Veganisme is populair, maar hoe goed is het voor het lichaam?
Jaap Seidell is hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU in Amsterdam. Elke maand vertelt hij Tijd voor MAX over een voedingsmisverstand of trend. Dit keer buigt hij zich over veganisme. De veganistische leefstijl is heel populair. Hoe komt dat? En hoe gezond is een veganistische leefstijl voor de mens?
Enorm populair
U heeft vast weleens van veganisme gehoord. Het is immers niets nieuws onder de zon, maar het is wel voor het eerst in een lange tijd dat er zoveel aandacht is voor deze leefstijl. Mensen die veganistisch zijn, eten geen dierlijke producten. Sommigen willen ook geen leer dragen. “Alle voedingsstoffen moeten zij uit plantaardige producten halen. Dus geen melk, vlees, vis, eieren en boter, maar heel veel sla, groente en noten”, aldus Seidell.
Steeds meer Nederlanders leven volgens de veganistische filosofie en daar spelen voedselproducten, horeca en supermarkten op in. Op steeds meer producten wordt vermeld of het ook geschikt is voor veganisten en ook in restaurants staan er steeds vaker volledig veganistische gerechten op de kaart. Sterker nog: er zijn razendpopulaire restaurantketens die alleen veganistische eten serveren. Deze concentreren zich wel in de Randstad.
Klimaatimpact
Hoe het komt dat veganisme nu zo populair is? Volgens Seidell komt dat omdat mensen tegenwoordig heel bewust bezig zijn met hun eetpatroon. “Ook vanwege al het nieuws over de klimaatimpact van ons voedingspatroon. De manier waarop wij voeding produceren is gewoon heel intensief en milieubelastend.”
Met name de productie van vlees en zuivel is erg belastend voor de aarde. Er is veel onderzoek gedaan naar dit onderwerp, onder meer door het Planbureau voor Leefomgeving. Uit cijfers van dit bureau blijkt dat het eten van 1 kilo rundvlees qua broeikasgas-uitstoot gelijk staat aan 180 kilometer autorijden. Wereldwijd wordt 25 procent van de uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door voedselproductie. Meer dan de helft van die 25 procent wordt uitgestoten tijdens het bewerken van dierlijke producten.
Effect op het lichaam
Het veganisme is dus een milieuvriendelijkere leefstijl, maar hoe vriendelijk is uitsluiten van dierlijke producten eigenlijk voor het menselijk lichaam? Hier valt over te twisten. Wie geen dierlijke producten eet, mist bepaalde vitaminen en mineralen die vooral in zuivel of vlees zitten. Denk aan vitamines B6, B12, B11 (beter bekend als foliumzuur), B1 en B2. Ook zijn dierlijke producten een bron van ijzer, calcium en eiwitten. Wie veganistisch eet, moet er dus goed op letten dat hij of zij voldoende van deze stoffen en vitamines binnenkrijt. Vooral B12 moet een aandachtspunt zijn, omdat dit alleen voorkomt in dierlijke producten. Om toch genoeg van deze stoffen binnen te krijgen is het slikken van voedingssupplementen vaak onvermijdelijk.
Alle benodigde vitamines en mineralen uit plantaardig voedsel halen is volgens Seidell bijna niet te doen “Je moet heel erg veel plantaardige producten eten om aan dezelfde voedingswaarde te komen. Het zal dus heel moeilijk zijn om zoveel te verbouwen dat iedereen genoeg heeft.”
Aandachtspunten
Wilt u een veganistische leefstijl proberen en bent u niet geïnteresseerd in voedingssupplementen? Dan heeft het voedingscentrum een aantal tips om dit op verantwoorde wijze te doen. Het centrum adviseert bijvoorbeeld om veel peulvruchten te eten, want hier zitten veel eiwitten, ijzer, B1 en B2 in. Ook noten en vegetarische vleesvervangers zijn goed om geregeld te eten. Aan de vleesvervangers is vaak vitamine B12 en ijzer toegevoegd. Het wordt altijd vermeld op de verpakking als dit het geval is.
Meer weten over veganisme? Jaap Seidell vertelt er op 31 oktober 2019 over in Tijd voor MAX. U ziet Tijd voor MAX elke werkdag om 17.10 uur op NPO 1.
(Bron: NOS, Planbureau voor Leefomgeving, Milieucentraal, Voedingscentrum, archief)
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Op zich is het hartstikke goed, maar je moet natuurlijk wel alle voedingsstoffen binnenkrijgen.
Uit de wetenschap blijkt dat voor een vegan eetpatroon juist 75% minder landbouwgrond nodig is dan voor dierlijk eetpatroon. 83% van alle landbouwgrond is voor VEEVOER.
science.sciencemag.org/content/360/6392/987
Rectificatie aub!
Meer landbouwgrond nodig als iedereen veganistisch gaat eten? Nou, dat dacht ik toch echt niet. Verreweg de meeste landbouwgrond is wereldwijd bestemd voor de veeteelt. Zowel om er dieren op te houden en om hun voedsel te verbouwen. Vaak gewassen die mensen ook nog eens prima zelf zouden kunnen eten. Als iedereen veganistisch zou eten kan er veel land teruggegeven worden aan de natuur. En juist dat is een belangrijke bijdrage aan het oplossen van zowel de klimaatcrisis als de zesde massaextinctie die nu gaande is.
Er staan een aantal onjuistheden in het bovenstaande artikel, wat er op kan duiden dat de schrijver van het artikel andere bedoelingen heeft, dan een objectieve waarheid te vertellen. Als vlees, of alle dierlijke producten namelijk van ons bordje verdwijnen komf er heel veel grond vrij. Daarnaast kleven er nog heel veel andere gevaren aan het eten van vlees. Ik noem maar de gekke koeien ziekte.
De vlees industrie ziet het gevaar van een meer pantaardig dieet dichtbij komen en probeert daarom verwarring te zaaiende artikelen, zoals deze. Ik wil graag referen aan de sigaretten en olie industrie die ook dit soort tactieken gebruikten.
m.facebook.com/story.php?story_fbid=469057963710317&id=239675493315233
Doordat al het goede van dieren uit planten komt, is het eten van dieren onnodig. B12 is geen vitamine, maar een bacterie die in grond en water zit. Omdat we groenten wassen komt het nauwelijks voor in onze groenten. B12 is essetieel om te supplementeren voor vegans. Dieren maken geen B12 aan. Daarnaast is het menselijk lichaam niet gebouwd om vlees te eten. Jaarlijks gaan er mensen dood door stikken in vlees. Dierlijk vet is ongezond voor de aderen en geeft een verhoogd risico op kanker, diabetes, hart-en vaatziekten. Ook is de vleesindustrie de grootste dreiging voor biodiversiteit, omdat 40 % van het bewoonde land op aarde door en voor het voeren van vee wordt gebruikt. Misleidend punt in dit artikel dus. Door te stoppen met dierlijke producten komt er land vrij, is er minder kans op ziekten voor de mens. De vleesindustrie verantwoordelijk voor het massaslachten van dieren en verontreiniging aan het milieu.
Beste Marco Meerman,
Bedankt voor uw reactie. Wij willen u er wel graag op attenderen dat vitamine B12 enkel voorkomt in dierlijke producten en niet in groenten. Meer hierover vindt u op thuisarts.nl, een initiatief van het Nederlands Huisartsen Genootschap: https://www.thuisarts.nl/vitamine-b12.
Met vriendelijke groeten,
Redactie MAX Vandaag
Beste redactie van Max, vit B12 wordt gemaakt door bepaalde soorten van bacteriën en schimmels die in de grond zitten. Door het eten van voedsel met deze micro-organismen verrijken de grote grazers hun microbioom en wordt de productie van B12 voortgezet in hun darmen. Dezelfde proces is mogelijk voor de mens. Alleen eten we geen vieze voedsel meer en drinken wij niet direct uit stromen, rivieren, enz.
Omdat de productiedieren ook niet meer op een natuurlijke manieren eten, krijgen zij ook B12 toegediend als supplement.
Overigens, ook vleeseters kunnen tekort aan B12 hebben. B12 wordt alleen opgenomen als de maag en darmen optimaal functioneren. B12 moet namelijk in de maag gekoppeld worden aan een glycoproteïne met behulp van een intrensieke factor. De afgifte van een intrensieke factor wordt gestimuleerd door dezelfde prikkel die de afgifte van maagzuur stimuleert. Vervolgens wordt het in de dunne darm losgekoppeld om verder opgenomen te worden in de bloedbaan. Als er iets in dit process verstoord is, wat vaak voorkomt, ontstaat er B12 tekort, ook bij mensen die vlees eten.
Ohohoh redactie van Max, lezen is een kunst op zich. U maakt hier een behoorlijke uitglijder. B12 zit in bemeste aarde en raad eens, dit zit op groenten. Bij het veelvuldig wassen is het onomkoombaar dat de aarde er af wordt gewassen. Het ontbreekt de redactie van Max nogal aan kennis zo te lezen. Eigenlijk is dit hele gebeuren een flinke lobby van de vleesindustrie lijkt het. Ik begrijp niet dat deze omroep zich zo voor het karretje laat spannen!
Wat vind ik het erg dat Jaap Seidell zo achterhaald staat te lullen hier. Wetenschap heeft al een tijd geleden bewezen dat een veganistisch voedingspatroon geschikt is voor elk leftijd en elke levensfase inclusief zwangerschap! We kunnen makkelijk gezond leven zonder dierlijke producten. Het wordt tijd dat de “voedingsdeskundigen” zich laten bijscholen op het gebied van plantaardige voeding.
@MAX Vandaag. Vitamine B12 zit niet in vlees omdat het in nu eenmaal in vlees zit maar omdat dieren bij het grazen bacteriën binnenkrijgen die in de darmen B12 vormen. De bodem is tegenwoordig verarmd en daarom wordt aan veevoer een supplement toegevoegd. Vroeger was de bodem nog gezond en de hygiene beperkter zodat mensen toch via groenten aan B12 kwamen, niet omdat het in groenten zat maar aan de buitenkant. Als je volledig vegan eet is een B12 supplement noodzakelijk. Dat geldt dus evengoed voor runderen! Alle andere voedingsstoffen zitten in plantaardige voeding. Alleen vleesvervangers eten is niet voldoende dus ook daar slaat het artikel de plank mis. Ik hoop van harte dat deze tekst wordt aangepast. De Nederlandse Vereniging voor Veganisme kan jullie wat dat betreft uitstekend adviseren.
Ik raad iedereen aan om de documentaire The game changers op Netflix te bekijken. Dan wordt heel snel duidelijk dat je als veganist beter af bent dan als vleeseter. Plus daarboven op de klimaatimpact. Dan zou toch iedereen veganist willen zijn ?
Jammer MAX, in plaats van het plantaardig leven te promoten, dus een gezonde levensstijl, gaan jullie dus de ongezonde versie, het eten van vlees en dierlijk zuivel even verder de hemel in prijzen. Met alle ellende en leed waar de dieren weer het slachtoffer van zijn. Jammer, heel jammer.
Minder mensen in ons land dat is de oplossing! Al die groene rakkers hebben minstens twee kinderen en sommige meer kijk naar jesse klaver (3) toch echt een goed voorbeeld van hoe krom het kan zijn. Minder mensen in dit land lost veel problemen op. Behalve de oude dag van velen. Maar goed dat is weggeven aan de EU en andere ontwikelingslanden. Maar niemand in de politiek die dat durft te roepen een 1 kind beleid. Ik hou van een stukje vlees en zal het echt niet laten liggen zolang men maar mensen binnen blijft halen in nederland of men meer dan twee kinderen laat krijgen. Ja ik kan leven met een twee kind politiek, al zou 1 kind als grens beter zijn.
Tja, wat zal ik er van zeggen. Krijg het gevoel dat veel mensen doorslaan in hun eetgewoonten. We kunnen best allemaal ons steentje bijdragen aan een beter milieu maar men slaat nu volledig door. Je mag bijna geen adem meer halen lijkt het wel. Nou, ik eet mijn stukje vlees. Heb geen kinderen, geen afwasmachine, geen droogtrommel en maar één auto (heb een beperking). Voorts heb ik wel een echte voor en achtertuin met veel bloemen en planten (goed tegen de CO2!!!) en geen bak met stenen. Kook niet meer op gas maar inductie. Ja, nog wel een CV ketel, was nl net nieuw toen men met warmtepompen kwam. Tja, het groeit me niet op de rug dus toch nog even wachten. Ook geen vuurkorf, (is zo gezellig als het brand). Ik brand geen kaarsjes in huis, heb geen kerstboom. Gooi geen eten weg, koop alles vers, kook elke dag een verantwoorde maaltijd. Doe bewust boodschappen. Ja, ga 1x per jaar met het vliegtuig naar Indonesië, lukt niet per trein. Kortom, denk dat ik, over het algemeen genomen, goed bezig ben.
Uit alle reacties heb ik veel informatie gelezen. Allemaal goede voornemens en tips. Er was zelfs een reactie dat er in Nederland teveel mensen zijn. En dat was wel de belangrijkste reactie, mijn inziens. … We hebben namelijk te maken met een mensenplaag. En niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Er lopen nu ruim 7 miljard mensen rond op de aarde en dat mogen er best 3 miljard minder zijn. Dus bijna een halvering. De mens pleegt niet alleen roofbouw op de landbouwgronden, maar is ook verantwoordelijk voor vermindering van diversiteit onder planten en dieren. De mens is ook verantwoordelijk voor ontwrichting van het ecologisch systeem. Maar dit onderwerp is taboe, en niemand durft het uit te spreken, hoewel de wetenschap dit al heel lang beseft en er heel veel instituten bezig zijn met het bedenken van een oplossing. Ik wil daarom met klem vragen: hier Uw mening over te vermelden en eventueel tips, voor vermindering van de mensenplaag.
Jaap seidell faalt hard. Dieren krijgen B12 toegediend, een mens kan beter B12 zelf van het supplement pakken. Het eten van dierlijke producten is ongezond, dit komt naar boven in alle objectieven wetenschappelijke onderzoeken. Het menselijk lichaam maakt zelf cholesterol aan en extra cholesterol toevoeging aan het menselijk lichaam zorgt voor ader verkalking (hart en vaatziektes). Cholesterol komt alleen in dierlijke producten voor.
Alle voedingsstoffen die in dierlijke producten voorkomen zijn uit planten te halen, alleen zitten er dan geen nadelen voor uw gezondheid aan. B12 wordt overigens ook gewoon in plantaardige producten toegevoegd (nep vlees, Alpro enz.(.