Hoe zit het? Zijn blauwe bessen wel blauw?
Publicatiedatum: 13 februari 2024
Ogenschijnlijk simpele vragen zijn vaak het moeilijkst om te beantwoorden. In de rubriek Hoe zit het? proberen wij elke week het antwoord te vinden op zulke vraagstukken. Deze keer: zijn blauwe bessen wel blauw?
Blauwe bessen, maar er komt rood bessensap uit
Met de blauwe bes, niet te verwarren met de bosbes, is iets bijzonders aan de hand. Als u deze blauwe bessen uitperst, krijgt u bessensap in een totaal andere kleur. Maar onderzoekers van de universiteit van Bristol hebben inmiddels ontdekt waarom de buitenkant van de bes blauw is, terwijl er donkerrood of paars sap uit komt.
Waslaagje van 2 micrometer maakt het verschil
Dit heeft te maken met de flinterdunne waslaag die om de schil van de bes heen zit. Deze waslaag is 2 micrometer dik, 500 keer zo klein als 1 millimeter, en bevat kristallen die licht weerkaatsen. Deze kristallen weerkaatsen specifiek het gedeelte van het lichtspectrum dat voor blauwe kleuren zorgt. Als er licht op een blauwe bes valt, zien wij dat dus als de kleur blauw.
En dat terwijl de blauwe bessen van zichzelf geen blauwe pigmenten hebben. Deze specifieke kristallen komen namelijk alleen in het waslaagje voor, niet in de schil zelf. Bovendien zit in de blauwe bes de kleurstof anthocyaan, net als bij onder meer rode kool, stoofperen en bloedsinaasappels het geval is. Anthocyaan geeft een rode kleur af als het in contact komt met een zure substantie. Daarom komt er geen blauw, maar rood sap vrij als u een blauwe bes uitperst.
Wat leert de ontdekking over de blauwe bessen ons?
De ontdekking van de kristallen in het waslaagje is mogelijk het vertrekpunt van een verdere wetenschappelijke doorbraak. Volgens de onderzoekers uit Bristol kan het laagje, in het groot, ook fungeren als milieuvriendelijke, waterafstotende en licht weerkaatsende verf. Mocht het bijvoorbeeld ooit lukken om een auto te voorzien van zo’n waslaagje, dan weerkaatst die minder licht en warmt die minder snel op. Maar dat is nog toekomstmuziek.
(Bron: Fruitmasters, Quest, BNR Nieuwsradio, Scientias, Sap.je, American Chemical Society, Science Advances, University of Bristol. Foto: Shutterstock)
