Veel euthanasieverklaringen nutteloos

Veel Nederlandse euthanasieverklaringen zijn sterk verouderd en daarom nutteloos. Dat blijkt uit onderzoek van huisarts Matthijs van Wijmen, die jarenlang duizenden mensen met een dergelijke verklaring volgt. Slechts 42 procent van alle gevolgde personen heeft in de afgelopen 6 jaar met de eigen arts gepraat over een herziening van dit document. 

Strenge regels voor euthanasie

Sinds het jaar 2002 kent Nederland de Euthanasiewet, waarin onder meer beschreven staat dat een huisarts over mag gaan tot euthanasie als de patiënt in kwestie uitzichtloos leidt en niet meer beter kan worden. Dit mag echter niet zomaar gedaan worden, want de regels rondom euthanasie zijn bijzonder streng. Een arts moet zorgvuldig handelen en ook de patiënt zelf kan een deel van de verantwoordelijk op zich nemen. Bijvoorbeeld door een wilsverklaring op te maken waarin staat in welke situatie hij of zij euthanasie wil.

Niet zeker

Deze verklaring kan iedere Nederlander zelf opstellen, maar het is wel erg belangrijk om dit document geregeld te herzien. Er is immers niets zo veranderlijk als een mens en daarom is de kans groot dat de wensen rondom euthanasie veranderen gedurende het leven. Wie in de laatste levensfase aankomt met een euthanasieverklaring die 5 jaar geleden is opgesteld, krijgt waarschijnlijk nul op het rekest van de behandelde arts. De arts kan er immers niet zeker van zijn dat de aanvrager nog steeds precies hetzelfde wil als op het moment dat het document is ondertekend. En zeker, dat moet een arts wél zijn van zijn of haar zaak voordat euthanasie wordt voltrokken.

Richtlijn

Voor de arts kunnen de gevolgen groot zijn als zij handelen zonder duidelijk te weten wat de patiënt nu echt wil. Zo kan de regionale toetsingscommissie euthanasie hen berispen, maar uit het ambt gezet worden is ook een optie. Daarnaast is het voor mensen in de laatste levensfase natuurlijk ook alles behalve leuk als hun wens niet ingewilligd kan worden omdat hun verklaring door ouderdom onbetrouwbaar is geworden.

Om dit soort netelige situaties voortaan te voorkomen, is het idee om een richtlijn op te stellen die aangeeft hoe vaak men met de huisarts moet praten over de huidige verklaring. De NVVE en artsenfederatie KNMG zijn hier momenteel over in gesprek. Of zo’n richtlijn er ook echt komt, is nog onduidelijk.

Een euthanasieverklaring opstellen

Wie in Nederland een euthanasieverklaring wil opstellen, moet er altijd voor zorgen dat dit document voorzien is van volledige naam, de datum van schrijven en een handtekening. Zonder deze 3 dingen is het niet geldig. Zo’n verklaring is overigens geen garantie voor euthanasie, want een arts kan het verzoek altijd weigeren en doorverwijzen naar een collega.

(Bron: NOS, Trouw, ANP)