Hoe komt ons gevoel voor humor tot stand?

Humor is er in alle soorten en maten, voor alle smaken. De ene houdt van het absurdisme van Monty Python of Jiskefet. Weer een ander kan het meest lachen om de gortdroge Herman Finkers, de woordspelingen van Seth Gaaikema, de grappen en grollen van André van Duin of de typetjes van Tineke Schouten. Hoe komt ons gevoel voor humor tot stand?

Is gevoel voor humor genetisch bepaald?

In de wetenschappelijke wereld is vaak onderzoek gedaan naar een specifiek gen met de naam 5-HTTLPR. Dit gen kan een korte of lange variant hebben en is medeverantwoordelijk voor de hoeveelheid van het emotiehormoon serotonine in uw lichaam. Welke variant 5-HTTLPR u heeft, bepaalt hoe u spontaan u kunt lachen om bepaalde grappen, is in 2015 gebleken uit één van die onderzoeken. Wie een korte variant heeft, reageert uitbundiger en expressiever en lacht dus ook harder om een grap. Anderzijds reageren zij ook sterker op negatieve emoties. Als u een voorkeur heeft voor een bepaald soort humor, kan dat dus met de samenstelling van dit gen te maken hebben.

Overigens zorgt het drinken van alcohol ook dat er serotonine vrijkomt in uw lichaam. Daardoor worden veel mensen uitbundiger, emotioneler en ongeremder als ze hebben gedronken. Alcohol heeft uiteraard ook invloed op uw gevoel voor humor. Wie heeft gedronken, lacht doorgaans vaker en gemakkelijker (ook om flauwe grappen).

Lees ook: Waarom u iemand meteen aardig kunt vinden: hoe ontstaat vriendschap op het eerste gezicht?

Waarom hebben mannen en vrouwen een verschillend gevoel voor humor?

Daarnaast hebben mannen en vrouwen van nature een verschillend gevoel voor humor. Volgens Brits onderzoek uit 2024 reageren mannen vaak sterker op slapstick en visuele humor, terwijl vrouwen grappen over onderlinge relaties over het algemeen beter waarderen. Dit komt doordat mannen en vrouwen op verschillende manieren onderlinge relaties aangaan. Vrouwen hechten vaak meer belang aan het onderhouden van hechte vriendschapsbanden.

Cabaretier Jan Jaap van der Wal, bekend van Dit Was Het Nieuws, heeft dit ook ondervonden tijdens optredens voor een groep mannen en een groep vrouwen. “Het viel me daar erg op dat mannen van harde humor houden”, vertelt hij in januari 2024 aan de Belgische krant Het Nieuwsblad. “Een beetje slaan en geslagen worden eigenlijk. Je voelde dat de grappen ook heel snel op elkaar moesten volgen.” Het vrouwelijke publiek reageert dan weer sterker op anekdotes over het kind van Van der Wal. “Ik ging voor het vrouwelijk publiek veeleer op zoek naar humor die verbindt.”

Lees ook: Hierdoor moet u lachen op een ongepast moment

Welke invloed heeft uw omgeving?

Humor is dan ook meer dan alleen het lachen om grappen. Ten eerste is humor fysiek ontspannend en stressverlagend, omdat u het gelukshormoon endorfine aanmaakt. Het kan een middel zijn om moeilijke onderwerpen bespreekbaar en stressvolle situaties beheersbaar te maken. Ook kan het gebeuren dat u een grap leuk vindt, zonder dat u die begrijpt. Hoe dat zit, leggen we in dit artikel uit. Daarnaast draagt humor bij aan het creëren van een groepsgevoel en onderlinge relaties. Hoe sterk uw band met uw beste vrienden of vriendinnen is, hangt vaak samen met een gedeeld gevoel voor humor. Is jullie vriendschap zo hecht omdat u dezelfde humor heeft? Of heeft u dezelfde humor omdat u zulke goede vrienden bent, is dan de vraag.

Tot slot is de omgeving waarin u opgroeit bepalend voor uw gevoel voor humor. Baby’s en peuters ontwikkelen onbewust al hun gevoel voor humor. Als ouders gekke bekken trekken of vreemde geluiden maken, begrijpen ze dat dit niet-typisch gedrag is, waardoor het dus grappig is. Ook als ouders woordspelingen en andere taalgrappen maken, wat ze in een dagelijkse context niet doen, kunnen jonge kinderen dit oppikken. Sowieso draait humor vaak om verrassingen en het doorbreken van verwachtingen en vaste patronen. Neem bijvoorbeeld een Brits kantoor vol serieuze mannen in pakken, die zich op de meest bizarre manieren voortbewegen… Het lijken 2 onverenigbare zaken, maar in de legendarische Ministry of Silly Walks-sketch van Monty Python kan het wel gewoon. En sommigen reageren extra sterk op dit soort absurde humor.

Als kinderen opgroeien, leren ze steeds meer wat er komt kijken bij sociale interactie met andere kinderen en volwassenen. Omgaan met humor, ironie en sarcasme maakt hier ook deel van uit. Uiteraard hangt het ervan af met welke soort humor u vaak in aanraking komt. Hebben uw ouders tijdens uw jeugd vaak naar conferences van Wim Kan, André van Duin, Toon Hermans, Brigitte Kaandorp, Paul van Vliet of Karin Bloemen gekeken? Of juist naar de absurde humor van Monty Python of de slapstick van Laurel en Hardy? Dan is de kans aanwezig dat u onbewust deze humor overneemt.

Lees ook: Wat is humor en hoe ver kunnen cabaretiers gaan? Dick Zijp: “Wij zien dat niet zo, dat je niks meer mag zeggen”

(Bron: Tijd voor MAX, Algemeen Dagblad, HP/De Tijd, American Psychological Association, NU.nl, Scientias, Het Nieuwsblad, EOS Wetenschap. Foto: Shutterstock)