Wanneer gebruikt u bij het bakken gist en wanneer bakpoeder en kunnen ze elkaar vervangen?

Voor broodliefhebbers is er weinig zo lekker als een vers gebakken brood. Wie een traditioneel brood bakt, dus niet met desem, heeft hiervoor gist nodig om het te laten rijzen. Een ander rijsmiddel is bakpoeder. Kan dit in plaats van gist en voor welke baksels kunt u dit nog meer gebruiken? We hebben het uitgezocht.

Vuistregel

Gemiddeld genomen is de vuistregel: gist gebruikt u voor hartige baksels als brood, bakpoeder gebruikt u voor zoete baksels als cakes. In feite doen ze beide hetzelfde, ze geven baksels een luchtige structuur. Het verschil is alleen dat de één natuurlijk is.

Wat is gist?

Gist is een levend organisme. Het zet suikers om in koolzuurgas, wat de luchtige structuur aan deeg geeft. Ook voor de smaak van brood is gist bepalend. Gist heeft tijd nodig om te ontwikkelen, dat gebeurt tijdens het rijzen.

Er zijn verschillende soorten. Zo is er verse gist, ook wel bakkersgist. Dit zegt het al, het is vers en dat is goed, maar heeft als beperkende factor dat het niet lang houdbaar is. Dan is er ook nog instant gist. Dit wordt meestal verkocht in kleine zakjes. Het grote voordeel hiervan is dat het heel lang houdbaar is. In principe zijn de verse en instant versie uitwisselbaar. Maar niet in gewicht. Omdat verse gist meer vocht bevat, heeft u daar meer van nodig dan van de instant variant. Kijk voor de exacte verhouding op de site van Heel Holland Bakt.

Lees ook: Wat is het verschil tussen droge-, verse- en instant gist?

Wat is bakpoeder?

Bakpoeder heeft in principe dezelfde werking als gist, het is bedoeld om een luchtige structuur te geven aan baksels. In bakpoeder zit onder andere natriumbicarbonaat, wat reageert op vocht en zuur in beslag en vervolgens voor die luchtigheid zorgt in het beslag.

In recepten staat vaak in plaats van bakpoeder baking soda als ingrediënt genoemd. Is dit dan hetzelfde? In principe wel. Dat wil zeggen, ze brengen beide hetzelfde teweeg en dat is de luchtige structuur aan het beslag. Ze zijn door elkaar te vervangen, maar wel in een andere verhouding. Kijk voor de exacte verhouding in dit artikel.

Overigens kunt u baking soda niet alleen gebruiken om te bakken, maar is het ook een handige hulp bij de schoonmaak. Hoe dat zit, leest u in een eerder artikel.

Zijn gist en bakpoeder uitwisselbaar?

Conclusie, bakpoeder en gist doen hetzelfde, maar er is wel verschil in welke toepassing. Beide ingrediënten zijn niet zomaar uitwisselbaar. Uitwisselen heeft gevolgen voor de structuur en smaak. Er zijn wel uitzonderingen, want wie een sodabrood maakt, gebruikt weer wel baking soda in plaats van gist. Maar in principe blijft de vuistregel overeind.

(Bron: Heel Holland Bakt, Laura’s Bakery, Baktotaal, archief. Foto: Shutterstock)