Zwart voedsel is hip, maar gekleurd met houtskool niet zo’n gezonde keuze

We zijn al gewend aan voedsel in aardetinten, zoals cola, koffie en extra pure chocola, maar er is een nieuwe voedselhype, die nog wat verder gaat: zwartgekleurd eten. Vaak wordt daar houtskool voor gebruikt en over dit kool gaat het verhaal dat het vele gezondheidsvoordelen heeft. Het tegenovergestelde is echter waar, waarschuwt de Consumentenbond.

Van ijs tot hamburger

Sinds een aantal jaren neemt zwartgekleurd voedsel een steeds grotere vlucht. Zo zijn zwarte hamburgerbroodjes, softijs en zwartgekleurde sapjes zeer populair. Niet alleen op sociale media zoals Instagram is het hip (onder de term ‘blackfood’), ook steeds meer restaurants zetten zwartgekleurde gerechtjes op de kaart. Buiten dat consumenten het leuk vinden om eens uit te proberen, wordt er ook van gezegd dat het een ontgiftende werking heeft en een weldaad voor de huid is.

Houtskool van kokosnootschillen en bamboe

In tegenstelling tot bijvoorbeeld zwarte rijst, dat met inktvisinkt gekleurd wordt, hebben veel van de hippe zwarte producten die kleur te danken aan houtskool. Nou betekent dat niet dat het voedsel zo wordt verhit dat het verkoolt. Waarvan we al langer weten dat dat het risico op darmkanker verhoogt. Nee, houtskool wordt als kleurmiddel toegevoegd. Dit houtskool komt meestal niet van verbrand hout. Er worden kokosnootschillen of bamboe tot extreem hoge temperaturen voor verhit. Vervolgens worden die bewerkt met stoom of hete lucht, waardoor een gitzwart poeder ontstaat dat stoffen aan zich bindt. Het is nu ‘actieve kool’ geworden.

Actieve houtskool

Het aan zich binden van stoffen is hetgeen wat die met actieve houtskool gekleurde voedingsmiddelen nou juist helemaal niet zo gezond maakt. De actieve kool bindt in de darmen stoffen aan zich, die daardoor niet door het lichaam opgenomen kunnen worden. Er wordt daarbij geen onderscheid gemaakt tussen schadelijke en nuttige stoffen. Ook de opname van noodzakelijke vitamines of de werkzame stoffen in medicijnen wordt hierdoor voorkomen. Dit kan tot vitaminetekort lijden en belangrijke medicijnen kunnen hun werking verliezen. Een keer een softijsje uitproberen met houtskool kan niet meteen zoveel kwaad, maar het is dus zeker niet aan te raden regelmatig producten met houtskool te nuttigen.

Norit

Trudy Voortman, voedingsonderzoeker van het Rotterdamse Erasmus MC zegt in 2017 tegenover het AD dat het toevoegen van actieve kool aan voedsel eigenlijk zoiets is als het toevoegen van medicijnen. Actieve kool heeft namelijk dezelfde werking als Norit. Het is een remedie tegen acute vergiftigingen. Zij benadrukt dan ook dat actieve kool slechts ingenomen moet worden als daar aanleiding voor is. Norit staat vooral bekend als diarreeremmer. Iets wat het Nederlands Huisartsengenootschap overigens afraadt, aangezien de werking ervan tegen diarree niet bewezen is. Ook is er kans op bijwerkingen als overgeven, buikpijn, misselijkheid en verstopping. Wel is Norit een effectief middel bij een overdosis geneesmiddelen. De actieve kool gaat in dat geval de opname van de medicatie in het lichaam tegen.

Lees ook: Acrylamide in bruingebakken voedsel, wat is het en is het echt zo kankerverwekkend?

(Bron: Consumentenbond, AD archief)