Naar cookieinstellingen
Duur 02:39
Gepubliceerd op 26 januari 2022

De Frieskist vol Friese specialiteiten van Janny van der Heijden

In het rondje Friesland kwam Janny van der Heijden samen met André van Duin voor Denkend aan Holland: de Elfstedentocht en voor de webserie Janny s Frieskist de mooiste producten tegen. Innovatieve, maar ook veel lekkere Friese specialiteiten met eeuwenoude tradities. Janny deelt met ons haar ervaringen en (klassieke) recepten! 

Uitgesproken smaak

Friesland heeft niet alleen een eigen taal maar ook een uitgesproken eigen smaak. “Er bestaat veel lekkers dat nergens anders in Nederland te vinden is zoals de Friese nagelkaas, Friese droge worst en Friese dumkes (het lekkere koekje met anijs). In IJlst kregen André en ik het superlekkere koekje met de naam Kypmantsje waarvan het recept ooit verloren is gegaan maar 40 jaar geleden opnieuw is gecreëerd. Het Friese Suikerbrood (sûkerbole) vind ik onweerstaanbaar met lekkere boerenboter. En niet te vergeten de oranjekoek, die bestaat er in talloze varianten. Grappig genoeg is die koek niet oranje maar roze geglazuurd (en heet oranje, omdat er sinaasappelsnippers in verwerkt zijn). En wat te denken van het oer Friese drankje Berenburg, het prachtige veenweidevlees of de cranberries uit Terschelling? Oh en dan is er nog een van mijn favoriete specialiteiten die bijna vergeten zijn: Drabbelkoeken! Kortom genoeg om een rondje Friesland voor te doen.”

Janny heeft voor Janny’s Frieskist diverse ingrediënten verzameld en daar heerlijke klassiek Friese gerechten van gemaakt. Hieronder recepten voor 2 tot 4 personen.

Ingrediënten vegetarische Friese jachtschotel met stoofpeertjes (stienparre):

  • 2-3 grote uien
  • boerenboter
  • 1,25 kg aardappels
  • zout, peper
  • 500 gram oesterzwammen
  • nootmuskaat
  • melk
  • Friese nagelkaas

Bereidingswijze:

Verwarm de oven voor op 200 graden. Pel en snipper de uien. Fruit ze op lage stand in een lekkere klont boter goudgeel en zacht. Kruid met zout en peper. Maak de oesterzwammen schoon, scheur grote exemplaren in stukken en bak om en om in boter. Breng op smaak. Schil de aardappels, kook ze met zout gaar en maak er met boter, melk en nootmuskaat een puree van. Vul een ovenschaal met de helft van de puree, verdeel daarover de uien en oesterzwammen, denk af met de rest van de puree en rasp hierboven een lekker laagje Friese nagelkaas.

Schuif in de voorverwarmde oven voor 25 minuten. Zijn alle ingrediënten nog warm, dan mag de schotel onder de grill om een mooi gekleurd laagje te krijgen!

Ingrediënten stoofpeertjes:

  • 8 stoofpeertjes
  • 3 eetlepels bruine basterdsuiker
  • 1 kaneelstukje
  • eventueel 1 steranijs
  • rode (vruchten)wijn

Bereidingswijze:

Schil de stoofpeertjes maar laat het steeltje er aan zitten. Zet de peertjes rechtop in een pan en voeg de overige ingrediënten toe. Laat de peertjes ongeveer 2-3 uur (met deksel) stoven tot ze gaar en mooi rood van kleur zijn. Ze kunnen warm of koud geserveerd worden.

Ingrediënten sipelsop ( Friese uiensoep):

  • 4 flinke uien (sipels)
  • 50 gram boter
  • 1 theelepel suiker
  • 1 liter groente- of kippenbouillon
  • 60 gram bloem
  • zout en versgemalen zwarte peper
  • nootmuskaat
  • scheut Berenburg

Bereidingswijze:

Pel de uien, snijd ze doormidden en vervolgens in halve ringen. Verhit de boter in een pan met dikke bodem en fruit de uien tot ze zacht en bruin zijn en gaan karamelliseren. Voeg al roerend de bloem toe en giet scheut voor scheut de bouillon erbij. Breng de soep al roerend aan de kook en laat hem enkele minuten al roerend doorkoken. Breng de soep op smaak met peper, zout en de nootmuskaat en een lekkere scheut Berenburg. Laat hem op zacht vuur nog een kwartiertje zachtjes pruttelen.

Ingrediënten potstro:

Wordt ook wel roerom of luienwijvenkost genoemd.

  • 1 liter karnemelk
  • 150 gram boekweitemeel
  • zout
  • 200 gram spekblokjes
  • stroop

Bereidingswijze:

Kook de karnemelk en het boekweitemeel met wat zout al roerend tot een dikke pap. Bak intussen de spekjes uit. Serveer de pap in kommen of diepe borden, maak een kuiltje in het midden, schenk hier de stroop in en verdeel hierover uitgebakken spekjes.

Sûpengroatenbrij

Ook een pap met karnemelk. Eerst worden hiervoor (75 gram) grutten bijna gaar gekookt in water, dan afgegoten, verder gekookt in (1liter) karnemelk en vervolgens naar smaak gebonden. Lekker met bruine basterdsuiker.

Sipelpomp

Sipelpomp is een stamppot met lekkere zacht gefruite uien. Gebruik gelijke delen aardappel en uien, Sommigen koken ze samen en voegen na het stampen nog een scheutje azijn toe, andere fruiten de uien. Lekker met Friese nagelkaas en een lekkere klont boter door de stamppot.

Janny van der Heijden is maandag 10 januari 2022 te gast in Tijd voor MAX over de Friese specialiteiten. 

(Foto: MAX/Jannes Drop)

Geef een reactie

Reacties (6)

    Mozart says:

    Leuke recepten De meeste gerechten eet ik regelmatig. De Friese jachtschotel is nieuw voor mij. Echter mis ik de oventemperatuur en de bereidingstijd bij het recept.

    Mozart says:

    Ik wil graag de Friese jachtschotel maken. Bij het recept wordt geen oventemperatuur en bereidingstijd vermeld. Kunt u die doorgeven?

      MAX Vandaag says:

      Beste Mozart, bedankt voor uw reactie. We hebben het bij Janny geïnformeerd en dit is haar antwoord: “De ovenschotel gaat in de oven op 200 graden (ca. 25 minuten). Onder de grill kan ook, als alle ingrediënten warm bij elkaar gevoegd zijn. Dan hoeft alleen de kaas nog maar te smelten en een kleurtje te krijgen.” Eet smakelijk!

    creatief neeltje says:

    volgens mij is de naam sûpengroatenbrij fout en moet het zijn : sûpengortenbrij ( sûp en gort en brij) dit is nl de oerhollandse karnemelksegortpap,
    letterlijk vertaald: sûp = karnemalk, gort = gort en brij = pap. Ik weet ook niet of het nou een Friese specialiteit is, want het was vroeger ook gewoon in de supermarkt in Amsterdam te koop. (en misschien nog steeds, ik eet het niet).

      Rinse says:

      Sûp is geen karnemelk maar wordt gebruikt in de uitdrukking ‘Te sûp en te byt stean’ voor net onder water staan (van land)
      Karnemelk = sûpe karnemelks = sûpen gort = grôt of groat gorte = grotten of groatten
      Sûpengrottenbrij of sûpengroattenbrij = karnemelkse gortepap
      Thuis zeiden we alleen sûpenbrij . Maar je hebt 2 soorten sûpenbrij : sûpengrotten- en sûpenmoallen
      Sûpenmoallenbrij=karnemelkse bloempap (meelpap)

    Mozart says:

    De naam Supengroattenbrij klopt wel, maar je schrijft het met dubbel t. Het wordt ook in Friesland gegeten. Ik heb het recept uit het boek De welkokende Vriesche keukenmeid en verstandige huishoudster, verschenen in 1772. In 1975 opnieuw uitgegeven met aanvullingen uit overleveringen en aantekeningen van particuliere en professionele liefhebbers uit de drie Frieslanden.

    De vegetarische Friese jachtschotel gemaakt. Wij vonden het lekker

Bekijk ook

Meer
Minder uitleg Meer uitleg

Cookies op de website van omroep MAX. Geef je toestemming!

Wij plaatsen Functionele cookies, om deze website naar behoren te laten functioneren en Analytische cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten. Deze cookies gebruiken geen persoonsgegevens. Voor cookies waarmee derden uw surfgedrag kunnen volgen, kunt u hieronder apart toestemming geven.

Meer uitleg

Waarom cookies?

Omroep MAX plaatst specifieke cookies om het gebruiksgemak voor bezoekers te vergroten. Ze helpen in functionaliteit en zijn bedoeld om inzicht te krijgen in de werking en effectiviteit van de websites.

Hiermee kunnen we de bezochte website zo gebruiksvriendelijke en interessant mogelijk maken voor de bezoeker. Hierbij worden geen gegevens verzameld die gebruikt kunnen worden om individuele gebruikers te volgen.

Functionele cookies

Cookies die er voor zorgen dat deze website naar behoren functioneert

De websites van Omroep MAX gebruiken cookies om er voor te zorgen dat onze websites naar behoren werken. Zo gebruiken wij cookies voor:

  • het onthouden van informatie die je invult op de verschillende pagina’s, zodat je niet steeds al je gegevens opnieuw hoeft in te vullen
  • het doorgeven van informatie van de ene pagina aan de volgende pagina, bijvoorbeeld als er een lange enquête wordt ingevuld of als je veel gegevens moet invullen bij een online bestelling
  • het opslaan van voorkeuren, zoals de taal, locatie, het gewenste aantal te tonen zoekresultaten, etc.
  • het opslaan van instellingen voor een optimale videoweergave, zoals de gewenste buffergrootte en de resolutiegegevens van je scherm
  • het uitlezen van je browserinstellingen om onze website optimaal op je beeldscherm te kunnen weergeven
  • het opsporen van misbruik van onze website en diensten, door bijvoorbeeld een aantal opeenvolgende mislukte inlogpogingen te registreren
  • het gelijkmatig belasten van de website, waardoor de site bereikbaar blijft
  • het aanbieden van de mogelijkheid om inloggegevens op te slaan, zodat je die niet elke keer opnieuw hoeft in te voeren
  • het mogelijk maken om te reageren op onze websites

Webstatistieken

Cookies waarmee wij het gebruik van de website kunnen meten.

Om te bepalen welke onderdelen van de website het meest interessant zijn voor onze bezoekers, proberen wij continu te meten met behulp van de software van comScore Digital Analytix hoeveel bezoekers er op onze website komen en welke onderdelen van de website het meest bekeken worden. Hiervoor gebruiken wij cookies.

Het is onderdeel van de (wettelijke) taak van Omroep MAX als Publieke Omroep om te rapporteren over onze prestaties. Daarvoor is het nodig om webstatistieken bij te houden. Ook nemen wij deel aan het landelijke internetbereikonderzoek STIR. Hiervoor gebruiken wij cookies, zodat wij de browser kunnen herkennen en op die manier het aantal bezoekers aan onze websites kunnen meten.

Van de informatie die wij zo verzamelen worden statistieken gemaakt. Deze statistieken geven ons inzicht in hoe vaak onze webpagina's bezocht worden, waar bezoekers de meeste tijd doorbrengen, enzovoort. Hierdoor zijn wij in staat structuur, navigatie en inhoud van de website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. De statistieken en overige rapportages kunnen wij niet herleiden tot personen.

Wij gebruiken cookies voor:

  • het bijhouden van het aantal bezoekers op onze webpagina’s
  • het bijhouden van de tijdsduur die elke bezoeker doorbrengt op onze webpagina’s
  • het bepalen van de volgorde waarin een bezoeker de verschillende pagina’s van onze website bezoekt
  • het beoordelen welke delen van onze site aanpassing behoeven
  • het optimaliseren van de website

Voor gebruik van deze cookies is geen toestemming vereist en deze kunnen dan ook niet worden uitgeschakeld.

Sociale media

Sociale cookies verzamelen gegevens over de activiteiten van gebruikers. Dit maakt het onder andere mogelijk om fragmenten van sociale platforms te bekijken, inhoud van onze websites te delen met je vrienden, te reageren op berichten van andere gebruikers en de makers of actief mee te discussiëren op onze forums. Sommige sociale cookies die geplaatst worden, kunnen door sociale medianetwerken ingezet worden om jouw internetgedrag te gebruiken voor commerciële doeleinden. Hier heeft Omroep MAX geen invloed op.

Voor meer informatie over de manier waarop deze derden omgaan met jouw persoonsgegevens, verwijzen wij je door naar het privacy beleid van deze derden. De meest voorkomende zijn:

Cookie-instellingen aanpassen en meer informatie

De cookie-instellingen voor deze website zijn te allen tijde naar je persoonlijke voorkeur te wijzigen. De pagina waarop je deze instellingen kunt wijzigen is te bereiken via deze link Cookie instellingen. Hier is ook gedetailleerde informatie vinden over welke cookies we specifiek plaatsen.

  • Ik wil Sociale Media koppelingen:

    hiermee staat u het plaatsen van Social media Cookies toe, deze netwerken kunnen u volgen en kan uw internetgedrag monitoren voor commerciële doeleinden.