Intermittent fasting: wat houdt het in? En wat doet het met het lichaam?

Jaap Seidell is hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de VU in Amsterdam. Elke maand vertelt hij Tijd voor MAX over een voedingsmisverstand of trend. Dit keer heeft hij het over de trend Intermittent Fasting, wat wij in Nederland onderbroken vasten noemen. Veel grote sterren zweren erbij en ook in Nederland wordt het steeds populairder. Wat is het precies en wat doet het met het lichaam? 

Dit houdt het in

Zoals de naam al zegt draait het bij onderbroken vasten allemaal om vasten, alleen dan niet aan 1 stuk door. Deze eetwijze heeft meestal gewichtsverlies als gevolg, waardoor u het zou kunnen scharen onder de categorie diëten. Wie meer informatie opzoekt over onderbroken vasten zal al snel zien dat er verschillende manieren zijn om dit te doen. De één eet 1 tot 2 dagen per week niets en 5 tot 6 dagen normaal, maar mensen kunnen er ook voor kiezen om gedurende een aantal uren per dag niets te eten of om 1 à 2 dagen weinig te eten en de rest van de dagen normale hoeveelheden.

Onderbroken vasten wordt niet alleen gedaan door mensen die willen afvallen, maar kan ook een religieuze grondslag hebben. De ramadan is hier bijvoorbeeld een goed voorbeeld van.

Wat doet het met het lichaam?

Zoals al gezegd is onderbroken vasten een manier om gewicht te verliezen. Jaap Seidell legt uit wat er tijdens zo’n periode van vasten gebeurt in het lichaam: “Als je een bepaalde periode niet eet, dan is je lichaam niet continue bezig met het verwerken van allerlei voeding, koolhydraten, vetten en suikers. Als je lichaam dat wel doet kost dat energie. Eet je niks, dan komen je organen tot rust. Je geeft je lichaam de tijd om te herstellen. Je krijgt zo in een week minder calorieën bezig en dus val je af.” Tijdens zo’n vastenperiode is het overigens wel heel belangrijk om te blijven drinken.

Niet beter dan ander dieet

Onderbroken vasten is momenteel erg populair en het werkt ook, maar niet beter dan ‘reguliere’ diëten. “Uit onderzoek komt naar voren dat intermittent fasting even goed werkt voor gewichtsverlies als een dieet met minder calorieën. Daarnaast zou het vasten een positief effect hebben op cholesterol, bloeddruk en bloedsuikerwaarden. Deze effecten zijn echter waarschijnlijk veroorzaakt door het gewichtsverlies, en niet door de manier van eten. Ook is onderzocht dat de meeste mensen op de andere dagen niet meer gaan eten en dus val je af.”

Het periodiek vasten kan wel extra voordelen hebben voor mensen met overgewicht of bepaalde ziektes, zoals diabetes type 2. “Voor mensen met een ernstige ziekte als kanker of reuma is er nog geen wetenschappelijk bewijs dat vasten een positief effect heeft op de gezondheid.”

Terug naar vroeger

Een ander interessant aspect van het onderbroken vasten is dat het iets weg heeft van die manier waarop mensen vroeger aten. “Soms eten en soms vasten is van nature onze normale situatie. Vroeger vingen jagers en verzamelaars zo nu en dan een mammoet, dan hadden ze even veel eten. Daarna weer niet. Als er vruchten aan de bomen zaten, aten ze er zo veel mogelijk, zodat ze genoeg reserves hadden voor kariger tijden. Het luilekkerland waarin we nu leven, is eigenlijk heel onnatuurlijk”, aldus Seidell.

Hoewel het onderbroken vasten voordelen heeft en teruggrijpt op een eeuwenoude eetwijze, is het lang niet voor iedereen geschikt. “Voor mensen met een aanleg voor eetstoornissen niet. En ook niet voor mensen die wiebelig worden als ze geen ontbijt eten. Sommige mensen kunnen dit als stok achter de deur gebruiken, omdat ze het op deze manier makkelijker vinden om minder te eten.” Het is dus essentieel om het eigen lichaam goed te kennen voordat u hiermee begint.

Meer informatie?

Wilt u meer weten over Intermittent Fasting oftewel onderbroken vasten? Jaap Seidell vertelt op 20 november 2019 in Tijd voor MAX over dit onderwerp. Het Voedingscentrum heeft ook een artikel aan dit dieettype gewijd. 

(Bron: redactie Tijd voor MAX, Voedingscentrum)