Iemand troosten, maar geen idee hoe? Dit kan helpen

Iemand troosten of aangeven als u zelf troost nodig heeft, kan knap lastig zijn. Soms is het moeilijk om de juiste houding aan te nemen of de juiste woorden te vinden. Soms lijken zowel de juiste houding als de goede woorden onvindbaar. Hoe zorgt u er in zo’n geval toch voor dat u iemand kunt troosten, of zelf de troost krijgt die u nodig heeft?

Niet goed in troosten

Troost is om allerlei redenen een zeer welkom iets. Het kan nodig zijn omdat er een dierbare of huisdier is overleden, maar ook in elke andere stressvolle of verdrietige situatie kan men behoefte hebben aan troost. Hoewel we er als mensen op sommige momenten graag willen ontvangen, is troosten volgens psychogerontoloog Huub Buijssen niet iets waar men bijzonder goed in is. Hij schrijft erover in het boek De vijf talen van troost, waarin hij specifiek focust op troost bieden aan mensen die een dierbare zijn verloren. “Mensen proberen vaak de pijn te verzachten en het verlies te beschouwen als een probleem dat je op kunt lossen. Maar het verlies van een dierbare is niet op te lossen. Door dat te proberen laat je de rouwende juist in de kou staan. De Duitse filosoof Nietzsche zei al: ,,De beste vorm van troost is de erkenning dat er geen troost is”, aldus Buijssen tegenover het Reformatorisch Dagblad.

5 troosttalen

Van nature is het misschien niet iets waar wij als mensheid in uitblinken, maar dat neemt niet weg dat er allerlei manieren zijn om iemand toch de troost te geven die nodig is. De titel van Buijssens boek zegt het al een beetje: er zijn 5 ’troosttalen’. “Ik onderscheid in het boek 5 talen van troost: luisteren, er zijn voor de ander, iets geven, helpen en lichamelijke aanraking. Als je weet welke taal de ander spreekt, en jij jouw eigen taal kent, wordt het makkelijker om steun te bieden. Vraag hoe je de ander kunt helpen en vul niet zelf in. Want de behoefte kan per persoon en per moment verschillen”, vertelt hij tegen de eerder genoemde krant.

Wat (niet) te zeggen?

Kijken naar de behoefte van degene die – om welke reden dan ook – troost nodig heeft en weten wat u diegene kunt bieden, is 1 ding. Hoe u de troost vervolgens biedt, is weer een ander verhaal. Stel dat iemand veel behoefte heeft aan een gesprek, dan is het belangrijk om deze persoon niet nog verder in de put te praten. Mensen zijn soms immers geneigd om zoiets te zeggen als: “ik weet wat je meemaakt, ik heb hetzelfde doorstaan en het gaat over.” Dat is natuurlijk zeer vriendelijk bedoelt, maar deze paar zinnen zeggen het tegenovergestelde. “Deze persoon vertelt je dan eigenlijk dat iedereen hier overheen komt en dat je faalt als jij dat niet kunt”, zo vertelt de Spaanse psycholoog en schrijver Valeria Sabater op de Engelstalige psychologie website Exploring Your Mind. Wat ook niet goed werkt, is doorgaan over hoe u een soortgelijke situatie heeft doorstaan en advies geven over hoe hij of zij volgens u snel de zon weer kan zien schijnen.

Steunen

Het werkt veel beter om iets te zeggen waardoor de ander het gevoel krijgt dat de nare emoties er mogen zijn, zonder dat er meteen een actie tegenover hoeft te staan om ze weg te werken. Zeg liever zoiets als: “ik zie dat je het moeilijk hebt en dat vind ik naar voor je.” Daarmee doet u niets af aan de lading van de gevoelens en voelt diegene zich gesteund.

Er voor iemand zijn

Niet iedereen die troost nodig heeft, heeft behoefte aan een gesprek. Soms helpt het ook gewoon als iemand even  boodschappen doet, de was opvouwt of op welke andere manier dan ook aanwezig is. Volgens Sabater moet men hier uitkijken voor een valkuil, want wij hebben we vaak de neiging om obsessief bezig te zijn met ‘er voor iemand zijn’. Daardoor kan de aanwezigheid juist verstikkend en averechts werken. Het is daarom belangrijk om aan te voelen wanneer diegene die u troost ruimte nodig heeft. “Dit is een ware kunstvorm”, aldus de Spaanse psycholoog in het artikel op Exploring Your Mind. Wat kan helpen is om duidelijk te maken dat u er altijd bent als diegene u nodig heeft en dat u aan hem of haar denkt. Dan kunt u wat meer afstand nemen, maar weet de persoon om wie het gaat wel dat hij of zij altijd contact kan opnemen.

Zelf troost nodig?

Het is niet alleen lastig om iemand in de omgeving te troosten en te steunen, maar het kan ook heel ingewikkeld zijn om aan te geven als uzelf degene bent die wel wat steun kunt gebruiken. Soms is het zelfs al heel moeilijk om überhaupt tot de realisatie te komen dat u dit nodig heeft. Om erachter te komen of u hier behoefte aan heeft, kan het handig zijn om u zeker eens per dag af te vragen wat uw emotionele ‘status’ is. Gaat alles nog goed, of heeft u behoefte aan steun? Als u erachter komt dat dit laatste het geval is, kunt u nagaan bij wie u kunt aankloppen. Wees vervolgens duidelijk over wat u wenst te ontvangen. Is het een gesprek? Zeg dan bijvoorbeeld: “ik heb het moeilijk en wil daar graag over praten” Als u vooral behoefte heeft aan een warme omhelzing, kunt u dit aangeven.

Op 23 februari 2022 spreekt MAX-dj Daniel Dekker in zijn show Lunch Lekker met Daniel Dekker met Huub Buijssen over dit onderwerp. U hoort Lunch Lekker elke werkdag tussen 12,00 en 14,00 uur op NPO Radio 5.

(Bron: Reformatorisch Dagblad, Psychology Today, inpsychful.sg, Exploring Your Mind)
(Beeld: Shutterstock)