Hard praten en zacht praten: waarom kunnen we beide stemgeluiden vervelend vinden?
Publicatiedatum: 2 april 2023
Vindt u het vervelend als iemand heel hard praat? Of heeft u er juist moeite mee als iemand heel zacht spreekt? Of allebei? Zowel hard als zacht stemgeluid kan iemand op de zenuwen werken, blijkt uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Waar dat door komt, leggen we in dit artikel uit.
Waarom vinden we geluiden wel of niet mooi?
Waarom we sommige stemgeluiden irritant vinden en andere niet, daar zijn verschillende verklaringen voor. Volgens een wetenschappelijk onderzoek uit China en een theorie van voice-overbureau 14 Voices horen mensen het liefst stemmen die lijken op die van henzelf. Als andere mensen sneller of juist langzamer praten dan zijzelf, zou dat dus voor irritatie zorgen. Veel mensen vinden hun eigen stem bijvoorbeeld lelijk, zoals we in een eerder artikel uitleggen. Want als u naar een opname van uw eigen stem luistert, klinkt die heel anders dan u gewend bent.
Dat u sommige geluiden wel of niet prettig vindt om te horen, komt door de manier waarop uw brein ze verwerkt. Als u een geluid hoort, zijn vaak de hersengebieden actief die uw emoties aansturen. Daardoor heeft u bijvoorbeeld positieve associaties bij vogelgezang. En negatieve associaties bij een krijtje dat over het schoolbord krast. Dit zijn 2 voorbeelden van universele geluiden, die bij (vrijwel) alle mensen dezelfde associaties oproepen. Maar hoe u andere geluiden ervaart, hangt af van uw karakter, uw prikkelgevoeligheid en ervaringen die u eerder in uw leven heeft opgedaan. Sommige mensen zijn bijvoorbeeld extra gevoelig voor smak- en slikgeluiden en kunnen hier niet tegen. Andere mensen genieten juist intens van ASMR, ontspannende geluidsopnames van gekraak, gefluister of getik.
Wat zegt iemands stem over zijn of haar karakter?
Als u een stem hoort, koppelt uw brein daar vaak automatisch een associatie aan. Amerikaans onderzoek uit 2012 heeft op dit vlak opmerkelijke conclusies opgeleverd. Hoe dieper en lager de stem van een politicus is, hoe eerder de proefpersonen geneigd zijn op hem of haar te stemmen. Dit geldt voor zowel de mannelijke als de vrouwelijke proefpersonen. Mensen met lage en diepe stemmen lijken automatisch eerlijk, deskundig en krachtig over te komen. “Het is duidelijk dat ons stemgeluid meer over onszelf vertelt dan de woorden die we gebruiken”, reageert onderzoeker Rindy Anderson van de Amerikaanse Duke University. “Wellicht verklaart dit waarom vrouwen in de politiek minder vaak op de hoogste posities terechtkomen.”
Als u iemands stemgeluid hoort, dan vormt u – automatisch en onbewust – een beeld van zijn of haar persoonlijkheid. Het volume dat diegene gebruikt, speelt daar eveneens een rol in. Iemand die hard praat, kan energiek maar ook dominant overkomen. Vooral dat laatste roept vaak weerstand op, stelt operazangeres en psycholoog Elizabeth Ebbink. “Veel mensen denken zo. Een beschaafd, intelligent iemand praat niet te hard”, laat ze weten in gesprek met Quest. Iemand die juist met weinig volume praat, kan de plank ook misslaan, stelt Ebbink. “Een zachte prater kan mensen het gevoel geven dat ze niet belangrijk genoeg zijn. Dat de spreker niet zijn best voor hen doet.”
Hoe zorgt u ervoor dat u niet te hard én te zacht praat?
Hoe weet u hoeveel volume u nodig heeft tijdens een gesprek? Ebbink raadt aan om op uw ademhaling te letten. Als u goed blijft uitademen, houdt u het spreken met volume langer vol, zonder dat u overdrijft of forceert. Een 2e aandachtspunt is de lichaamstaal van uw gesprekspartner(s). “Kijk naar de luisteraar of je boodschap goed binnengekomen is.” Als u de aandacht van de ander(en) te pakken heeft, kunt u wat zachter praten. Uiteraard is de omgeving ook bepalend voor het stemvolume dat u het best kunt hanteren. Staat u op een drukke verjaardag, dan is het onvermijdelijk om wat harder te praten en uzelf verstaanbaar te maken. En als u in de kerk of bibliotheek zit of bij iemand op ziekenbezoek bent, is zachtjes praten juist het devies.
(Bron: Archief, Quest, 14voices.com, Australian Journal of Psychology, Rice Media, Kijkinjebrein.nl, Amsterdam UMC, Duke Today. Foto: Shutterstock)
