van waardering voor hun werk. Volgens andere verklaringen is het in die tijd ook traditie dat burgers langsgaan bij boeren om ze zalige kerstdagen te wensen. Ook zij krijgen in ruil daarvoor voedsel van de boeren, als dankbetuiging. De 1e kerstpakketten in Nederland zijn dus praktisch van aard, maar wel meer dan welkom, in een tijd dat de mensen hard moeten werken voor hun dagelijks brood.
Van nieuwjaarsgift naar kerstpakket
Sindsdien is deze traditie overgewaaid naar andere sectoren in de maatschappij. Het Meertens Instituut wijst naar de nieuwjaarsgift als oorsprong. In de 20e eeuw is het lange tijd gebruikelijk dat werknemers op 1 januari bij hun baas langsgaan en – in ruil voor hun nieuwjaarswensen – presentjes, traktaties en/of een fooi ontvangen. Later wordt de afstand tussen werkgever en werknemer kleiner en deelt de baas op de werkvloer geschenken uit aan zijn personeel. In de tussentijd is Kerstmis bovendien steeds meer een familiefeest geworden, in plaats van een puur religieuze aangelegenheid. De kerstpakketten zijn de bijdrage van de baas aan de huiselijke gezelligheid bij de werknemers.
Kerstpakketten op Boxing Day
Deze traditie is een blijvertje in de 21e eeuw. Kerstpakketten zijn er in alle soorten, maten en thema’s, voor veel verschillende doelgroepen. Ook buiten Nederland bestaat de traditie al langer. In Groot-Brittannië en de voormalige kolonies gaat Tweede Kerstdag namelijk door het leven als Boxing Day. Op die dag krijgen de minderbedeelden traditiegetrouw een steuntje in de rug, in de vorm van dozen met ingezameld eten en andere cadeaus. En deze kerstpakketten gaan op Boxing Day dus open.
Actuele kerstpakketten
Eten en drinken blijft na al die jaren een favoriet thema voor de kerstpakketten. “Sommige dingen blijven altijd hetzelfde. Wat mensen waarderen is veel lekker eten, een goed gevulde kast en geen onzinnige dingen”, vertelt Merijn Kokke van het bedrijf Kerstpakkettenplaza aan het Algemeen Dagblad. Maar ook kerstpakketten kunnen meebewegen met de actualiteit, merken de vele gespecialiseerde kerstpakkettenleveranciers. Wat als de energieprijzen de hoogte in gaan en consumenten volop moeten besparen, zoals in 2022? Dan belanden er opeens veel meer fleecedekens, douchezandlopers en energiezuinige airfryers in de kerstpakketten.
(Bron: Isgeschiedenis.nl, Kerstmarkten.net, Kerstpakkettenidee.nl, Christmaholic, Meertens Instituut, Boxing-day.nl, Algemeen Dagblad. Foto: Shutterstock)
