Waarom u iemand meteen aardig kunt vinden: hoe ontstaat vriendschap op het eerste gezicht?

Naast liefde op het eerste gezicht bestaat er ook zoiets als vriendschap op het eerste gezicht. Soms komt u iemand tegen waar u het meteen goed mee kunt vinden. Waar komt dat door? En hoe komen vriendschappen in het algemeen tot stand?

Wat zoeken we in nieuwe vrienden?

Psycholoog Maarten van Zalk – destijds onder de naam Maarten Selfhout verbonden aan de Universiteit Utrecht, inmiddels werkzaam in Osnabrück – heeft jarenlang onderzoek gedaan naar het ontstaan van vriendschappen. Dit gebeurt vaak op jonge leeftijd, op school, tijdens de studententijd en/of de sportvereniging bijvoorbeeld. Volgens Van Zalk zoeken jongeren in feite naar hun eigen spiegelbeeld. Heeft iemand dezelfde humor, hobby’s, muzieksmaak of politieke voorkeur als u? Dan is de kans op het ontstaan van een vriendschap groter. “Wat we dus kunnen zeggen is dat mensen graag eigenschappen van zichzelf herkennen in mensen met wie ze bevriend zouden willen raken”, aldus Van Zalk tegenover het Digitaal Universiteitsblad van de Universiteit Utrecht.

Lees ook: Het herinneringsbankje, een blijvende herinnering aan een overleden dierbare

Hoe ontstaat vriendschap op het eerste gezicht?

Maar dit weet u vaak pas als u al kennis heeft gemaakt met iemand. Soms gaat het nog sneller. Dan komt u iemand tegen en weet u vrijwel meteen dat u diegene mag. Waar komt dit door? Dat ligt onder meer aan de hersengebieden die onze emoties aansturen. Deze worden actief, als we iemand tegenkomen die we nog niet kennen. Op basis daarvan vormen we instinctief een beeld van diegene en hebben we direct een positieve of negatieve associatie. Bij extraverte personen is dit gevoel sterker dan bij introverte personen.

Volgens verschillende onderzoeken gaan vrouwen vaker op die eerste associatie af dan mannen. “Als we op die manier iemand hebben ingeschat, bepalen we onze positie ten opzichte van diegene. Willen we dichter bij diegene in de buurt komen? Denken we, op basis van die eerste indruk, dat diegene in ons sociale netwerk past?”, aldus de Amerikaanse psycholoog Karla Starr in gesprek met Psychology Today.

Dit soort beslissingen neemt uw brein in een fractie van een seconde. Volgens de bekende psycholoog Marcelino Lopez hebben we aan slechts 100 milliseconden genoeg om een oordeel te vellen. Onbewust stellen we onszelf meerdere vragen, legt de Californische hoogleraar Kelly Campbell uit. “U zoekt iemand die leuk gezelschap is, u steunt en loyaal en betrouwbaar is”, aldus Campbell, geciteerd door website The Cut. “Als u iemand voor het eerst ziet, staat u er niet bij stil hoeveel oordelen u tegelijkertijd velt. Maar u zoekt wel naar informatie, om te bepalen of diegene aan al deze voorwaarden voldoet.”

Lees ook: Ouderen maken makkelijker vrienden dan voorheen

Wat komt er nog meer kijken bij vriendschappen?

De basis voor een vriendschap kan dus in heel korte tijd ontstaan. En die basus kunt ook prima leggen als u al wat ouder bent. In dit artikel vindt u verschillende manieren om op latere leeftijd nieuwe vrienden te maken. Helaas kunnen vriendschappen na verloop van tijd verwateren, als het contact minder wordt. Schrijfster Stéphanie Hoogenberk heeft zelfs bewust een vriendschap beëindigd, na 22 jaar. In Tijd voor MAX vertelt ze over deze ingrijpende beslissing en over haar boek ‘We hebben het over je gehad’.

(Bron: Digitaal Universiteitsblad Universiteit Utrecht, Trouw, Nature, Hersenstichting, Psychology Today, Santé, Tijd voor MAX. Foto: Shutterstock)