Positieve geluiden bij overhandiging manifest Waardig ouder worden aan minister

Het manifest Waardig ouder worden is in de 2 jaar dat het bestaat massaal ondertekend en omarmd door de toenmalige staatssecretaris, maar kabinetsbeleid? Nee, dat is het nog niet. Dit gaat wel gebeuren. De eerste stap wordt op 5 maart 2019 gezet, met de overhandiging van de actiepunten aan minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid. Wij zijn bij de bijeenkomst en doen verslag.

Terug in Den Haag

Midden in het centrum van Den Haag vindt men de paviljoensgracht, ingeklemd tussen Chinatown en het beeld van Haagse Harry op de Grote Markt. Aan deze straat is Buurthuis van de Toekomst De Sprong gesitueerd, een plek waar ouderen uit de buurt van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat terecht kunnen. 2 jaar geleden, in 2017 presenteren ChristenUnie-fractievoorzitter Gert-Jan Segers, KBO-PCOB-directeur Manon Vanderkaa en omroepbaas Jan Slagter de speerpunten uit hun manifest Waardig ouder worden. 2 jaar later is dit buurthuis het toneel van de volgende bijeenkomst over dit manifest. Dit keer wordt het overhandigd aan minister De Jonge, die de 10 punten uit het manifest gaat verwerken in het kabinetsbeleid. Want het manifest Waardig ouder worden heeft in de 24 maanden dat het nu bestaat een ware vlucht genomen. Het document, waarin wordt beschreven hoe ouderen volwaardig deel van de samenleving kunnen blijven uitmaken, wordt massaal ondertekend door bekend- en onbekend Nederland. Ook wordt er meteen in het eerste jaar al 180 miljoen uitgetrokken door de regering om de plannen kracht bij te zetten. Nu gaat de minister nog een stapje verder en maakt hij er kabinetsbeleid van.

Het is aan het eind van de middag als de eerste genodigden binnendruppelen in het buurthuis. Langzaam, maar zeker vullen alle stoelen die staan opgesteld zich. Voormalig parlementair verslaggever Ferry Mingelen opent de bijeenkomst. “Daar zitten de 3 musketiers”, zegt hij vrolijk, refererend naar hoe Vanderkaa, Segers en Slagter recent worden genoemd in een interview over het manifest. Er wordt gelachen, net als tijdens de volgende keren dat de initiatiefnemers zo worden genoemd.

Dit is er al gebeurd

Na het welkomstpraatje van Mingelen komt Gert-Jan Segers aan het woord. “Er is al heel veel gebeurd”, vertelt Segers, die plaats heeft genomen achter het katheder dat voor de blauwgekleurde wand in de ruimte is geplaatst. Hij noemt een aantal highlights: “er komen 200 levensbegeleiders bij waar ouderen met levensvragen kunnen aankloppen. En er komt extra crisiszorg voor ouderen die acuut niet meer thuis kunnen wonen.” Ook de thema’s eenzaamheid, ontlasting van mantelzorgers en het toegankelijke maken van vrijwilligerswerk komen voorbij. Aan deze manifestpunten geeft de overheid al geld uit, maar volgens Segers mogen er nog wel wat euro’s bij. Er moet immers nog heel veel gebeuren. “Ik had niet gedacht dat we zo ver zouden komen in 2 jaar”, zegt hij als wij hem tussen de bedrijven door spreken. “Maar er moet ook nog heel veel worden gedaan. Ik denk niet dat we alles af zullen krijgen in de huidige kabinetsperiode, maar gelukkig stopt het manifest niet als het kabinet stopt. Hopelijk ‘adopteert’ een nieuw regering de plannen.”

Gert-Jan Segers vertelt over wat er tot nu toe al is bereikt.

Hoe hangt de vlag er over 2 jaar bij?

Voordat de bijeenkomst begint en alle gasten er zijn, praten wij met Segers’ mede-musketiers over dit onderwerp. Hoe denken zij dat de vlag er over 2 jaar bijhangt, als er weer verkiezingen zijn? “Ik denk dat er dan al een slag gemaakt is, maar dat er dan ook nog veel moet gebeuren.”, aldus Jan Slagter. Manon Vanderkaa is het met hem eens. “Over 2 jaar rijdt de trein nog wat harder, maar is de taak nog lang niet volbracht.” Zij neemt als voorbeeld het probleem rondom passende woonvormen voor ouderen. “Daar horen wij veel over vanuit onze achterban, want de woningnood is hoog. Om dit te veranderen moeten er zo gigantisch veel stappen genomen worden, dat redden we niet in 2 jaar.” Alle manifestpunten afvinken gaat dus niet lukken in 2 jaar tijd, maar de initiatiefnemers gaan er zeker op toezien dat alles wat wél gebeurt, ook zo goed mogelijk wordt uitgevoerd. “Manon, Gert-Jan en ik gaan er als een soort raad van toezicht boven hangen”, zegt Slagter. “We trekken onze handen er natuurlijk niet vanaf.”

Aantekeningen door de minister

Terug naar de bijeenkomst, want die is in volle gang. Terwijl Segers vertelt over de highlights van het manifest, komt de minister binnen. Hij neemt plaats op de eerste rij. In zijn hand heeft hij pen en papier, klaar om aantekeningen te maken.

Wat de minister zeker op dit blad neerpent, zijn de aanbevelingen die de 3 musketiers doen. Natuurlijk, alle 10 de punten uit het manifest zijn belangrijk, maar een aantal punten verdienen speciale aandacht. Aan Jan Slagter de eer om deze toe te lichten. Na een dankwoord richting de minister komt hij ter zake. De ontlasting van de mantelzorgers, daar moet volgens de initiatiefnemers echt op gefocust worden “Nu krijgen ze 2 weken zorgverlof, maar voor sommigen is dat veel te weinig”, illustreert hij. Naast mantelzorg willen de initiatiefnemers graag ook meer aandacht voor aangepaste woonvormen voor ouderen, net als voor eenzaamheidsbestrijding. Dit laatste kan volgens Slagter bijvoorbeeld worden gedaan door te investeren in lokale initiatieven waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten. Een voorbeeld: “In het centrum van Zoetermeer willen wij met MAX een café openen waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds. Ik heb daar al over gesproken met de burgemeester en die zit er wel brood in.” De koffie zal hier overigens geen 3,50 kosten, maar gewoon 1,50, verzekert hij de aanwezigen.

Jan Slagter licht de aanbevelingen toe.

Praktijkvoorbeelden

Hoewel er dus nog vele werk verzet moet worden, wordt er ook al veel gedaan om de maatschappij beter in te richten op ouderen. “Ik merk dat er echt een beweging op gang komt van mensen die de schouders eronder willen zetten”, aldus Slagter. Tijdens de bijeenkomst zijn er veel mensen aanwezig die zich tot die groep mogen rekenen. Zij zijn werkzaam bij maatschappelijke organisaties of initiatieven die ervoor kunnen zorgen dat de plannen uit het manifest daadwerkelijk een smoel krijgen. 2 van de mensen zijn Anita Steen en Bea Cox, die ook spreken tijdens de bijeenkomst. Cox is werkzaam bij het project Motto, deel van het Rotterdamse centrum voor levensvragen. Samen met haar collega’s helpt zij ouderen met het beantwoorden van hun levensvragen. Het gevolg is dat de ouderen vaak weer opbloeien. Steen is werkzaam bij Warm Thuis, een kleinschalige woonvoorziening voor dementerenden in de kop van Noord-Holland. De mensen krijgen hier alle aandacht die zij nodig hebben. Ook de afdelingen van KBO-PCOB hebben het manifest Waardig ouder worden omarmt. Manon Vanderkaa noemt later in de bijeenkomst een aantal voorbeelden. “In Enschede doen ze aan walking football in gemengde teams. En ja, de derde helft is daar net zo belangrijk als de wedstrijd zelf.”

Manon Vanderkaa vertelt over het walking football in Enschede.

Meedoen aan de samenleving

De klok slaat half 6, wat betekent dat de bijeenkomst bijna is afgelopen. Minister Hugo de Jonge sluit af. Hij start met een voorbeeld over Rotterdam, de stad waar hij jarenlang wethouder is. “Er werden binnen een mum van tijd ontzettend veel grote gebouwen neergezet. Het kon niet op. Op dat gebied lijken we tot alles in staat, maar als samenleving zijn we dat niet meer.” Hiermee doelt De Jonge op de manier waarop er anno 2019 naar ouderen worden gekeken. “Ze worden gezien als objecten van zorg, terwijl zij juist gezien moeten worden als volwaardige leden van de samenleving.” Dit is volgens de minister erg belangrijk, want de samenleving bestaat over een aantal jaar voor meer dan de helft uit 60-plussers. Doorgaan op dezelfde voet is dus geen optie.

Nadat de minister klaar is met zijn verhaal, volgt er een officieel moment waarbij het nieuwe logo van Waardig ouder worden wordt onthuld. Camera’s klikken en de eerste stoelen worden alvast aan de kant geschoven voor de naderende borrel.

Minister De Jonge tijdens zijn toespraak.

‘Eigenlijk is het al een tijdje kabinetsbeleid’

Niet veel later vult de lucht van gefrituurd eten de ruimte. Niet zo gek, want de behoorlijk professioneel uitziende keuken van het buurthuis grenst precies aan de zaal waar de bijeenkomst is. Al snel staan de meeste aanwezigen met een bitterbal en drankje in hun hand. De minister heeft niet veel tijd om te blijven, maar gelukkig genoeg om nog wat vragen te beantwoorden. Zo vragen wij ons af welk manifestpunt hij het állerbelangrijkste vindt en waarmee hij dus als eerste aan de slag gaat. “Eigenlijk zijn de punten al een tijdje kabinetsbeleid”, zegt hij lachend. “Ik ben al sinds het opstellen van het regeerakkoord bezig met alle 10 de punten en zal dit ook voortzetten.”

Meer lezen over het manifest Waardig ouder worden? Wij hebben er verschillende artikelen over geschreven
Manifest waardig ouder worden wordt kabinetsbeleid
Manifest waardig ouder worden op lokaal niveau
Ook D66 tekent manifest Waardig ouder worden

Beeld: Marc Bolsius, ANP